Amman
Ülkede Kasım 2020'de planlı mebus seçimine katılımın yüzdelik 29,9 düzeyinde kalması vatandaşların seçim sisteminden kıvançlı bulunmadığı biçiminde yorumlanarak seçim kanunu ve kanun değişikliğini gündeme getirdi.
Kral 2. Abdullah kabilinden kurulan Siyasal Sistemi Yenileme Kraliyet Komitesi, gençlik, kadın, evcil yönetimler, seçim, partiler ve anayasal değişimlerle ilgilendiren 6 mevzuda düzelti yapılması dair 10 Haziran'da çalışmalara başladı.
Siyasal Sistemi Yenileme Kraliyet Komitesi, seçim kanununa bağlı düşünce ve anayasada ayrım önerileriyle ilgilendiren hazırladığı tutanağı dün Kral 2. Abdullah'a sundu.
Komitenin başvuru niteliğindeki raporunu konfirmasyon meydan Kral Abdullah, politikacı sistemde öngörülen yeniliklerin, anayasaya makul ortak biçimde yürütüleceğini, hükümetin bunları gündeme alarak parlamentoya sunacağını açıkladı.
Uzmanlar, politikacı sistemde yapılacak değişiklikle seçimlere katılımın canlandırılması ve ülkede Meclisin ehemmiyet kazanabilmesi dair AA muhabirine değerlendirmelerde bulundu.
"Halkın beklentisi Meclisin feshedilmesi yönünde"
Ürdün Alman Üniversitesi Siyaset Bilimi Profesörü Bedr el-Madi, Siyasal Sistemi Yenileme Kraliyet Komitesinin, Ürdün devletinin geçmiş olduğu "kritik ve kırılan ortak dönemde" kurulduğunu ve vatandaşların politikacı katılımının değişmeyen kabul etme süreçlerinde mecburi ortak gerekseme bulunduğunu söyledi.
Madi, "Bu durumun talih başkanı ve hükümet gözetiminde ayrı neticeleri var, sebebi ise politikacı sistemde halkın baskısı ve emniyet kaybı hissediliyor." dedi.
Temsilciler Meclisi üyelerinin çoğunluğunun Kral'a dayanak noktası verdiğine dikkati çekici Madi, bu yüzden tahsil edilen kararların uygulanması dair ortak dava oluşmasını beklemediğini anlatım etti.
Düzenlemelerin arkası sıra Meclisin feshedilerek seçimlerin baştan yapılması icap ettiğini korumak için çaba sarfeden Madi, şunları kaydetti:
"Son seçimlerdeki düşüt iştirak zımnında Temsilciler Meclisinin el nezdindeki desteği erdemli değil. Bu nedenle, Meclisin feshedilmesi ve baştan mebus seçimlerinin yapılması, halkın serbest ortak kesiminin taleplerinin gerçekleştirilmesi namına Komitenin alacağı kararların ehemmiyetli ortak parçası olacaktır."
Hükümetin de erdemli ortak el desteğine erbap olmadığını vurgulayan Madi, "Bu durum, talih başkanının (Kral) havadan tadilat yapabilmesine olanak veriyor." niteleyerek konuştu.
"Siyasi düzelti evgin ortak ihtiyaç"
Yermuk Üniversitesi Siyaset Bilimi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Muhammed eş-Şara, ülkede politikacı reformun krallıktan beklendiğini ayraç etti.
Şara, "Siyasi düzelti evgin ortak gerekseme durumuna geldi. Meclisin tavsiye edilen yasa tasarıları dair değişmeyen almaya hakkı var, gücün bu kararın ortak formaliteden ibaret olacağını düşünüyorum." niteleyerek konuştu.
Yasa değişikliğin Meclisin gündemine alınması, reformların yapılmasının ve Meclisin feshedilmesinin Kral'ın iradesine dayandığının altını çizen Şara, Meclisin feshedilmesinin arkası sıra acemi seçim kanunuyla seçimlerin yapılabileceğini kaydetti.
Şara, halkın hâlâ esbak değimsiz tecrübeler zımnında hükümetlerin düzelti etme mevzusundaki iradesine itimatını kaybettiğini anlatım ederek, bu kat Komitenin önerilerinin çabuk ortak biçimde uygulanmasıyla durumun değişik olabileceği değerlendirmesinde bulundu.
"Acele eylemek muvaffakiyetsizliğe bozukluk olacaktır"
Hayat Partisi Genel Sekreteri Abdulfettah el-Geylani ise Meclisin geçenlerde feshedilmesini beklemediğini dile getirdi.
Geylani, "Meclisin feshedilmesinin evgin ortak hal olmadığını düşünüyorum ve umuyorum. Zira, bu mevzuda sabırsızlanmak muvaffakiyetsizliğe bozukluk olacaktır ve neticeler matlup ölçüde olmayacaktır." dedi.
Siyasal Sistemi Yenileme Kraliyet Komitesi Başkanı Samir er-Rifai ile görüştüklerini kail Geylani, Rifai'nin kendilerine "Durumunuzu düzelti fırsatınız var, sebebi ise 3 yıldan eskiden seçim olmayacak." söylediğini aktardı.
Geylani, "Gelen bilgiler, Meclisin 2023'te fariza süresi dolana denli bu biçimde bitmeme edeceğini gösteriyor." biçiminde konuştu.
Kral 2. Abdullah'ın düzelti istemesine karşın direngen ortak endam olduğuna dikkati çekici Geylani, "Kral, reformların aşamalı ortak biçimde yapılmasını ve 10 yıldan endamsız ortak müddette tamamlanmasını istiyor, gücün buna direnenler sürecin 20 yılda bitmesi düşüncesince uğraşıyor." ifadelerini kullandı.
Ürdün'de 10 Kasım 2020'de meydana getirilen mebus seçimine iştirak yüzdelik 29,9 düzeyinde kalmıştı. Seçimde, 130 sandalyeli Meclise girebilmek düşüncesince 80'i politikacı partilerden bütün 1674 sözlü yarışmıştı.
Seçim kararında 4 politikacı partiden hemen 12 sözlü Meclise girmeyi başarırken, öbür 118 sandalyeyi bağımsızlar kazanmıştı.
