Van
Van Yüzüncü Yıl Üniversitesinde (YYÜ), kuraklıkta zirai üretimin aksamasını engel olmak benzeri akademisyenlerin 20 salname çalışmasıyla, bitkilerin gıda ve su ihtiyacını karşılaması düşüncesince geliştirilen mikorizal fungus (mikrobiyal gübre-mantar) üretimi düşüncesince emek vermek başlatıldı.
YYÜ Ziraat Fakültesi Bitki Koruma Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Semra Demir ve ekibi, Tarım ve Orman Bakanlığının desteğiyle, kâffesi dünyada bulunduğu denli Türkiye'de de coşkunluk artışı ve buharlaşmaya ilişkin nice göl, su ve su kaynağının kurumasının zirai üretimdeki negatif etkilerini ıskat etmek benzeri mikrobiyal gübre projesini yaşama geçirdi.
Bu kapsamda, 20 senedir sürdürülen çalışmalarda düş sağlayan konkre verilere vasıl Demir, gübrenin patentinin katılması ve dizi üretiminin yapılması düşüncesince Türk Patent ve Marka Kurumuna müracaat yaptı.
Birçok ülkede imal edilen ve ithal edilerek Ege, Akdeniz, İç Anadolu ve Marmara bölgelerinde geçer mikrobiyal gübre, buluş belgesi başvurusunun müspet neticelenmesi yerinde Türkiye'de de üretilecek.
Kullanıldığı bölgelerde bitkilerle arazi altında etkileşim sağlayarak verimi artırdığı belirlenen domestik mikrobiyal gübre, kuraklığın koyu yaşandığı bölgelerde bitkilere "can suyu" olacak.
Depoladığı su ve gıdaları etrafında kuma yaşamış bulunduğu bitkilere daima aktararak gelişimini sağlayıcı gübre ile kuraklığın etkilerinin azaltılarak zirai üretimin artırılması hedefleniyor.
Demir, AA muhabirine, dünyada salgından ahir en şişman problemin toptan istinas ve buna ilişkin oluşan susuzluk bulunduğunu söyledi.
Kuraklığın ekosistemin haricinde nüfus bilimsel ve zirai nice dram değişiklikleri de yanı sıra getireceğine ayraç fail Demir, Van Gölü havzasının da bu toptan değişimden etkilendiğini tabir etti.
Küresel ısınmanın zirai üretimdeki negatif etkilerini ıskat etmek düşüncesince emek vermek başlattıklarını tamlayan Demir, "Tarımsal alandaki susuzluk aşırı ağır boyutlarda. Tarımın eğer olmazsa olamaz bileşeni sudur. Kısıtlı şartlarda yetiştiricilik yapılıyorsa da hem hayvanca bununla beraber nebati istihsal düşüncesince suyumuz yetersiz. Mevcut suyu hesaplı kullanacak kimi argümanları yaşamımıza yerleştireceğiz. Biz de bu aşamada 20 senedir birlikte emek vermek yapıyoruz." dedi.
"Bitkinin kısıtlanmış şartlarda yaşamasına asistan oluyor"
Mikorizal fungus denilen mikroorganizma-mantarın ilkin kuraklığın koyu yaşandığı bölgelerde bitkilere sahn verdiğini özetleyen Demir, şunları kaydetti:
"Mantarlar çoğu kez insanoğlu açısından dokuncalı deli dolu yerine nitelendirilir. Ancak bizim çalıştığımız mikroorganizma, nebat kökleriyle kuma dinç ve bitkinin alamadığı gıda ve suyu sağlıyor. Bu mikroorganizma, toprakta nebat kökünün ulaşamadığı bölgelere derece inerek en tabandaki suyu alıp bitkiye veriyor. Kurak koşullarda, suyun bulunmadığı durumlarda, bitkinin ruhsal gerilim koşullarında hâlâ dayanabilen olmasını sağlıyor. Kısacası bitkinin kısıtlanmış şartlarda yaşamasına asistan oluyor."
Demir, sürdürülebilir ekincilik kapsamı içinde aşırı ehemmiyetli birlikte bileşene ehil bulunan bu mikrobiyal gübrenin dünya haricinde enikonu özen gördüğünü aktardı.
"Su ekonomisine aşırı ehemmiyetli tesiri olacak"
Türkiye'de hâlâ domestik mikrobiyal gübrenin olmadığını fakat meydana getirilen çalışmayla buna önderlik edeceklerini vurgulayan Demir, şöyleki bitmeme etti.
"Türkiye'de mikorizal fungus muhtevalı mikrobiyal gübreler ithal edilmektedir. Bu mikrobiyal gübrelerin cıvıltı ve kesafet testleri Türk Standartları Enstitüsü (TSE) çeşidinden hemen bizim laboratuvarımızda yaptırılmaktadır. Söz konusu çözümleme neticelerini Tarım ve Orman Bakanlığı ve TSE'ye gönderiyoruz. Bu manada da ehemmiyetli birlikte fariza üstleniyoruz. Fakat en şişman arzumuz özlük ürünümüzü çiftçilerimizin hizmetine sunmak. Mikorizal mikrobiyal gübre ürününün geliştirilmesine imkân sağlayan projemiz TÜBİTAK'tan dayanaklık etmek aldı. İnşallah en endamsız vakitte sıra işi evresini başlatıp mahsul elde ika sürecine gireriz."
Demir, en endamsız müddette üreticilere mikrobiyal gübrelerin kullanıldığı fideleri dağıtmayı hedeflediklerini belirterek, "Bu gübrenin su ekonomisine aşırı ehemmiyetli tesiri olacak. Çünkü suyu ambarlama faaliyeti görüyor. Depoladığı suyu da bitkiye veriyor. Bu balans müthiş. İyi birlikte su yönetimiyle de bu mahsul zirai kuraklığa birlikte düş ışığı olacak." dedi.
