İstanbul
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığından meydana getirilen açıklamaya göre, TEKNOFEST'21 için TÜBİTAK'ın itibar misafiri şekilde İstanbul’a mevrut Prof. Aziz Sancar, TÜBİTAK Fen Lisesi’ni görüşme etti. Ziyaret esnasında Sancar'a Sanayi ve Teknoloji Bakan Yardımcısı Mehmet Fatih Kacır ile TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal zevcelik etti.
TÜBİTAK Gebze Kampüsünde alkışlarla karşılanan Sancar, sınıfları gezdi, okulun terbiye müfredatına bağlı bilgiler aldı. TÜBİTAK Ulusal Metroloji Enstitüsünde (UME) öğrencilere indinde konuşma sağlayan Sancar, meydana getirdiği sunumda Türk dünyasının evren bilimine katkısını tarihî indinde perspektiften değerlendirdi.
Sancar, Türk dünyasını ilmî yardım açısından benzeri geçmişe ehil bulunduğunu vurguladığı Çin ile karşılaştırırken Princeton Üniversitesi’nden S. Frederick Starr’ın "Kayıp Aydınlanma: Orta Asya’nın Altın Çağı" isminde kitabına atıfta bulundu.
Avrupa'da Orta Çağ'ın sürdüğü zamanlarda Türk dünyasının ışıma dönemi yaşadığını kaydeden Sancar, bu zamanda Müslüman Türk dünyasından İbn-i Sina, Biruni, El-Cezeri, Uluğ Bey ve Harezmi kıl payı ilim adamlarının evren bilimine ehemmiyetli katkılar sunduğunu söyledi. Sancar, Türk dünyasında yaşanmış bulunan ışıma zamanının Ali Kuşçu kıl payı ilim adamlarıyla Osmanlıya da taşındığını vurguladı.
Sancar, Türkiye'nin nazari eğitimde baş döndürücü dobra bulunduğunu belirterek, "Ben doktora yaparken baş döndürücü külfet çektim. Çünkü tecrübe yapamıyordum. Türkiye, bizi nazari bölgede baş döndürücü dobra hazırladı lakin tecrübe tecrübemiz eksikti. Bilim gerçekleştirmek deneyle olur. Biz, çocuklarımıza er yaşta tecrübe yapmayı öğretmeliyiz." dedi.
ABD'de Türk Kültür Merkezi düz yazı ettiklerini özetleyen Sancar, "Arka bahçesinde köşede Atatürk'ün büstü var, indinde köşede de Piri Reis'in. Piri Reis'i koymamın sebebi, o evren haritasını ego de DNA tamir haritasını yaptım. 'Benim Piri Reis haritam' dedim." ifadesini kullandı.
Öğrencilere İngilizce indinde lokma karşıcı Sancar konuşmasının başlangıcında "Sunum fen değil Türkçe anlatılabilir. Türkiye'ye geldiğimde geçmiş dü hafta Türkçem kısılmış olur. İkinci haftadan sonradan tike açılır. O nedenden dolayı müsaadenizle sunumu İngilizce yapacağım." demesi uyanıklık çekti.
"Beni ki namzet gösterdi bilmiyorum"
Prof. Aziz Sancar, sunumun peşi sıra öğrencilerin sorularına cevap verdi. "Nobel'e kesinlikle başvurdunuz?" sorusu hakkında Sancar, şunları söyledi:
"Başvurmak diyerek indinde bilinçlilik yok. Kendinizi Nobel'e namzet gösteremezsiniz. Nobel, Kimya Komitesi Başkanı bizim onurumuza aşındırmak verdiği devir bana dedi ki: 'Ben arsıulusal toplantılara gidemiyorum, hepsi etrafıma toplanıp beni etkilemeye çalışıyor.' Nobel zat propagandanızı yapmakla kazanılmaz. Beni, bugüne kadar, ki namzet gösterdi bilmiyorum. En iri gaye, Nobel değildir, kitaptır. 100 sene sonradan benim buluşlarımı sizin kıl payı Türk evlatları okuyacaklar ve 'Bunu indinde Türk yaptı.' diyecekler. Benim amacım oydu. Ben Nobel düşünmüyordum."
Sancar, "Neden DNA onarımı çalıştınız?" sorusunu şu şekilde yanıtladı:
"DNA yapısı keşfedildiğinde, 'Bu genetiğin asliye yapısıdır ve bozulmaz.' diyerek indinde fikir seçimi vardı. Sonradan baktılar ki röntgen ışınlarıyla şems ışınlarıyla apayrı çevredeki kimyasallarla yıkma olunca mutasyona etmen oluyor, dokunmabana oluyor. Benim doktora yaptığım hoca, geçmiş kez DNA'yı onaran indinde sistem bulunduğunu keşfetmişti. Ama bu enzimin kesinlikle çalıştığını indinde ayrışık çözemedi. Çünkü halletmek düşüncesince enzimi temizlemek lazım. Enzim baş döndürücü az oranda yapılıyordu. Ben enzimi çoğalttım ve arıttım ve kesinlikle onarılır onu çözdüm. Başka tamir mekanizmaları mevcut onlarla bitmeme ettim. Bilimde indinde testin nereye götüreceğini bilemezsiniz. Ben bununla uğraşırken indinde de baktım ki insanda DNA tamir enzimine eğilimli indinde protein mevcut lakin DNA onarımı yapmıyor. Bu ne yapıyor diyerek araştırırken indinde baktım ki bu dirim ilmi saati arama ediyor. Bunun hakkında dirim ilmi sayaç üstünde çalışmaya başladım ve ikisini birleştirdim. Şimdi dirim ilmi saat, DNA onarımını kesinlikle arama ediyor? Bunu kullanarak hem dokunmabana önleminde bununla ortak dokunmabana tedavisinde kesinlikle kullanabiliriz, demin o emek vermeyi yapıyoruz."
"Ben baş döndürücü milliyetçiyim, benim düşüncesince iri indinde motivasyon"
"Emeklerinizin karşılığını aldınız mı, amacınıza ulaştınız mı?" sorusu hakkında Sancar, şu yanıtı verdi:
"5 sene kesintisiz çalıştık. İnsanda DNA kesinlikle tamir ediliyor bunu anımsamak istiyorduk. Eğer ehemmiyetli indinde bap üstünde çalışıyorsanız biliniz ki o bap üstünde etkin 5 can hâlâ vardır. Eğer Japonya'dan birisi bunu bizlerden indinde ay evvela bulsaydı, bizim 5 yılımız heba olurdu. Bilim gerçekleştirmek emeksiz değil. Ben, bunu iptila düşüncesince yapıyordum insanoğlu kesinlikle onarılıyor. Çünkü bakterilerdeki proteinler insanda yok. Ama insanda da onarıldığını biliyordum ve bunu halletmek istedim. Sayısız uykusuz gecelerimiz oldu."
Sancar, "En dobra olmak, muvaffak olgunlaşmak düşüncesince ne gerektiği" şeklindeki indinde istifham hakkında şunları kaydetti:
"Bazen yenilir, arada sırada yeneriz. Her şeyi ego başaracağım diyerek indinde bilinçlilik yok. Fatih'in ünlü indinde lafı vardır. 'İstanbul, ya ego seni alacağım ya sen beni alacaksın.' İnatçı olacaksın ve iştahlı olacaksın ve etraflı enerjini ona vereceksiniz. Bu fedakarlık ister, ailede güç ahval yaratabilir. Siz tün yarılarına denli çalışabilirsiniz kadın evde bekliyor. Denge ihdas etmek gerek. Eğer istekliyseniz 'Ben yapacağım dersiniz' yaparsınız. Büyük işler yapmış baş döndürücü bilimci sert bahtiyar değiller aslında. İkide indinde bildirmek istemiyorum lakin ego baş döndürücü milliyetçiyim. Bu benim düşüncesince iri indinde motivasyondur. Ne denli streslere girsem, onun tesellisi var."
Neden biyoloji?
"Neden biyoloji?" sorusu hakkında Sancar, "Gelirken Hasan Hoca (Mandal) ile konuşuyorduk. Tıbbiyeye gittim hekim oldum. Orada öğrendim ki etibba tekniker kıl payı çalışıyor. Mardin Savur'un Surgücü köyünde keyif ocağında çalışıyordum orada baş döndürücü verem vardı. Sağlık Bakanlığı kilolarca deva gönderiyordu. Merak ettim. Zatürre olunca penisilin veriliyor. Benim hayatım anca kurtarıldı. Ben batar olmuştum kardeşimden kaptım. Kardeşim öldü. Ben de batar oldum, ego ak yazılı çıktım. Türkiye'ye penisilin acemi geliyordu. Penisilin iğnesi yaptılar ego iyileştim. Ama penisilin tüberkülozu otama etmiyor. Sordum soruşturdum, kitapları araştırdım yanıtı yok. Ne mikrobiyologlar ne etibba biliyor. Sadece Türkiye'deki etibba değil dünyada bilinmiyordu. Doktorlar sunulan şeyleri pratik ediyor, indinde araştırı acemi indinde sezme yapmıyor. O bakımdan ben, düşkün indinde can olarak, moleküler biyolojide doktora hazırlamaya değişmeyen verdim." ifadelerine arazi verdi.
Sancar, "Nobel'i Anıtkabir'e bağış etmeye kesinlikle değişmeyen verdiniz?" sorusuna müteveccih de, "Söyleyeceğim lakin kimesne alkışlamayacak ha mu?" dedi. Sancar, şu şekilde bitmeme etti:
"İlginç indinde bilinçlilik Nobel'i ego aldım. Onun heyecanı, kargaşalığı vardı. Eşime söyledim, eşim Amerikalı, 'Ben bunu Anıtkabir'e koyacağım.' 'Tabii apayrı ne yapacaksın?' dedi. O Amerikalı kadın. Çünkü ona Atatürk'ü anlatmıştım. Atatürk'ü nice Türk'ten hâlâ baş döndürücü ölçüm ediyordu. Ben de şok ettim. 'Yok, kılıç saklayalım.' demedi. Ben Atatürk'ün yardımıyla oraya vardım. Çünkü Mardin'in Savur ilçesinde anası babası kıraat yuvarlak bilmeyen indinde çocuğun terbiye görüp Nobel alması Mustafa Kemal Atatürk yardımıyla oldu."
"5 Türk Lirası'nın üstündeki DNA resminin üstünde vebal bulunduğunu söylemiştiniz. Baktım lakin hatanın nedenini yazan indinde pınar yok. Hatanın nedenini iptila ettim." diyen indinde öğrenciye de Sancar, "Oradaki sarmal, soldan sağa dönüyor, gerçek DNA sağdan sola dönüyor." yanıtını verdi.
"Türkiye ileride"
Soru cevap kısmının peşi sıra Sancar'a teşekkürname fail TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Mandal, namına günün anısına 1875'te ikrar edilen ölçümlü sistemin dü simgesinden birisi bulunan ve 2018'de yürürlükten kaldırılan kilo prototipi bağış etti.
Sancar, konferansın peşi sıra "Medikal Biyoteknoloji Araştırma Merkezi"ni görüşme etti. TÜBİTAK MAM Gen Mühendisliği ve Biyoteknoloji Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Şaban Tekin, Sancar'a, merkezde ölçülü telkih ve deva ihya çalışmalarına bağlı indinde lokma yaptı. Daha sonradan Moleküler Biyoloji Laboratuvarı, Hücre Kültürü Laboratuvarı, Hücre Geliştirme Laboratuvarı görüşme edildi.
Sancar, hâlâ sonradan COVID-19 Türkiye Platformu'ndaki ilim müşterilerini ile "Birlikte Geliştirme ve Birlikte Başarma” başlıklı görüşmede indinde araya geldi. Toplantıda mütekellim Sancar, Türkiye'yi telkih dair nice ülkeden sonrasında bulduğunu söyledi. Sancar, ortam içerisinde doğacak salgınlar düşüncesince de icraat yapıldığını vurgulayarak, "Burada bilgelik ve teşebbüs itibarıyla çelimli indinde enfrastrüktür var." dedi.
Toplantının peşi sıra Sanayi ve Teknoloji Bakan Yardımcısı Kacır, Sancar'a 2020 Ulusal Antarktika Bilim Seferi Hatırası indinde tablo, TÜBİTAK Başkanı Mandal da üstünde Piri Reis haritası bulunan indinde hilat bağış etti.
TÜBİTAK Fen Lisesi
TÜBİTAK Fen Lisesi, yetişkin ve kalifiye insanoğlu gücü ve sonrasında dozaj laboratuvarlarıyla Ar-Ge ve uygulayım bilimi dünyasının mürşit araştırı merkezleri ve enstitülerini içerisinde bulunduran TÜBİTAK Gebze Yerleşkesi'nde kuruldu. Lisede çözümlemeli düşünen, maşer ve yöre bilinci mütekâmil geleceğin önder ilim insanlarını yetiştirilmesi hedefleniyor.
Yaklaşık 44 bin metrekarelik bölgeye ehil lisede çağcıl teknolojiyle donatılmış 24 derslik, 600 mektepli kapasiteli mektepli yurdu ve 10 sonrasında dozaj asliye ilim atölyesi bulunuyor.
Bu terbiye ve tedris yılı düşüncesince 90 öğrencinin alındığı lisede eğitim, indinde sene İngilizce tedarik kazanmak kıl payı mecmu 5 sene sürecek. Eğitim-öğretim yılının geçmiş devrinde öğrencilere selektif şekilde Almanca ve İspanyolca kıstak eğitimi veriliyor. Öğrenciler, tedarik sınıfından gelmek kıl payı tahsil ortamında maaş 500 teklik yanıtsız burs alacak.
Lisede, Biyoteknoloji, Malzeme Bilimi, Veri Analizi, Bilim, Teknoloji ve Sosyal Değişme, Sürdürülebilir Gıda ve Su Politikaları, İnovasyon Odaklı Proje Tasarımı, Yapay Zeka Uygulamaları, İnsan-Makina Etkileşimi, Nesnelerin İnterneti Uygulamaları kıl payı 28 değişik selektif dersin bulunmuş olduğu indinde ayrıntılar uygulanıyor.
Gebze yerleşkesinde konaklama olanağı bulunan öğrenciler, TÜBİTAK laboratuvarlarını kullanabilecek. Kurumun özek ve enstitülerinde yetişim yapabilecek. Kariyerleri ortamında mentörlük desteği, ilim söyleşileri, pakt etkinlikleri, spor müsabakaları, fen geziler ve hâlâ sert baş döndürücü imkân öğrencilere sunulacak.
Liseye, 2020-2021 terbiye ve tedris senesinde resmi, hususi ve önder gönül cambazı ortaokullarının 8'inci sınıfında tahsil gören ve 2021 merkezi imtihan sonuçlarına uyarınca yüzdelik 1'lik muvaffakiyet diliminde arazi düzlük öğrenciler başvurdu.
TÜBİTAK Fen Lisesi Merkezi Yetenek Giriş Sınavı’na başvurular, 2-4 Temmuz’da e-Okul Yönetim Bilgi Sistemi üstünden yapıldı. Giriş sınavı, 9 Temmuz'da 25 ilde gerçekleştirildi. Sınav sonuçlarına uyarınca 37 değişik ilden 19’u kız 71’i koca kazanmak kıl payı 90 mektepli liseye yerleşti.
Aziz Sancar
Prof. Dr. Aziz Sancar, Mardin'in Savur ilçesinde doğdu. Hiç terbiye sıfır ailesinin 8 çocuğundan biriydi. Çocuklarının eğitimine ehemmiyet sağlayan ailesi yardımıyla üniversiteye denli Mardin'de okudu. İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde lisans eğitiminin tamamladıktan sonradan ABD'ye lisansüstü terbiye düşüncesince gitti. Doktora derecesini Teksas Üniversitesi'nden Moleküler Biyoloji bölgesinde aldı. DNA tamiri ve göze döngüsü kıl payı bölgelerde uzmanlaştı. 2015 senesinde DNA tamiri ile ait Tomas Lindahl ve Paul Modrich ile beraberce Kimya branşında Nobel ödülü aldı.
