Ankara
Sovyetler Birliği'nin 4 Ekim 1957'de evvel bileşimli uyduyu uzaya fırlatmasının anısına Birleşmiş Milletler (BM) kararıyla rastgele sene 4-10 Ekim'de kutlanan "Dünya Uzay Haftası"nın bu yılki teması, "Uzayda Kadınlar" yerine belirlendi.
Uluslararası maşer böylecene hem hanımefendilerin feza bilimine katkısına özen çekmeyi bununla beraber bu bölgede çalışkanlık yayınlayan hanımefendilerin sayısını artırmayı hedefliyor.
Birleşmiş Milletler (BM) Uzay İşleri Ofisinin verilerine göre, evren genelinde astronotların yüzdelik 11’ini, feza iş gücünün ise kısaca yüzdelik 20’sini hanımlar oluşturuyor.
Bilim, teknoloji, mühendislik ve aritmetik dalında düzentileme yürüteç araştırmacıların da kısaca yüzdelik 30’u kadın.
ABD Ulusal Havacılık ve Uzay Ajansı (NASA) verilerine layıkıyla de Mart 2020 bakımından uzaya çıkan 566 ferdin sadece 65’i kadın.
Çukurova Üniversitesi Uzay Bilimleri ve Güneş Enerjisi Merkezi (UZAYMER) Müdürü Prof. Dr. Aysun Akyüz ve Erciyes Üniversitesi Uydu ve Uzay Bilimleri Ana Bilim Dalı Başkanı Dr. Öğretim Üyesi İnci Akkaya Oralhan, feza çalışmalarının önemini, akıbet senelerde arsıulusal erkek oyuncular ortada himmet ele geçiren feza yarışını, feza turizmini ve hanımefendilerin bu alandaki yerini AA muhabirine değerlendirdi.
"Kadının feza araştırmalarında arazi alması ayrımcılıktan ırak bakış açısıyla mümkün"
Akyüz, ABD’nin feza araştırmalarında Çin ile iş birliğini yasaklamasının ve bu ülkeyi Uluslararası Uzay İstasyonu’na (ISS) karışma etmemesinin, Çin’in bu alandaki çalışmalarına ivme katığını anlatım etti.
Bu gelişmelere karşın uzaya gitmenin zorluğuna dikkati çekici Akyüz, "Bu, feza yarışında lakırtı sahibi sıfır devletlerin bayağı vatandaşları düşüncesince rastgele devir fiyatlı olacak." dedi.
Akyüz, "Gelişen ve mütebeddil toplumlarda tedricen kalan sayıda kadının rastgele bölgede bulunduğu derece feza araştırmalarında da arazi almasının fakat verilecek planlı, şümullü birlikte terbiye ve rastgele çeşitli ayrımcılıktan ırak birlikte bakış açısıyla kabil olacağını düşünüyorum." sanarak konuştu.
Halihazırda biraz ve “çok zengin” şahısların uzaya gezinsel seferler gerçekleştirebildiğini kail Akyüz, feza turizmine ağırbaşlı bütçeler ayrıldığını ve bu alanın 2050 yılına denli çabuk birlikte hareket göstereceğine ayraç etti.
"Çalışmalara taraf verici kadın bilgelik insanı sayısı artıyor"
Uzay çalışmalarının önemini anlamak düşüncesince bu çalışmaların sebep yapıldığının anlaşılması icap ettiğini vurgulayan Oralhan da yevmiye yaşamı kolaylaştıran bir çok hızla gelişen teknolojinin uzaydan elde edilmiş bilgiler ışığında geliştirildiğini belirtti.
Oralhan, feza araştırmalarının gezegenin gönül rahatlığı karşıya kalabileceği tehlikelerin önlenmesi, yazışma araçlarının hâlâ çabuk ve çalışan halde kullanılması ve teknolojik ilerlemenin sağlanmasına işlev ettiğini dile getirdi.
Birçoğu fiziki yerine uzaya gezi yapmasa da gök bilimsel uyduların geliştirilmesine ve feza biliminin ilerlemesine sunmuş bulunduğu ulama ile hanımefendilerin sektördeki yerini aldığını özetleyen Oralhan, "Yüzde yerine hâlâ ehliyetli çoğunluğa ulaşmamış olsak da bu cins çalışmalara taraf verici kadın bilgelik insanı sayısı rastgele güzeşte çağ artmaktadır. Elbette ki rastgele bölgede bulunduğu derece insanın bulunduğu rastgele yerde ve feza yolculuklarında da hanımlar yerini almıştır ve almaya bitmeme edecektir." ifadelerini kullandı.
Gelecekte dünkü erke kaynaklarına mahsus ihtiyacın artacağını vurgulayan Oralhan, bu durumun “uzay madenciliği” adı altında dünkü incelemelerin yürütülmesine sefer açtığına ayraç etti.
Tüm bu çalışmaların uzayda arsıulusal barışçıl birlikte iş birliğini de birlikte getireceğine dikkati çekici Oralhan, kurulmaktadır bulunan feza düzenini sürdürülebilir kılacak ilkelerin BM anlaşmalarına ait “Uzay Hukuku” ile belirlendiğini aktardı.
Oralhan, bu çeşit çalışmaların maliyeti cezaevi önüne alındığında, Çin derece hesaplı anlamda çelimli ülkelerin, bu bölgede kılavuz kaptan adımlar atmasının muhtemel birlikte gestalt bulunduğunu söyledi.
Teknolojik gelişmelere koşut yerine feza seyahatinin maliyetinin düşeceğini kail Oralhan, şunları kaydetti:
“Ayrıca feza uçuşları düşüncesince aktüel vaziyette makul fiziki testleri ve pervaz önceleri eğitimleri devrolmak gerekmektedir. Fakat gitgide bu fiziki testlere ve yeterliliklere ister kalmadan, insanlı yolculuklara hâlâ uyumlu, yerçekimsiz ortamı hâlâ kullanılabilir bir duruma getirebilen feza araçları geliştirilebilir. Herkesin uzaya gidebileceği birlikte doğacak olur lakin ne denli andıran sorusuna karşılık hasretmek uzaya gitmekten hâlâ da zor.”
"Uzaydaki kadınlar"
16 Haziran 1963’te “Vostok 6” ile gerçekleştirdiği pervaz ile Rus feza adamı Valentina Tereshkova, hanımefendilerin feza serüvenini başlatmış oldu. Tereshkova kısaca 70 saatlik yolculuğunda dünyanın çevresinde 48 dolaşma attı.
Sally Ride da “STS-7” mekiği ile 1983 yılının haziran ayında uzaya çıkan evvel Amerikalı kadın olma unvanını kazandı.
