AK Parti Çorum Milletvekili Oğuzhan Kaya ve 87 AK parti milletvekilinin imzasıyla gelen Nükleer Düzenleme Kanunu Teklifi görüşmeleri düzenlendi. Kanun Teklifi TBMM'de kabul edildi.
Buna göre, Nükleer Düzenleme Kurumunun yetki, sorumlulukları ile nükleer zararlar hakkında hukuki sorumluluğu belirleniyor. Düzenlemeyle nükleer enerji ve iyonlaştırıcı radyasyona ilişkin yürütülecek faaliyetler konusunda genel ilkeler de belirleniyor.
Teklifle, nükleer enerji ve nükleer maddelerle ilgili herhangi bir faaliyeti yürütecek gerçek veya tüzel kişiler, Türkiye'nin taraf olduğu nükleer güvence ile ilgili uluslararası anlaşma ve sözleşmelere uymakla yükümlü olacak. Nükleer enerji ve iyonlaştırıcı radyasyona ilişkin faaliyetler, Nükleer Düzenleme Kurumu'na bildirimde bulunması zorunluluğu getiriliyor.
Nükleer Düzenleme Kurumundan nükleer tesis, radyasyon tesisi, radyoaktif atık tesisi işletmek ve radyasyon uygulamalarını yürütmek için lisans alınacak. Nükleer tesisler, radyasyon tesisleri veya radyoatif atık tesislerinin kurulacağı saha Nükleer Düzenleme Kurumu'nun onayına tabi olacak.
Nükleer Düzenleme Kurumu, yetkilendirilen kişilere diğer kişiler tarafından verilecek hizmetler veya güvenlik, emniyet ve nükleer güvenceye etki edebilecek diğer faaliyetler için yetki belgesi alma yükümlülüğü getirebilecek.
Yetkilendirilen kişiler, faaliyete ilişkin yükümlülükleri sona ermeden, faaliyetin yürütüldüğü yeri veya tesisi, nükleer maddeyi, radyoaktif kaynağı veya radyoaktif atığı sahipsiz kalacak şekilde terk edemeyecek.
Türkiye sınırları içinde üretilmiş ve kullanım süresi dolduğunda menşe ülkeye iade şartı ile ihraç edilmiş radyasyon kaynaklarına, radyoaktif atıkların transit geçişine ve doğal radyoaktif maddelerin bulaşmış olduğu malzemenin ithalatına söz konusu hüküm uygulanmayacak. Radyoaktif atıklar çevreye salınamayacak veya bırakılamayacak.
Radyoaktif atık yönetimi özel hesabından; radyoaktif atık bertaraf tesisi kurulabilecek sahaların belirlenmesi ve ilgili saha çalışmaları, radyoaktif atık bertaraf tesisinin tasarımı, yetki alınması, inşası, işletilmesi, bakımı, kapatılması ve düzenleyici kontrolden çıkarılması, belirtilen amaçlara yönelik araştırma ve geliştirme faaliyetleri, işlemlerini yapmak üzere Türkiye Enerji, Nükleer ve Maden Araştırma Kurumuna (TENMAK) ödeme yapılacak.
Nükleer zararlara ilişkin hukuki sorumluluk da düzenleniyor. Buna göre, nükleer hadiselerden kaynaklanan nükleer zararlar hakkında bu kanunda hüküm bulunmayan hallerde Paris Sözleşmesi hükümleri uygulanacak.
İşletenler, 80 milyon avro tutarında sigorta yaptıracak. İşletene, sigorta yaptırma veya teminat gösterme zorunluluğu getiriliyor. Nükleer Teknik Destek Anonim şirketi kuruluyor.
Ahmet Umur Öztürk
