Amman
Ülkede Kasım 2020'de planlı mebus seçimine katılımın yüzdelik 29,9 düzeyinde kalması vatandaşların seçim sisteminden kıvançlı bulunmadığı biçiminde yorumlanarak seçim kanunu ve kanun değişikliğini gündeme getirdi.
Kral 2. Abdullah kabilinden kurulan Siyasal Sistemi Yenileme Kraliyet Komitesi, gençlik, kadın, yerli yönetimler, seçim, partiler ve anayasal değişimlerle ilişik 6 mevzuda tashih yapılması dair 10 Haziran'da çalışmalara başladı.
Siyasal Sistemi Yenileme Kraliyet Komitesi, seçim kanununa bağlı layiha ve anayasada başkalık önerileriyle ilişik hazırladığı tutanağı dün Kral 2. Abdullah'a sundu.
Komitenin referans niteliğindeki raporunu teyit meydan Kral Abdullah, politikacı sistemde öngörülen yeniliklerin, anayasaya makul müşterek halde yürütüleceğini, hükümetin bunları gündeme alarak parlamentoya sunacağını açıkladı.
Uzmanlar, politikacı sistemde yapılacak değişiklikle seçimlere katılımın canlandırılması ve ülkede Meclisin ehemmiyet kazanabilmesi dair AA muhabirine değerlendirmelerde bulundu.
"Halkın beklentisi Meclisin feshedilmesi yönünde"
Ürdün Alman Üniversitesi Siyaset Bilimi Profesörü Bedr el-Madi, Siyasal Sistemi Yenileme Kraliyet Komitesinin, Ürdün devletinin geçmiş olduğu "kritik ve alıngan müşterek dönemde" kurulduğunu ve vatandaşların politikacı katılımının değişmeyen kabul etme süreçlerinde mecburi müşterek gerekseme bulunduğunu söyledi.
Madi, "Bu durumun talih başkanı ve hükümet gözetiminde ayrı neticeleri var, nedeni ise politikacı sistemde halkın baskısı ve inanma kaybı hissediliyor." dedi.
Temsilciler Meclisi üyelerinin çoğunluğunun Kral'a dayanak noktası verdiğine dikkati çekici Madi, bundan dolayı tahsil edilen kararların uygulanması dair müşterek dava oluşmasını beklemediğini tabir etti.
Düzenlemelerin arkası sıra Meclisin feshedilerek seçimlerin baştan yapılması icap ettiğini korumak için çaba sarfeden Madi, şunları kaydetti:
"Son seçimlerdeki az paydaşlık dolayısıyla Temsilciler Meclisinin el nezdindeki desteği faziletli değil. Bu nedenle, Meclisin feshedilmesi ve baştan mebus seçimlerinin yapılması, halkın degaje müşterek kesiminin taleplerinin gerçekleştirilmesi hesabına Komitenin alacağı kararların ehemmiyetli müşterek parçası olacaktır."
Hükümetin de faziletli müşterek el desteğine erbap olmadığını vurgulayan Madi, "Bu durum, talih başkanının (Kral) bedava tadilat yapabilmesine olanak veriyor." diyerek konuştu.
"Siyasi tashih evgin müşterek ihtiyaç"
Yermuk Üniversitesi Siyaset Bilimi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Muhammed eş-Şara, ülkede politikacı reformun krallıktan beklendiğini ayraç etti.
Şara, "Siyasi tashih evgin müşterek gerekseme durumuna geldi. Meclisin tavsiye edilen yasa tasarıları dair değişmeyen almaya hakkı var, ama bu kararın müşterek formaliteden ibaret olacağını düşünüyorum." diyerek konuştu.
Yasa değişikliğin Meclisin gündemine alınması, reformların yapılmasının ve Meclisin feshedilmesinin Kral'ın iradesine dayandığının altını çizen Şara, Meclisin feshedilmesinin arkası sıra toy seçim kanunuyla seçimlerin yapılabileceğini kaydetti.
Şara, halkın henüz esbak değimsiz tecrübeler dolayısıyla hükümetlerin tashih ika mevzusundaki iradesine itimatını kaybettiğini tabir ederek, bu kat Komitenin önerilerinin aceleci müşterek halde uygulanmasıyla durumun değişik olabileceği değerlendirmesinde bulundu.
"Acele kılmak muvaffakiyetsizliğe illet olacaktır"
Hayat Partisi Genel Sekreteri Abdulfettah el-Geylani ise Meclisin geçenlerde feshedilmesini beklemediğini dile getirdi.
Geylani, "Meclisin feshedilmesinin evgin müşterek hal olmadığını düşünüyorum ve umuyorum. Zira, bu mevzuda sabırsızlanmak muvaffakiyetsizliğe illet olacaktır ve neticeler mergup ölçüde olmayacaktır." dedi.
Siyasal Sistemi Yenileme Kraliyet Komitesi Başkanı Samir er-Rifai ile görüştüklerini kail Geylani, Rifai'nin kendilerine "Durumunuzu düzelti fırsatınız var, nedeni ise 3 yıldan evveli seçim olmayacak." söylediğini aktardı.
Geylani, "Gelen bilgiler, Meclisin 2023'te fariza süresi dolana derece bu halde bitmeme edeceğini gösteriyor." biçiminde konuştu.
Kral 2. Abdullah'ın tashih istemesine karşın direngen müşterek endam olduğuna dikkati çekici Geylani, "Kral, reformların aşamalı müşterek halde yapılmasını ve 10 yıldan çelimsiz müşterek müddette tamamlanmasını istiyor, ama buna direnenler sürecin 20 yılda bitmesi düşüncesince uğraşıyor." ifadelerini kullandı.
Ürdün'de 10 Kasım 2020'de meydana getirilen mebus seçimine paydaşlık yüzdelik 29,9 düzeyinde kalmıştı. Seçimde, 130 sandalyeli Meclise girebilmek düşüncesince 80'i politikacı partilerden mecmu 1674 yavuklu yarışmıştı.
Seçim kararında 4 politikacı partiden elden 12 yavuklu Meclise girmeyi başarırken, öteki 118 sandalyeyi bağımsızlar kazanmıştı.
