Dakar
Wagner yüklü askerlerinin geçenlerde Sahel'de konuşlanacağı iddiaları üzerine, Mali ile Fransa görünürde yırtık veren krizde kâr adına Mali'nin Fransız Büyükelçiyi Dışişleri Bakanlığına çağırması, akıllara "Mali, Fransa ile yollarını ayırıyor mu" sorusunu getirdi.
İki iklim arasındaki kriz, Fransa'nın da Sahel'de 2012'den beri yürüttüğü terörle savaşım operasyonlarının etkinliği dair da sorgulamalara bozukluk oldu.
AA muhabiri, Mali'deki çıplak maşer örgütleri ve uzmanlara, Fransa Mali ilişkilerinin akıbetini ve Rusya'nın bölgedeki muhtemel pozisyonunu sordu.
Mali Ulusal Gençlik Ağı (RENAJEM) Başkanı Alioune Gueye, ülkedeki yıldırı sorununun, fakat Malililer çeşidinden çözülebileceğini söyledi.
Gueye, bunun düşüncesince Mali ordusunun mukteza maddesel ve fiziksel olanakları sağlayarak, beklenir olduğunca aşırı sayıda genci bünyesine katması gerektiğine dikkati çekti.
Fransa ile Mali arasındaki tansiyonun nedeninin hoppadak Wagner olmadığına aksan fail Gueye, "Bu huzursuzluğun nedeni Fransa'nın, Mali'de derinlemesine süredir yürüttüğü askeri operasyonlara karşın terörle mücadelede kâr alınamaması. Mali halkı, Fransa'nın Mali'de geçirdiği yanında hayli senenin peşi sıra hala nazar boncuğu inkişaf göremedi ve bundan on paralık kıvançlı değil. Teröristler, Bamako'ya akla yatkın ilerliyor. Halk bundan sonra yanında kâr gitmek istiyor, fakat görünürde elle tutulur yanında üstünlük yok." değerlendirmesinde bulundu.
"Wagner, Fransa düşüncesince Demokles'in kılıcı olabilir"
Mali'nin Fransa'yla bağları ağız ağıza almak istemediğini kaydeden Gueye, laflarını şu halde sürdürdü:
"Mali'de er ağırlıklı yanında hükümet var. Sahayı ve terörle mücadeleyi biliyorlar. Yabancı askeri güçlerle de beraberce ön cephede savaştılar. Dolayısıyla Mali'nin terörle mücadelede toy partnerlerle emek vermesi icap ettiğinin farkındalar. Bu hâkim yanında devletin en natürel hakkı. mesela Burkina Faso, defans sanayisinde Türkiye ile ehemmiyetli yanında teşrikimesai yaptı. Mali'nin de bire yanında şeyi yapması kâr etap doğal. Fransa ise bu yaklaşımı bölgedeki hakimiyetini kaybetmiş olduğu halinde yorumluyor. Esasen Fransa ve Mali'nin birbirine gereksinimi var."
Gueye, Fransa'nın Sahel'de Rusya ile uygulayım adına çalışabileceğini fakat Rusya'nın elan fazlasını istem ettiğini, Fransa'nın da Sahel'deki varlığını Rusya'yla büzüşmek istemediğini vurguladı.
"Wagner, Sahel'de Fransa'nın başlangıcında adeta Demokles'in kılıcı kabil yanında pozisyonda olabilir. Hem Rusya'nın Sahel'e girişinin alternatifini açabilir bununla beraber bu sayede Mali, Fransa ile iş donanmasında al çizgilerini elan kupkuru halde belirleyebilir." yorumunu fail Gueye, Mali'nin güvenliğini ve hesaplı bağımsızlığını kendisinin sağlaması gerektiğine ayraç etti.
"Mali kartlarını bariz oynamalı"
Londra SOAS Üniversitesinden Malili siyasal çözümleyici ve hukukçu Bassirou Ben Doumbia ise Mali'nin bundan sonra kaderini Fransa'nın eline tasarruf etmek istemediğini ve toy yanında arayışta bulunduğunu dile getirdi.
Doumbia, "Fransa ve Avrupa Birliğinin, Wagner ile ait açıklamaları menfez uğrunda bulundurulduğunda Fransa'nın Sahel'de Rusya ile teşrikimesai ika ihtimali yok. Bu noktada Mali'nin zat kendilerini belirleyerek, terörle savaşım düşüncesince tamamı partnerlere huzur kartlarını bariz oynaması gerekiyor." sanarak konuştu.
"Mali, kimseden zat hesabına savaşmasını beklememeli"
Mali'de çalışkanlık yayınlayan çıplak maşer örgütü Somut Eylemler İçin Birlik (RAC) Başkanı Thera İbrahima Kalilou da Mali'nin Fransa ile ilişkilerini fek niyetinde olmadığını ve dü ülkenin zamanı bağlarının bulunduğunu anımsattı.
Kalilou, kâr devirde Fransa-Mali arasındaki gerilimin nedeninin ise er ağırlıklı hükümet bulunduğunu dile getirerek, şu eleştirilerde bulundu:
"Bu gerilimin sebebi, önceliği en çelimsiz müddette demokratik intihabat düzenlemesi müstelzim Mali'deki intikal hükümetidir. Zira Fransa, güzeşte yıl Pau kentinde düzenlemiş olduğu zirvede, Sahel'deki askeri varlığını azaltacağını söylemişti. Şunu idrak etmek lazım. Mali'yi terörden Fransa arındıramaz yada Fransız askerleri, Mali devleti hesabına savaşamaz. Mali ve Fransa birer ortak. Herkes dair düşeni yapmalı. Mali, kimseden zat hesabına savaşmasını beklememeli."
Thera İbrahima Kalilou, Fransa'nın da nazar boncuğu arsıulusal sözleşmeye editör sıfır hususi yanında yüklü er şirketiyle beraberce bire yanında alanda olmasının enikonu ağır olacağını laflarına ekledi.
Fransa ile Mali arasındaki kriz
Mali Başbakanı Choguel Maiga, Rus asayiş firması Wagner'in ülkede konuşlanacağı iddialarının gündeme gelmesiyle, Mali'den çekme sonucu meydan Fransa'yı, yanında tane yönlü akıntı etmekle suçlamıştı.
Fransa'nın Sahel'de yürüttüğü Barkhane Operasyonu'nun komutanı Laurent Michon da Mali'nin kuzeyindeki üç üsten çekilmeye müteveccih kararla ait tahminî 2 senedir Bamako yönetimiyle görüşüldüğünü dile getirmişti.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ise Maiga'nın lafları karşısında beklenmeyen bulunduğunu belirterek, "Üst üstüne üstlük dü darbenin yaşandığı, hükümet üstelik sıfır yanında ülkeden mevrut bu perde donör izahat ikrar edilemez. Mali devletinin arzusu dair Mali'deyiz. Fransa olmasa Mali teröristlerin eline geçerdi." ifadesini kullanmıştı.
Bu izah üzerine, Fransa'nın Bamako Büyükelçisi M. Joel Meyer, 6 Ekim'de Mali Dışişleri Bakanlığına çağrılmıştı.
Son adına Mali Başbakanı Maiga, Rus basınına verdiği mülakatta, Fransa'ya ülkenin kuzeyindeki Kidal dalında ayrı yanında semt oluşturarak, silahlı grupları eğittiği suçlamasında bulunmuştu.
