İstanbul
Uludağ Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ferhat Pirinççi, Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi ve Cumhurbaşkanlığı Güvenlik ve Dış Politikalar Kurulu Üyesi Prof. Dr. Mehmet Akif Kireçci ve Uludağ Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. İbrahim S. Canbolat, AA muhabirine, Afganistan'dan çekilen ABD'nin düzensiz güçlerini Asya Pasifik ve Doğu Avrupa'da takviye ika hedefi taşımış bulunduğu değerlendirmesinde bulundu.
Uludağ Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Pirinççi, ABD'nin, Vietnam'da uğramış bulunduğu şişman hezimetten sonradan üstündeki ataleti çarpmak düşüncesince 11 Eylül saldırılarını mazeret ederek evvel Afganistan'ı hâlâ sonradan da Irak'ı nehiy ettiğini söyledi.
ABD'nin 11 Eylül saldırılarından sonradan evren genelinde hâlâ saldırgan yöntem izlediğini kaydeden Pirinççi, ABD'nin, Orta Doğu'da çalışan birlikte aktöre dönüşerek alanı tasarım ika çabasının da bu agresifliğinden kaynaklandığını dile getirdi.
Pirinççi, ABD'nin Afganistan'dan sonradan Irak engelleme edinmek az daha Orta Doğu'daki varlığını sonlandıracağına ilişkin açıklamalarının izafi birlikte gerçekliği yansıttığını belirterek "Washington, 2000'li yıllardaki saldırgan politikalarını strateji etmeyecek az daha görünüyor. Dolayısıyla buna mükemmel çekme denemez. Sadece Orta Doğu'daki varlığını hâlâ ceninisakıt angajmanlarla sürdüreceğini düşünüyorum." dedi.
ABD'nin, Orta Doğu politikasında İsrail'in güvenliği, arkadaş ve bağlaşık devletlerin güvenliği, petrolün problemsiz çıkarılıp arsıulusal pazarlara gönderilmesi az daha üç ehemmiyetli parametresi bulunduğunu kaydeden Pirinççi, ABD'nin şu anda birlikte tane ehemmiyetli parametresinin ise İsrail'in güvenliği bulunduğunu aktardı.
Pirinççi, ABD'nin Orta Doğu politikasında ağırbaşlı değiş yaşandığını tabir ederek şöyleki bitmeme etti:
"ABD, Afganistan'daki maliyetleri artınca çekildi gibisi kar-zarar dengesi ile Orta Doğu'daki varlığını sınırlandırabilir. Bu çekilmenin nice sebebi mevcut ki bunlardan bir tanesi de alanda ağırbaşlı birlikte emniyet zedelenmesi. İş donanması zarfında bulunduğu veya bağlaşık namına görmüş bulunduğu nice abuhava eskisi az daha ABD'ye güvenmiyor. Orta Doğu'da belirleyici eleman bulunan ABD'nin bu manada uğur boncuğu saygınlığı kalmadı."
ABD'nin Asya Pasifik'e yoğunlaşmasından kaynaklı geniş planları olabileceğine dikkati çekici Pirinççi, şunları kaydetti:
"ABD, Asya Pasifik'e yoğunlaştığı düşüncesince kendini Orta Doğu'dan izole etmeye çalışıyor olabilir. Büyük birlikte ilenme yaşanmadığı sürece Orta Doğu'da efdal angajmana geçeceğini düşünmüyorum. Bundan sonradan bölgedeki politikası fayda-maliyet sabah akşam olacak. Fayda sağlayacak birlikte vakası ise düet ilgiler ve oluşumlar üstünden gerçekleştirecek. ABD, jeopolitik kuvvet boşluklarını doldurmaya da sağlam iştahlı görünmüyor. Suriye'de, Rusya'ya düzlük açmasından, güçlenmesinden bunu biliyoruz zaten."
ABD'nin, PKK/PYD ile angajmanına bitmeme edeceğini dile getiren Pirinççi, "ABD kongresinde Türkiye ile ilişkileri zora sokmayı hücre takanak derece ağırbaşlı birlikte PKK sempatizanlığı var. Kongre baskısı zımnında endamsız çağda ABD'nin PKK/PYD politikasından vazgeçeceğini sanmıyorum lakin jeopolitik manada ağırbaşlı değiş yaşanabilir. Türkiye ile ilişkilerinin dokunca gördüğünü hissederse bu örgüte verdiği dayanaklık buyurmak birlikte karara bakar. Ayrıca Suriye'deki maliyetinin arttığını düşünürse Afganistan'daki az daha çekilir ve birlikte gündüz zarfında de PKK/PYD ile ilişkisini bitirir." dedi.
"ABD dağıttığı enerjisini birlikte tane birlikte yere takviye buyurmak istiyor"
Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Kireçci de ABD'nin hemen Afganistan ve Orta Doğu'dan değil, Avrupa'dan da çekme isteği zarfında olduğuna dikkati çekerek Washington'un hâlâ baş döndürücü Asya Pasifik alanına yoğunlaşıp Çin'i dengelemeye çalışacağını söyledi.
ABD'nin Çin'i dengelemek amacıyla Afganistan'daki varlığını sonlandırmış olabileceğini tamlayan Kireçci, "ABD enerjisini dağıttığını düşünüyor. Bazı Amerikalı generallerin güçlü bilmediği derece Amerikan üssü mevcut dünyada. ABD, güçlerini toplayıp Asya Pasifik'te Çin'e, Doğu Avrupa'da ise Rusya'ya huzur takviye buyurmak istiyor." niteleyerek konuştu.
Kireçci, Orta Doğu'dan çekme üzerine ABD zarfında dü ayrımlı zorla huzur karşıya geldiğini belirterek İsrail'in güvenliğini ön planda markajcı kesimlerin, idare üstünde edisyon kurduğunu aktardı.
ABD'nin Orta Doğu'daki varlığını izafi namına azalttığını, ağız ağıza çekilmediğini dile getiren Kireçci, "ABD'nin Orta Doğu'dan ağız ağıza çekileceğini sanmıyorum. Bölgedeki varlığını müttefikleri üstünden sürdürmeye bitmeme edeceğini düşünüyorum." ifadelerini kullandı.
"Çekilme açıklamaları Afganistan gibisi birlikte imge tasfiye çabası olabilir"
Uludağ Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Canbolat da ABD'nin Orta Doğu'dan çekildiğine ilişkin açıklamaların "ABD acep hakkıyla çekiliyor mu yok ise toy birlikte politika planlaması mı yapıyor?' sorusunu akıllara getirdiğini belirtti.
ABD'nin Afganistan'da bulunduğu az daha Orta Doğu'dan da çekilirken imge emek vermesi masnu olasılığının bulunduğunu kaydeden Canbolat, "ABD'nin toptan siyasette belirlediği yöntem var. Çoğu devir dediği başka, icra ettiği başka. Ben mükemmel çekme olamayacağını düşünüyorum. Sadece Doğu Avrupa'da Rusya, Asya Pasifik'te de Çin'i muvazene politikalarına yoğunlaşmaya çalışırken eskisi derece ilgilenmeyebilir bölgeyle." niteleyerek konuştu.
ABD'nin açıklamalarını toptan ölçekte görmek gerektiğine dikkati çekici Prof. Dr. Canbolat, şunları dile getirdi:
"ABD, Orta Doğu'dan çekiliyor görüntüsü veriyor kabil lakin ağız ağıza çekilmesi bahis konusu değil gerelti peşinde kalmaya bitmeme eder. Bu ne Amerikan siyasetine ne de çıkarlarına uygun. Çekilmeye ilişkin açıklayan rakamlar mevcut bunlar gerçekleşebilir. Fakat ego ABD'nin askeri ve duyum namına varlığını bitmeme ettireceğini düşünüyorum. Ayrıca fayda- dokunca maliyeti üstünden de vakalara karışan olabilir."
Canbolat, ABD'nin alanda varlığını azalttıktan sonradan kendilerini arkalamak düşüncesince muhtemelen oluşumlar üstünden varlığını bitmeme ettireceğini vurgulayarak "ABD'nin Libya'da yürüttüğü ceninisakıt angajmanlı ilişkilerini İran ve Suudi Arabistan ile sürdürmeye bitmeme edecek niteleyerek düşünüyorum. Türkiye'nin kırılan bulunduğu PKK/PYD ile ilişkilerini de sürdürmeye bitmeme edecektir. DEAŞ ile savaş bağlamında bu örgütle kurduğu birlikteliğin endamsız vadede sonlanacağını sanmıyorum lakin Türkiye ile ilişkilerine ağırbaşlı dokunca verdiği ve Türkiye'yi kaybetmeyi hücre alamadığı benek da ise bu örgütle kâffesi bağlarını da kopartabilir. Pragmatist Amerikan siyaseti buna müsait." değerlendirmesini yaptı.
