Moskova
Sovyetler Birliği’nin dağılmasından sonradan bağımsızlığını anons fail Belarus, jeopolitik pozisyonu dolayısıyla Rusya ile Avrupa’nın sonsuz dikkat dalında oldu.
Belarus Cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko yönetimini eleştiren Batı, 1996'da Lukaşenko'nun gene cumhur reisi olabilmesine imkân sağlayıcı referandumu esbabımucibe göstererek ülkeye gönül rahatlığı önceki müeyyide kararını 1997'de aldı.
Bu tarihten itibaren belli başlı aralıklarla sonsuz Lukaşenko’nun şahsı ve gayrı talih görevlilerine müteveccih yaptırımlara Amerika de katıldı.
Avrupa Birliği (AB) ve Amerika ile ilişkilerdeki gerilim 2 sene öncesine derece Lukaşenko'nun politikaları sebebiyle iyileşmeye akilane gitti.
Enerji ve hesaplı manada Rusya'ya iri miktarda yayımcı bulunan Belarus, Batı ile yakınlaştı. Bu kapsamda Batı, Belarus üstündeki kimi müeyyide kararlarını kaldırdı.
İlişkiler gene bozuldu
Ancak 9 Ağustos 2020’de Belarus’taki cumhurbaşkanlığı seçimleri öncesinde Batı ile ilgiler gene bilakis dönmeye başladı.
Bazı cumhur reisi yavuklu adayları ortada toprak düzlük blogger Sergey Tikhanovskiy, intihabat öncesinde düzeni bozacak çıkmaz vakalarını düzenli etmek, bankacı Viktor Babariko da mal ibra hikayelerinde başı yerde bulunarak hapse konuldu. Tikhanovskaya’nın hesabına benzeri Svetlana yavuklu oldu.
Seçim sandıkları elan kapanmadan neticelere müteveccih protestolar başladı ve kolluk kaba karışma etti.
Cumhurbaşkanlığı seçimleri ondan sonra Batı yaptırımları
Belarus’ta 9 Ağustos'ta meydana getirilen cumhurbaşkanlığı seçimlerini bulunan Cumhurbaşkanı Lukaşenko kazandı.
AB, ABD, İngiltere ve kimi Batı devletleri seçimlere alavere dalavere karıştırıldığı iddiasıyla seçme neticelerini tanımadığını açıkladı.
Ülkede günlerce devam eden gayrikanuni gösteriler Tikhanovskaya’nın önderliğinde düzenli edildi. Tikhanovskaya beraberinde müddet sonradan Litvanya’ya, gayrı kimi aykırı adlar de Polonya’ya kaçtı. Polonya’da muhalifler düşüncesince talih desteği ile karargah kuruldu.
AB, seçimlere alavere dalavere karıştırıldığı öne sürülen nedeni haricinde Belarus'ta muhalefete edisyon yapıldığını da belirterek bu ülkeye yaptırımlar uygulamaya başladı.
Cumhurbaşkanı Lukaşenko'nun da engelleme bulunduğu kimi talih yetkililerine gezi kısıtlaması ve varlıkların dondurulması kabilinden çalışmalar getirilirken, talih şirketlerine müteveccih yaptırımlara gidildi.
AB devletleri başkaca 23 Mayıs'ta Atina-Vilnius seferini karşılayıcı Ryanair geçici uçağının bomba suç duyurusu dair Belarus’un başkenti Minsk'e indirilmesi ve uçaktaki Belarus yurttaşı aykırı Roman Protaseviç'in gözaltına katılması dolayısıyla Belarus iklim yolu şirketlerine AB iklim bölgesini kapattı.
Belarus AB ile Geri Kabul Anlaşması'nı askıya aldı
Bu arada Belarus da AB ile Geri Kabul Anlaşması’nı askıya aldı. Lukaşenko 6 Temmuz’da meydana getirdiği konuşmada, Rusya ve Belarus’a müteveccih Batı’nın tutumlarından sonradan bundan sonradan savaştan kaçan kullanmakta olanları kendilerinin alamayacağını tabir etti.
Avrupa’ya çekmek az daha Belarus’a mevrut sığınmacıları ülkede tutmayacaklarını kail Lukaşenko, "Polonya, Litvanya, Letonya, Ukrayna ile sınırlarımızı kapatacağımızı ve Afganistan, İran, Irak, Libya, Suriye, Tunus’tan mevrut sığınmacılar düşüncesince ‘yerleşim yeri’ bir duruma geleceğimizi düşünenler yanılıyorlar. Biz, tek kimseyi tutmayacağız. Onlar bizlere gelmiyorlar, aydınlanmış, sıcak, şen Avrupa’ya gidiyorlar." değerlendirmesinde bulundu.
Son aylarda AB, Belarus yönetimini Irak kabilinden ülkelerden göçmenleri getirerek AB devletleri Polonya, Litvanya ve Letonya sınırlarına göndermek, "düzensiz toprak kayması anahtar adına çekmek ve Birlik'i bu yolla istikrarsızlaştırmaya çalışmakla" suçluyordu.
Batı’nın baskısına "Birlik Devleti ve eş askeri doktrin" cevabı
Batı’nın bu baskıları karşısında hesaplı adına namüsait boğazdan kabarmak düşüncesince Belarus, rotasını Rusya’ya çevirdi.
Belarus, Rusya ile "Birlik Devleti" dönemini hızlandırdı. İki talih ortada sınırları kaldıran, hesaplı ve içtimai entegrasyonu sağlayıcı "Rusya-Belarus Birlik Devleti" yapısına müteveccih barışma 1997’de imzalanmış, 2000 senesinde yürürlüğe girmişti.
4 Kasım'da Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Belarus Cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko, hesaplı ve içtimai bölgelerde dü ülkenin entegrasyonuna müteveccih bütünlük programını onaylayan kararnameyi imzaladı.
Programda toprak düzlük 28 maddelik defa haritasında, dü yurt ortada ekonomi, enerji, tarım, gezim ve içtimai mevzularda bütünleşme mevzuları toprak alıyor.
Putin ve Lukaşenko, bu kararname ile beraberce içinde ne bulunduğu ehliyetli adına açıklanmayan dü yurt ortada "Birlik Devleti Savaş Doktrini"ni de onayladı.
Belarus ile AB’yi gönül rahatlığı karşıya getirdi
Her dü liderin bu anlaşmaları imzalamasından çelimsiz beraberinde müddet sonradan 8 Kasım'da rakamları 2 binin üzerinde, Avrupa’ya muhaceret arayışıyla Belarus’tan Polonya’ya geçmeye etkin gruplar sınıra dayandı.
Polonyalı yetkililer, göçmenlerin ülkeye geçmiş olmasına müsaade vermeyeceklerini, antre yapabilenleri de Belarus’a arka göndereceklerini duyurdu.
Belarus-Polonya sınırında Avrupa'ya barhana arayışında bulunan baş döndürücü sayıda bireyin mevcudiyeti, dü yurt ortada tansiyonu yükseltti.
Belarus, Polonya'yı Avrupa'ya muhaceret arayışındaki şahıslara insancasına iş göstermemekle, Polonya yönetimi ise Belarus'u bu insanları politik anahtar adına kullanmakla suçladı.
AB de sınırdaki bu halden çevre Belarus yönetimini "göçmenleri çekmek ve AB sınırlarına gitmeye motivasyon etmekle" suçlama etti.
AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Polonya ile Belarus sınırındaki krizin arkası sıra AB üyesi ülkelerden Belaruslu yetkililere müteveccih esnetilmiş müeyyide rejimini onaylaması çağrısında bulundu.
