Bursa
Amerikan Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA) Jet Propulsion Laboratory (Jet Tahrik Laboratuvarı) bölümünde çalışmalarını sürdüren bilgi insanı Dr. Umut Yıldız, Mars'taki hayat izi kontrol faaliyetlerine ilişkin, "Mars'ta şu anda likit su bulunmayan lakin satıh kabuğunun altında buzlu, camit suya rastladığımızı ferah ferah söyleyebiliriz. Daha da altta, hani yer altı göletler olmaktadır ya, bu halde göletleri de bulduk. Kısacası aşırı yaklaşmış durumdayız. Yaşamla ilişkilendirdiğimiz nesne de genel anlamda sudur. Su gördüğümüz yerde hayat mümkün diyebiliriz." ifadelerini kullandı.
Bursa'da feza ve havacılık dair coşku ve farkındalık tekvin etmek üzere kurulan Gökmen Uzay ve Havacılık Eğitim Merkezi'ni (GUHEM) görüşme fail Yıldız, AA muhabirine, Türkiye'de akıbet senelerde bilgi merkezleri yerine ağırbaşlı gelişmelerin bulunduğunu söyledi.
Yıldız, nice kentte bilgi merkezleri yapıldığını fakat Bursa'daki GUHEM'in feza ve havacılık dalında hoppadak Türkiye'de değil, hayattaki önemli merkezlerden bir tanesi bulunduğunu anlattı.
GUHEM'i görüşme edenlerin merkezden etkilendiğini tamlayan Yıldız, "Eminim ki bu evlatların birlikte bölümü feza bölgesine yönelip birlikte şeyler yapacaklardır. Ben en iyi o bölümü görüyorum. Küçücük evlatları fark şu anda etkilemesi benim düşüncesince aşırı önemli. Ayrıca buraya hâlâ da dayanak verilmeli. Türkiye'nin herhangi birlikte çeşidinden buraya öğrencilerin gelmesini diliyorum." niteleyerek konuştu.
Yıldız, Türkiye Uzay Ajansının çalışmalarına da değinerek, "Bir kere haritası çizik durumda. İlk hedef, 2023'te Ay'a kaba iniş, ondan sonraları da tatlı gerileyiş yapmak. Takip ettiğim kadarıyla gerçekleşebilme ihtimalini görüyoruz. En azından elimizde birlikte tasar var. Bu plana gereğince de birlikte şeyler bitmeme bedel ve başarabiliriz. Madem birlikte feza ajansımız var. 5-10 salname planlardan fazla aşırı hâlâ derinlemesine mevkut planlamaları şimdiden konuşmamız gerekiyor." ifadelerini kullandı.
"Mars'ta birlikte uçar anahtar çalıştıracak seviyemizin bulunduğunu biliyoruz"
NASA'nın Mars'a gönderilmiş olduğu "Perseverance" isimli sanlı robotun çalışmalarını özetleyen Yıldız, "Küçük birlikte robot değil, birlikte cip büyüklüğünde. Bunun yanı sıra birlikte de helikopter gönderildi." dedi.
Helikopterin beklenenden aşırı hâlâ derinlemesine müddet çalıştığını dile getiren Yıldız, şunları kaydetti:
"Buradan şurası görebiliyoruz, bundan sonraları Mars'ta birlikte uçar anahtar çalıştıracak seviyemizin bulunduğunu biliyoruz. Perseverance robotunun en şişman gayesi orada hayat bulmaya çalışmak. Yaşam mevcut mı, bulunmayan mu bilmiyoruz lakin likit suyun bulunduğunu biliyoruz. Milyarlarca sene ilk oradaki suyla bu arada ihtimal birlikte hayat oluşmuştur niteleyerek düşünüyoruz. Belki bulacağız, ihtimal bulamayacağız lakin şu anda bu anahtar araştırmasına bitmeme ediyor. Umuyorum ki DOĞRU sürede iyi birlikte salık alırız, Mars'ta hayat bulabiliriz."
Yıldız, Perseverance robotunun sabık şubatta Mars'a gerileyiş yaptığını anımsatarak, o vakitten buyana daima data gönderdiğini söyledi.
Yıldız, laflarını şu halde tamamladı:
"Birkaç beniz bin ışık gönderdi. Mars'ta şu anda likit su bulunmayan lakin satıh kabuğunun altında buzlu, camit suya rastladığımızı ferah ferah söyleyebiliriz. Daha da altta, hani yer altı göletler olmaktadır ya, bu halde göletleri de bulduk. Kısacası aşırı yaklaşmış durumdayız. Yaşamla ilişkilendirdiğimiz nesne de genel anlamda sudur. Su gördüğümüz yerde hayat mümkün diyebiliriz. Belki buradan birlikte nesne çıkarabiliriz. Eskiden Mars'ta likit suyun bulunduğunu da tortul kayalardan anlıyoruz. Oradan behemehâl su geçmesi gerekiyor ki o ahcar yazma duruma gelsin. Uydu fotoğraflarından nehirlerin geçmiş olduğu yöntemleri da biliyoruz.
Demek ki burada vaktiyle likit su mevcut lakin bu suyun ne denli orada kaldığını bilmiyoruz. Belki 50 yıl, ihtimal 500 bin sene kaldı. Mars'ın 4,5 bilyon salname zamanı var. Orada vaktiyle su bulunduğunu ferah ferah söyleyebiliriz."