Van
Van Yüzüncü Yıl Üniversitesinde (YYÜ), kuraklıkta zirai üretimin aksamasını mâni olmak neredeyse akademisyenlerin 20 salname çalışmasıyla, bitkilerin gıda ve su ihtiyacını karşılaması düşüncesince geliştirilen mikorizal fungus (mikrobiyal gübre-mantar) üretimi düşüncesince düzentileme başlatıldı.
YYÜ Ziraat Fakültesi Bitki Koruma Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Semra Demir ve ekibi, Tarım ve Orman Bakanlığının desteğiyle, kâffesi dünyada bulunduğu kabilinden Türkiye'de de coşkunluk artışı ve buharlaşmaya ilişkin nice göl, su ve su kaynağının kurumasının zirai üretimdeki negatif etkilerini indirmek neredeyse mikrobiyal gübre projesini yaşama geçirdi.
Bu kapsamda, 20 senedir sürdürülen çalışmalarda imge sağlayan konkre verilere vasıl Demir, gübrenin patentinin katılması ve dizi üretiminin yapılması düşüncesince Türk Patent ve Marka Kurumuna müracaat yaptı.
Birçok ülkede imal edilen ve ithal edilerek Ege, Akdeniz, İç Anadolu ve Marmara bölgelerinde beğenilen mikrobiyal gübre, buluş belgesi başvurusunun müspet neticelenmesi yerinde Türkiye'de de üretilecek.
Kullanıldığı bölgelerde bitkilerle yer altında etkileşim sağlayarak verimi artırdığı belirlenen yerel mikrobiyal gübre, kuraklığın dip yaşandığı bölgelerde bitkilere "can suyu" olacak.
Depoladığı su ve gıdaları etrafında kuma yaşamış bulunduğu bitkilere daima aktararak gelişimini sağlayıcı gübre ile kuraklığın etkilerinin azaltılarak zirai üretimin artırılması hedefleniyor.
Demir, AA muhabirine, dünyada salgından ahir en iri problemin toptan istinas ve buna ilişkin oluşan yağışsızlık bulunduğunu söyledi.
Kuraklığın ekosistemin haricinde nüfus bilimsel ve zirai nice dokunaklı değişiklikleri de yanı sıra getireceğine ayraç fail Demir, Van Gölü havzasının da bu toptan değişimden etkilendiğini anlatım etti.
Küresel ısınmanın zirai üretimdeki negatif etkilerini indirmek düşüncesince düzentileme başlattıklarını tamlayan Demir, "Tarımsal alandaki yağışsızlık baş döndürücü ağır boyutlarda. Tarımın eğer olmazsa olamaz bileşeni sudur. Kısıtlı şartlarda yetiştiricilik yapılıyorsa da hem hayvanca aynı vakitte nebati istihsal düşüncesince suyumuz yetersiz. Mevcut suyu hesaplı kullanacak birtakımı argümanları yaşamımıza yerleştireceğiz. Biz de bu aşamada 20 senedir müşterek düzentileme yapıyoruz." dedi.
"Bitkinin kısıtlanmış şartlarda yaşamasına asistan oluyor"
Mikorizal fungus denilen mikroorganizma-mantarın ilkin kuraklığın dip yaşandığı bölgelerde bitkilere avlu verdiğini özetleyen Demir, şunları kaydetti:
"Mantarlar çoğu kez insanoğlu açısından dokuncalı deli dolu namına nitelendirilir. Ancak bizim çalıştığımız mikroorganizma, nebat kökleriyle kuma dinç ve bitkinin alamadığı gıda ve suyu sağlıyor. Bu mikroorganizma, toprakta nebat kökünün ulaşamadığı bölgelere derece inerek en tabandaki suyu alıp bitkiye veriyor. Kurak koşullarda, suyun bulunmadığı durumlarda, bitkinin ruhsal gerilim koşullarında şimdi dayanabilen olmasını sağlıyor. Kısacası bitkinin kısıtlanmış şartlarda yaşamasına asistan oluyor."
Demir, sürdürülebilir ekincilik kapsamı içinde baş döndürücü ehemmiyetli müşterek bileşene cemaat bulunan bu mikrobiyal gübrenin diyar haricinde enikonu özen gördüğünü aktardı.
"Su ekonomisine baş döndürücü ehemmiyetli tesiri olacak"
Türkiye'de hâlâ yerel mikrobiyal gübrenin olmadığını fakat meydana getirilen çalışmayla buna önderlik edeceklerini vurgulayan Demir, şöyleki bitmeme etti.
"Türkiye'de mikorizal fungus muhtevalı mikrobiyal gübreler ithal edilmektedir. Bu mikrobiyal gübrelerin cıvıltı ve sıklık testleri Türk Standartları Enstitüsü (TSE) kabilinden hoppadak bizim laboratuvarımızda yaptırılmaktadır. Söz konusu çözümleme neticelerini Tarım ve Orman Bakanlığı ve TSE'ye gönderiyoruz. Bu açıdan da ehemmiyetli müşterek fariza üstleniyoruz. Fakat en iri arzumuz öz ürünümüzü çiftçilerimizin hizmetine sunmak. Mikorizal mikrobiyal gübre ürününün geliştirilmesine imkân sağlayan projemiz TÜBİTAK'tan dayanaklık etmek aldı. İnşallah en çelimsiz vakitte sıra işi evresini başlatıp verim elde ika sürecine gireriz."
Demir, en çelimsiz müddette üreticilere mikrobiyal gübrelerin kullanıldığı fideleri dağıtmayı hedeflediklerini belirterek, "Bu gübrenin su ekonomisine baş döndürücü ehemmiyetli tesiri olacak. Çünkü suyu ambarlama faaliyeti görüyor. Depoladığı suyu da bitkiye veriyor. Bu balans müthiş. İyi müşterek su yönetimiyle de bu verim zirai kuraklığa müşterek imge ışığı olacak." dedi.
