Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığından Roma'da 'Kovid-19 Sonrası Küresel Yönetişim'

Roma

Yunus Emre Enstitüsü Roma Türk Kültür Merkezi'nde düzenlenen, TRT World'den Melinda Nucifora'nın moderatörlüğünü meydana getirdiği panelde, arsıulusal münasebat ve Türk siyaseti ait bilirkişi İtalyan bilgelik insanı, Politika ve Uluslararası Çalışmalar Merkezi (CeSPI) Türkiye Gözlemevi Bilimsel Direktörü Valeria Giannotta, Orta Doğu Teknik Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Oktay Tanrısever, SETA Washington DC Araştırma Direktörü Doç. Dr. Kılıç Buğra Kanat, İstanbul Ticaret Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hasan Basri Yalçın ve Cumhurbaşkanlığı Yatırım Ofisi İtalya diyar danışmanı Gino Costa, mülakat yaptı.

G20 Liderler Zirvesi öncesinde planlı panelde, Kovid-19 salgını sonrası ortaya çıkan acemi evren düzeninde Türkiye'nin global yönetişime yaklaşımı, G20 ve BM'nin görevi ile BM reformuna bağlı Türkiye'nin önerileri ele alındı.

Giannotta, halihazırdaki baş döndürücü cepheli sistemin atıl bulunduğunun kanıtlandığını belirterek, "Kovid-19 sonrası çevrim çabucak zatî bazda değil, ayrımsız sürede arsıulusal şirketlerin da kombinezon yapısını baştan düşünmeye irsal etti. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın da söylediği üzere 'Dünya 5'ten büyük' bulunduğu düşüncesince BM üzere kuruluşlarda ıslah yapılması gerekiyor." dedi.

Bugün Avrupa Birliği (AB) içre de ilkin Kovid-19 ile baş başa birtakım zayıflıkların öne çıktığına ayraç fail Giannotta, "İtalya, Kovid-19'dan en baş döndürücü ve önceki etkilenen ülkeydi. Korkunç halde bekâr kaldık. Pandemi esnasında AB içerisindeki ahenk ve el birliği eksikliği hasebiyle İtalya baş döndürücü ateş çekti. O devirde doğrusu Nisan 2020'de Türkiye, İtalya'ya ehemmiyetli oranda iane gönderdi. Bu, İtalya ve Türkiye'nin ne ahi dü diyar bulunduğunu gösteriyor." niteleyerek konuştu.

Prof. Oktay Tanrısever de İletişim Başkanlığının belirlediği açık oturum başlığının akıbet adım ehemmiyetli bulunduğunu tabir ederek, "Uluslararası toplum, iri sınamalarla dirlik karşıya kaldı. Bu sebeple global yönetişimin asliye esaslarını baştan düşünmeliyiz. Kovid-19, arsıulusal düzenin gerçekte akıbet adım cılız bulunduğunu gösterdi." yorumunu yaptı.

Roma'da ortak araya doğacak G20 ülkelerinin bu mevzuyu ciddiyetle ele alması icap ettiğini dile getiren Tanrısever, "Çünkü bu devletlerin bu sorunlara hal bulmada, elan ortak tomar sorumlulukları ve ayrımsız sürede kapasiteleri var. Türkiye namına tığ yaptık. Küresel yönetişimin merkezine insanı koymalıyız." ifadelerini kullandı.

Prof. Dr. Hasan Basri Yalçın da bahis konusu başlıkla dört dörtlük da G20 Zirvesi önceleri bu panelin akilane ortak sürede yapıldığına ayraç ederek, global yönetişim itibarıyla enikonu güç ortak dönemden geçtiklerinin altını çizdi.

Yalçın, arsıulusal sistemlerin ne ortak dönüşümden geçeceğine değgin daha ortak tanımlamaya gidilmediğini belirterek, "BM üzere birtakım ehemmiyetli arsıulusal kuruluşları baştan düzenlemeliyiz. Ancak bu güç ortak iş." dedi. Yalçın, BM'de ıslah mevzusunun 90'larda da baş döndürücü kat konuşulduğunu fakat şimdilerde kişilerin bunları konuşmaktan kaçındığını, rastgele ortak ülkenin de kişi işine baktığını dile getirdi.

Doç. Dr. Kılıç Buğra Kanat da arsıulusal şirketlerin reforme edilmesi fikrinin fikrî ortak çalışmanın kararı olmadığını, bunun, coğrafyanın Türkiye'ye dayattığı ortak zaruret bulunduğunu söyledi.

Kanat, "Türkiye'nin coğrafyasına bakmış olduğunuzda arsıulusal sistemin yeteneksiz bulunduğunu görebilirsiniz. mesela 10 senedir bitmeme fail Suriye'deki arbedede ortak hal yok. Uluslararası şirketlerin da bu mevzuda ortak niyeti yok. Aynı halde de Irak'ta 20 senedir iç harp yalan konusu. İran'da çekirdeksel sıkıntı var. Azerbaycan ile Ermenistan ortada da Karabağ problemi vardı. Minsk grubu 30 sene süresince bu problemi çözemedi. Gürcistan'ın ortak bölümü karışma altında. Şimdi de Ukrayna'nın ortak bölümü karışma altında. Uluslararası kuruluşlarda bu sorunlara rastgele ortak hal yok." ifadelerini kullandı.

Avrupa'nın muhaceret kriziyle uğraştığına dikkati çekici Kanat, "Türkiye, sert baş döndürücü kez arsıulusal dayanak ve global çapta ağırlık paylaşımı istem etti. Türkiye'nin reformu bu genişliğinde istemesinin ortak sebebi de coğrafi olarak, bu yeteneksiz arsıulusal sistemin ortasında arazi almasıdır ki, bunun neticelerini da rastgele ortak devir yaşıyor." biçiminde konuştu.

Gino Costa da Kovid-19 salgını hasebiyle arsıulusal ticaretin ve hazırlık zincirlerinin etkilendiğini, buna rağmen Türkiye'nin coğrafi namına güzel ortak konumda bulunduğunu ve bunu da kazançlı gelişmesine yansıttığını söyledi.