New York
Türk yurttaşı Gündüz, ABD'deki bebek diriğ çalışmaları, uygulamalardaki zamanı kökenleri ve Türkiye'deki Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü (ÇHGM) faaliyetleri ile aralarındaki farklar dair hazırladığı doktora tezi üzerine AA muhabirine değerlendirmelerde bulundu.
ABD'ye 1989'da doktora eğitimi düşüncesince gittiğini aktaran Gündüz, aileyle ilgili şartlardan ötürü burada kaldığını, sonuç 12 senedir da Pennsylvania'nın Pittsburgh şehrindeki bebek diriğ ofisinde fariza yaptığını anlattı.
Gündüz, Türkiye'de 1986'da başladığı ve çabuk etabında bıraktığı Gazi Üniversitesi'ndeki gayrı doktora çalışmasını, toy yüz koronavirüs (Kovid-19) sürecinde hepsi ülkede eve kapanmayı okazyon isteyerek tamamladığını belirterek, ABD'deki bebek esirgemedeki uygulamaları gerekseme biçiminde Türk kültürüne akıllıca yan yana manken şekilde ihya üzere hakeza yan yana çabuk konusunu seçtiğini kaydetti.
ABD'de bebek diriğ çalışmalarının Türkiye'deki kabil merkezi yan yana yapıya ilişkin olmadığına dikkati çekici Gündüz, bu bölgede federal, eyalet ve fazladan yerler düzeyinde 750'ye andıran değişik kurumun değişik adlar altında çalışkanlık gösterdiklerine ayraç etti.
"ABD'de bebek diriğ tarihi, evlatları annelerinden babalarından bölme tarihidir"
Pittsburgh'taki bebek diriğ ofisinde çalışmaya başlamadan evvela bu bölgede eşiyle baş başa nice terbiye ve şehadetname programına katıldığını kail Gündüz, ABD'de 8 sene esirgeyici familya şekilde bakım ettikleri, elan sonraları ailelerine dönemeyen dü evladı evlatlık edindikleri bilgisini paylaştı.
Gündüz, çabuk çalışmasıyla bu bölgede elan koyu ve enteresan bilgilere ulaştığını kaydederek, şu değerlendirmede bulundu:
"ABD'de bebek diriğ tarihi, evlatları annelerinden babalarından tenkil tarihidir. Açık ve belirgin şekilde hakeza söylenebilecek yan yana tarih. Bu, buraya mevrut geçmiş İngilizlerle başlıyor. İngilizler, Kızılderili evlatları ya kaçırarak ve ya savaşlarda onları elde ederek, annelerinden babalarından ilkin ayırıyorlar ve 'medeni' olsunlar diye, medenileştirmek düşüncesince İngiliz ailelere veriliyor. Yani evlatları ailelerinden açmak hakeza başlıyor Amerika'nın tarihinde."
ABD'de Kızılderililerden, kul şekilde beğenilen gündüz feneri topluma, fazladan Protestanların hakimiyeti altındaki Katolik ufaklıklara denli diyar içre anlaşılan kesimlere müteveccih evlatları ailelerinden bölme politikalarının 1970'lere denli uygulandığını tamlayan Gündüz, bunun kökeninde, İngilizlerin ulusalcı ve Proteston kaygılarının yattığını söyledi.
Gündüz, "Bu şu erişmek değildir. İngilizler gitti, o da bitti. Değil. O firez kaldı ve hala bitmeme ediyor. Bugün de evlatları ana babalarından baş döndürücü bedava uzaklaştırıyoruz kılıç bebek esirgemede." sanarak konuştu.
Eski ABD Başkanı Donald Trump yönetimi sırasında, 2018'de Meksika sınırından sabık kesintili muhacir evlatların ailelerinden koparılmasının bunun en sonuç örneği bulunduğunu dile getiren Gündüz, bu mevzuda 2019'da aleyhte maruz duruşma sonucuna karşın ailelerinden tahsil edilen muhacir evlatların yüzdelik 90'ının hala ailelerine dönemediğini kaydetti.
Gündüz, 21. yüzyılda ABD toplumunda, sınırdaki kesintili muhacir evlatları ailelerinden ayırırlarken üstelik ana babalarının kayıtlarının elleme yan yana biçimde alınmadığına dikkati çekerek, şunları söyledi:
"Şimdi bu boyut ne açıklanabilir? Çocuk değiştirmeden yan yana meta, yan yana gereç kabil düşünülüyor, doğrusu yan yana kalem, bunu alıp yan yana kenara koyacaksam kimden aldığımın önemi bulunmayan gibi. Annelerin babaların kayıtları tutulmamış yahut tutulsa da adresleri yok, ulaşamıyoruz diyorlar, doğrusu o denli bedava hazmediliyor, bu firez hala bitmeme ediyor."
ABD'de evlatların ailelerden "çocukların menfaatine" niteleyerek alındığını dile getiren Gündüz, "Dolayısıyla ABD'de bebek diriğ zamanı evlatları annelerinden babalarından bölme tarihidir diyince abartı falanca yapmış olmuyoruz, olanı anlatım etmiş oluyoruz." dedi.
Çocuk diriğ dalında geçmiş kat karşılaştırmalı düzentileme yapılıyor
Türkiye'de ise esasen buyana bakıma kadın çocuklarla "müşfik yan yana komşu" kabil ilgilenildiğini tamlayan Gündüz, Türkiye'de evladı ailesinin indinde avlamak düşüncesince ne gerekiyorsa o yapılırken ABD'de ise evladı arkalamak hesabına evden tenkil eğiliminin bulunmuş yer aldığı değerlendirmesini yaptı.
Gündüz, "Türkiye ÇHGM familya merkezli, ABD bebek diriğ kurumları ise ailesine huzur bebek merkezli. Zaten çağcıl manada bebek esirgemenin Amerika'daki vazifesi evladı ana babasına huzur korumaktır, tanımı bu." şeklinde konuştu.
Türkiye ile ABD arasındaki bebek diriğ karşılaştırmalı hakeza yan yana çalışmanın bilmiş yer aldığı kadarıyla geçmiş kat yapıldığını tamlayan Gündüz, "Amerikan bebek esirgemesini Türkiye'de eleştirmeli şekilde inceleyici yan yana düzentileme da yok. Çünkü ABD kültürel şekilde dominant yer aldığı düşüncesince 'ABD'de değme bilinçlilik güzeldir, hoştur' sanarak biliyoruz ya zımnında eleştirmeli bakmakta doğrusu zorlanıyoruz." dedi.
Gündüz, Türkiye'de bebek merkezli Sosyal Ekonomik Destek (SED) ismi maruz yan yana inhibitör infaz programı olduğuna aksan yaparak, "Yani Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu, füru bebek esirgemeye düşmesin, bunun kapsamına girmesin sanarak inhibitör hazırlık şekilde ailelere iane ediyor." ifadesini kullandı.
"Türkiye'deki infaz hepsi dünyaya dayanıklı olacak yan yana şey"
ABD'de ülkenin türel ve kültürel yapısından ötürü "önleyici program" olmadığını tamlayan Gündüz, "Çocuk esirgemede çalışıyorum. Biz, türel sınırlamalardan dolayı, çocukla ilişik yan yana iş oluşmadan evvela gidip onu önlemeye müteveccih yan yana çalışkanlık göstermeyiz lakin Türkiye bunu baş döndürücü dobra yapıyor, hepsi dünyaya dayanıklı olacak yan yana şey." dedi.
Gündüz şöyleki bitmeme etti:
"Türkiye'deki bebek diriğ kapsamındaki evlatların yüzdelik 85'i inhibitör programa giriyor. Bu, dünyanın baş döndürücü az durumunda uygulanıyor. ABD'de bu yüzdelik sıfır. ABD'deki bebek esirgemede 'önleyici' demek, bebek iş oluşup bebek diriğ kurumuna geldikten sonraları elan kötüsü olmasın sanarak meydana getirilen programlara deniyor. Böyle belirgin yan yana ayrımlılık var. Böyle olunca ne oluyor, ABD'de değme 1000 çocuktan 6'sı evinin dışındayken, Türkiye'de değme 1000 çocuktan çabucak 1'i evinin dışında, 5'ine de SED veriliyor."
ABD'de, evlatları ana babalarından umumi manada gücün ayırdığı düşüncesince bebek diriğ kurumunun "öcü" kabil baş döndürücü aksi yan yana kasıntı şekilde bilindiğini dile getiren Gündüz, Türkiye'de ise ana babaların gerekseme biçiminde ÇHGM'ye çocuklarını kendileri teyit edecek denli değişik yan yana sağgörü olduğuna dikkati çekti.
Gündüz, "Anlayış farkını beyan etmek düşüncesince diyorum, ana ata kendisi veriyor çocuğu, o da 1000'de 1'e karşılama ediyor. ABD'de gücün alınıyor, o da 1000'de 6 ediyor. Bu da baş döndürücü faziletli yan yana rakam." şeklinde konuştu.
Kendi evinde bakılan çocuğa 1, evinden uzaktakine ise 9 dolar harcanıyor
Dünyada değme sene sayı farkı 250 bin çocuğun evlatlık edinildiği bilgisini paylaşan Gündüz, bunun yüzdelik 50'sinin ABD'de gerçekleştiğini söyledi.
Gündüz, ABD'de salname 120 ila 130 bin çocuğun evlatlık edinildiğini, Türkiye'de ise bu rakamın 17 bin yöresinde bulunduğunu anlatım ederek, ABD'de evlatlık edinilen yahut esirgeyici aileye maruz evlatların az elan tamamına yakınının ana babalarının yaşamda olduğuna dikkati çekti.
Evlatlık edinilen kimi evlatları ana babaları art istediği biçimde devletin umumi manada bunu reddettiğini aktaran Gündüz, art verilse bile o çocuklarda elan yan yana tomar travmatik zararın ortaya çıktığının görüldüğü değerlendirmesinde bulundu.
Gündüz, "Çocuğa, evde anası babası baksın, onları destekle. Bunu nite ferah ferah söyleyebiliyorum zira evinden uzaklaştırılan evlatların yüzdelik 70'e yakını boşlama yardımıyla evinden uzaklaştırılıyor, görünürde sömürme yok." dedi.
Muhtaç çocukların, kasıntı yahut ecnebi aileler hesabına zat aileleri yahut akrabaları görünürde desteklenerek büyümesinin en dobra infaz bulunduğunu tamlayan Gündüz, bunun da Türkiye'de kalburüstü yan yana biçimde uygulandığını kaydetti.
Gündüz, çabuk çalışmasından çıkan neticeleri şöyleki özetledi:
"Açık ve belirgin olarak, bir, Türkiye'deki ÇHGM, familya ve bebek merkezlidir, ABD'de ise ana babasına huzur bebek merkezlidir, yan yana el bu bebek lehine baş döndürücü ehemmiyetli yan yana durum. Çünkü Türkiye bebek esirgemesi evladı evinde beslemek düşüncesince ne gerekiyorsa onu yapıyor, ABD’nin hakeza yan yana kaygısı yok. Teoride mevcut lakin uygulamaya bakınca, türel tensikat buna bariyer oluyor. İki, Türkiye'de yan yana numara derecede inhibitör paket uygulamaları yapıldığı düşüncesince bebek diriğ kapsamındaki evlatların yüzdelik 85'ine zat evinde bakılıyor, ABD’de bu olmuyor. Üç, zat evinde bakılması düşüncesince çocuğa harcadığın değme 1 dolar için, evinden uzakta bakmaya kalkarsan 9 dolar harcıyorsun, doğrusu evladı evinden idare etmek hesaplı şekilde baş döndürücü şişman yan yana yük. Bunlar araştırmalar, 1'e 9 ödüyorsun."
Türkiye’de başkaca ÇHGM'nin çocukla sahn boyu ilgilendiğinin, 18 yaşını doldurduktan sonraları iş garantisi verdiğinin altını çizen Gündüz, ABD’de hakeza yan yana uygulamanın da olmadığını kaydederek, "Yani yaşama alıştırmak itibarıyla Türkiye bebek esirgemesi baş döndürücü encam derecede yan yana uygulamaya imza atıyor. Birçok ülkede bu yok." dedi.