Edirne
Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Biyosistem Mühendisliği Arazi ve Su Kaynakları Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Halim Orta, zirai sulama sistemlerini değiştirerek Türkiye'de salname 20 bilyon metreküp su tasarrufu sağlanabileceğini söyledi.
Türkiye Kent Konseyleri Platformu 27. Genel Kurulu, Edirne Kent Konseyi ev sahipliğinde Edirne Belediyesi Kültür Merkezi'nde gerçekleştirildi.
Küresel hava krizi ve etkilerinin konuşulmuş olduğu görüşmede "İklim Krizi ve Kır" başlıklı lokma tatlısı eden Prof. Dr. Orta, hava değişikliğiyle beraberce kuraklığın etkilerinin dikçe hissedilmeye başlandığını belirtti.
Orta, kuraklığın öteki tabii afetlere uyarınca etkilerinin aşırı henüz iri ve onarılamayacak zararlara illet bulunduğunu anlatım etti.
Kuraklığın akıbet senelerde tesirinin arttığını, su sıkıntılarının giriş göstermeye başladığını özetleyen Orta şu biçimde bitmeme etti:
"Uzun sene averajlarına uyarınca az yağmur düşmesiyle meteorolojik kuraklık oluşuyor. Sonra topraktaki rutubet azalıyor ve zirai kuraklık başlıyor. Ardından arazi altı ve arazi üstü su kaynakları azalmaya başlıyor, hidrolojik kuraklık ortaya çıkıyor. En böylelikle demincek kâffesi dünyada yaşanmış olan şahısların cebini ve sağlığını etkileyen sosyoekonomik kuraklık. Bunlara hakkında lüzumlu önlemlerin katılması gerekiyor."
Orta, makbul suyun üçte ikisinin zirai sulamaya gittiğini ve bu oranın aşırı efdal olduğuna dikkati çekti.
Vahşi sulama sistemlerinin namına çağcıl sistemlere yönelmenin gereğini vurgulayan Orta, "Geleneksel yöntemlerden vazgeçmemiz lazım. Çeltik ekmeyeceğiz, ne yapalım? Bulgur pilavı ile kılıç bu işi aşırı henüz şen yaparız. Belki canımız acıyacak, çeltikçiler dünkü iş bilmek mecburiyetinde duracak fakat deva yok." dedi.
Orta, Türkiye'de zirai sulamaya yılda 40 bilyon metreküp su harcandığını belirtti.
Eski dizge sulama şekillerinde kayıpların iri bulunduğunu özetleyen Orta şunları kaydetti:
"Sulamada aşırı kaybımız var, elden gizli dizge sulamaya geçmemiz lazım. Yağmurlama ve sekte sulama sitemlerine geçilmesi gerekli. Türkiye'de 6 milyon hektar meydan sulanıyor, hala yüzdelik 85'i satıh sulamayla yapılıyor. Yalnızca yüzdelik 15'i yağmurlama ve sekte sulama sistemiyle yapılıyor.
Salma sulamada 100 litrenin 70 litresini kaybediyoruz, yağmurlama ve sekte sulamada az henüz on paralık zayi yok. Yüz litrenin 90-95 litresini kullanabiliyoruz. Başka defa yok, sulama sistemlerini değiştirmemiz lazım. Çok acele biçimde şekilleri değiştirmeliyiz. Sulama şekillerinin kraliçesi sekte sulama sistemi. Her yerde de uygulayabilirsiniz. Sulama yöntemlerini değiştirerek yılda 20 bilyon metreküp su tasarrufu edebiliriz. Yılda zirai sulamaya 40 bilyon metreküp su harcıyoruz, yarısını tasarruf edebiliriz. Bu işi besin güvenliğini bozmadan gerçekleştirebiliriz."
