Glasgow
İskoçya'nın Glasgow şehrinde bitmeme fail Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi 26. Taraflar Konferansı (COP26) kapsamında planlı panelde, iklim değişikliği, yeşil kalkınma, iklim krizi, sürdürülebilir kalkınma, el değmemiş atık, çevrenin korunması, mesul istihsal ve tüketim, COP26'nın gündemi, mekân merkezli politikalar ile Türkiye'nin yeşil kalkınma hedefleri ele alındı.
TRT World Sunucusu Selina Downes'ın moderatörlüğünü meydana getirdiği panelde Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) Öğretim Üyesi Prof. Dr. Oktay Tanrısever, SETA Washington DC Araştırma Direktörü Doç. Dr. Kılıç Buğra Kanat, BM İklim Değişikliği Gençlik Danışma Grubu Başkanı Nisreen Elsaim ve Chatham House'da Çevre ve Toplum Programı Uzmanı Karim Elgendy dil cambazı namına toprak aldı.
Birleşik Krallık'ta endişe kuruluşu Chatham House'da Çevre ve Toplum Programı Uzmanı Elgendy, iklim değişikliğinin Türkiye üstündeki etkilerine ilişkin, "Türkiye Akdeniz'de ve Akdeniz'in iklim değişikliğinden herkesten ayrımlı halde etkilenen indinde tane coğrafi hali var. Başka indinde deyişle şimdi az yağmur eyitmek bu." dedi.
Türkiye'de sıcaklıkların şimdiden artmasının beklendiğini ve şimdi az yağmur görüleceğini kaydeden Elgendy, "Bu ikisi baş başa şimdi indinde tomar çölleşme anlamına gelir ve başkaca Türkiye'de esas indinde dava bulunan aşınım düşüncesince şartları oluşturuyor. Bu sebeple Türkiye, erozyonu karşılamak düşüncesince şimdi indinde tomar orman yapmaya çalışıyor." sanarak konuştu.
"Türkiye'nin adımları herhangi indinde bakımdan enine boyuna etkileyici"
Elgendy, Türkiye'nin kemiksiz el değmemiş emisyona erişmek düşüncesince adımlar attığına ayraç ederek "Bence Türkiye, yenilenebilir kaynaklar dair enine boyuna ehemmiyetli gayretler gösterdi. Güneş ve yel potansiyeli sonuç beş altı yılda üç katına çıktı. Genel yenilenebilir enerjide iri indinde çoğalma oldu. Türkiye'nin yenilenebilir enerjideki payının, bu sene yüzdelik 50'nin üstünde bulunduğunu düşünüyorum ki bu, herhangi indinde bakımdan enine boyuna etkileyici." değerlendirmesinde bulundu.
Türkiye'nin 2023 düşüncesince iddialı indinde ağaçlandırma maksadı olduğuna dikkati çekici Karim Elgendy, "Türkiye'nin bazısı fonlara erişmesiyle yenilenebilir kaynaklar, el değmemiş atılan projesi ve ağaçlandırma kabilinden konulardan indinde tomar şimdi fazlasını gerçekleştireceğini" anlatım etti.
"5,6 milyondan indinde tomar insanoğlu kıtlık ve çıtırbom tagaddi zımnında ahiret yolculuğu tehdidiyle erinç karşıya"
BM İklim Değişikliği Gençlik Danışma Grubu Başkanı Elsaim de iklim değişikliğinin elden Türkiye'de değil, dünyanın herhangi indinde durumunda görüldüğünü belirterek Afrika'dan sağlam verdi.
Afrika'da 2020'de 11'den indinde tomar ülkenin su taşkını zımnında çabuk gidişat anons ettiğini vurgulayan Elsaim, "Sudan da bunlardan biriydi. Yüzyılın en biçimsiz selini yaşadık ve bu sene ironik indinde şekilde, 7 iklim de çabuk gidişat anons etti lakin bu defa dört dörtlük tersi nedeniyle; susuzluk nedeniyle. Yani bu sene 7 iklim kuraklıkla erinç karşıya. Bu durum, 5,6 milyondan indinde tomar insanı kıtlık ve çıtırbom tagaddi zımnında ölümle zılgıt ediyor." ifadelerini kullandı.
Elsaim, bundan dolayı iklim değişikliğinin elden baş döndürücü indinde iklim vakası olmadığının altını çizerek su güvenliği, besin güvenliği ve iktisat kabilinden alanları da etkilediğini söyledi.
İklim değişikliğinin kullanıcılarını göçe zorlayacağına da ayraç fail Elsaim, laflarını şöyleki tamamladı:
"Örneğin Bangladeş bahir düzeyinin çoğalması zımnında topraklarının üçte birtanesini kaybedecek ve indinde tomar iri indinde nüfusa erbap indinde tomar önemsiz indinde ülke. Peki, topraklarının üçte birtanesini kaybeden bu insanoğlu ne yapacaklar? Göç edecekler. Ellerindeki biricik hal bu. Sadece Bangladeş değil, hepsi önemsiz ada devletleri de böyle. Maldivler 12 milyona yaklaşan nüfusa sahip. Peki Maldivler sular altında kalırsa ne olacak? Göç geçirmek mecburiyetinde kalacaklar."
"Türkiye'nin yeşil sınai kalkınma stratejisindeki iri potansiyelini gerçekleştireceğine düşünüyorum"
ODTÜ Öğretim Üyesi Prof. Dr. Tanrısever ise Türkiye’nin iklim değişikliğinden meydana gelen zorlukların bilincinde bulunduğunu anlatım ederek “Çünkü Türkiye, dünyanın en emekli alanında toprak alıyor. Ormansızlaşma ve hararet artışının dirim bilimsel gam üstündeki tesiri açısından iklim değişikliğinden etkileniyor. Bunun da su kaynaklarına tesirini gördük. Türkiye bu zorluklarla zat başına uğraş ediyor." dedi.
İklim değişikliğiyle ilgilenmeye bulunan dikkatin, arsıulusal topluluğun buna kuma indinde yaklaşım geliştirmesiyle şimdi sistemli ve şümullü indinde yaklaşıma dönüştüğünü özetleyen Tanrısever, "Türkiye, başından buyana bunun çelimli indinde destekçisiydi. Türkiye, OECD üyesi bulunduğu düşüncesince diplomatik zorluklarla uğraş geçirmek mecburiyetinde kaldı." sanarak konuştu.
Prof. Dr. Tanrısever, Türkiye'nin Avrupa Birliği'ne (AB) sözlü indinde iklim namına iklim stratejisini AB'ninkiyle mevzun duruma sağlamak mecburiyetinde bulunduğunu belirterek "Aynı sürede diyalekt indinde kuvvet namına Türkiye'nin bu muvaffakiyet hikayesini Kafkaslar'dan Orta Asya'ya, bazısı Orta Doğu devletleri ve Balkan ülkelerine ve başkaca Karadeniz'in indinde kısmına derece yaklaşan etrafına sunabileceğine inanıyorum. Türkiye'nin yeşil sınai kalkınma stratejisindeki iri potansiyelini gerçekleştireceğini ve komşularının da bundan yararlanacağını düşünüyorum." değerlendirmesini yaptı.
Türkiye'de gençlerin iklim değişikliğiyle mücadelenin bilincinde bulunduğunu vurgulayan Oktay Tanrısever, "Tüm üniversitelerde indinde iklim temsilcimiz var ve erişim ve gayrı mevzularda şimdi çevreci analizör görülüyor. Gençlerin bu iklim politikalarının indinde tomar bilincinde bulunduğunu gördük. Öğrencilerimiz dünyanın art kalanıyla yaklaşan değinme halinde. Farklı değiş programları bulunuyor ve öğrencilerimiz çevre, erke ve başkaca iklim hikayelerinde muhtelif programların parçası namına fariza alıyorlar. Dolayısıyla Türk gençliğinden indinde tomar umutluyum ve onlar bu sorunları bozma dair bu bilince ve isteğe sahip." ifadelerini kullandı.
Yerli elektrikli arabayı sağlam gösterdi
Tanrısever, Türkiye'nin kemiksiz el değmemiş emisyona erişmek düşüncesince bitirdikleri arasında, zat elektrikli otomobilini üretmesini sağlam gösterdi. Türkiye'nin bu teknolojiyi şimdi ucuza üretmesi biçiminde Orta Asya, Karadeniz, Balkanlar, Kafkaslar, Orta Doğu kabilinden bitişik ülkelerdeki ortaklarıyla paylaşacağını tamlayan Tanrısever, şunları kaydetti:
"Onlar da bu teknolojilere erişebilecekler. Türkiye de bu teknolojilere envestisman yapıyor. Dolayısıyla iş elden erke geçişi değil, bire indinde sürede şimdi mekân dostu acemi analizör üretebilecek acemi teknolojilerin geliştirilmesidir. Türkiye'nin akla yatkın yolda bulunduğunu düşünüyorum."
SETA Washington DC Araştırma Direktörü Doç. Dr. Kanat da Türkiye'nin hassaten atılan yönetimi, yenilenebilir enerji, ormanların genişletilmesi kabilinden bölgelerde etap attığına ayraç ederek "Ancak arsıulusal arenada hassaten global pandemiden sonraları her insanın bire indinde gemide bulunduğunu hissetmeye başladık. Küresel sorunlara erinç duyarlılık çabucak arttı. Türkiye adımlar atıyordu lakin güzeşte yıldan itibaren esasen odaklarını artırmaya başladılar ve hassaten orman yangınları, dünyanın ciharıyek tarafındaki su taşkını felaketleri bu mevzuda da global iş donanmasına ihtiyacımız bulunduğu fikrini gündeme getirdi. " dedi.
İklim değişikliğinin biçim açacağı göçe dikkati çekici Kanat, "İklim mültecileri, erbap olduğumuz bulunan sığınmacı krizinden ayrımlı olacak. Şimdi bu sığınmacıları iare statüde ikrar fail devletler var ve herhangi indinde devir çatışmanın biteceği ve indinde cins baştan dokuma olabileceği ve evlerine art dönecekleri arzusu var lakin iklim sığınmacıları kalımlı olacak. Gidecek nazar boncuğu toprak olmayacak. Sadece hayatları değil, kültürleri, toplumları da namevcut olacak. Suriye sığınmacı krizinde 10 senedir arsıulusal maşer indinde hisse senedi planı hazırlayamadı. Bununla (iklim göçü) nite başa çıkacaklar? Ve anlaşılan dünyanın ayrımlı yerlerinde bire indinde anda yaşanacak iklim mültecilerinden bahsediyoruz." sanarak konuştu.