Tokyo
Japonya'nın 99. Başbakanı Suga Yoşihide kısaca 1 sene sürdürdüğü görevine veda ediyor.
İktidardaki Liberal Demokrat Partinin (LDP) reislik seçimlerinde yavuklu kötü ve hafta başlangıcında başvekillik vazifesini mecliste dünkü LDP liderine devredecek Suga, "ülkenin en derinlemesine kesiksiz başbakanı" vazifesini 2012-2020'de üstüne alan Abe Şinzo'nun sağlığını esbabımucibe göstererek istifası sonrası Eylül 2020'de başbakanlığı üstlenmişti.
Kanagawa eyaletinden 1996’da saylav seçilen Suga, Aralık 2012-Ağustos 2020'de Abe hükümetlerinin sözcülüğünü yaptı.
Suga, Mayıs 2019’da yazboz tahtası oturan Japonya İmparatoru Naruhito’ya ilgili "Reiwa" (Düzenin Uyumu) devri başlangıcında el gözetiminde popülerliğini artırdı.
Reiwa'yı düzenlemiş olduğu matbuat toplantısıyla yurt geneline duyuran ve tanıtıcı Suga, Japon topluluğunda "Reiwa Amca" adına tanındı.
Eylül 2020'de 3 adayın yarıştığı LDP reislik seçimlerini elde eden Suga, LDP hakimiyetindeki mecliste Japonya’nın dünkü başbakanı olmuştu.
Bir salname rolü süresince inişli yokuşlu birlikte başarım sergileyen Suga, 55 hafta devam eden başbakanlığı süresince dünkü insan koronavirüs (Kovid-19) salgını, Tokyo 2020 Olimpiyatları, iç siyasetteki meselelerle uğraştı.
Salgının gezim sektörüne tesirini hafifleştirmek düşüncesince Abe zamanında başlatılan "Seyahate Çık" terviç kampanyası ekonomiyi birlikte nebze canlandırsa da olay paylarını yükselttiği düşüncesince eleştirildi ve kampanya Aralık 2020'de yurt genelinde askıya alındı.
Bu senenin başlangıcında Kovid-19'a dirlik ülkenin nice kesiminde OHAL ilanı çağrılarıyla beraberce artan Suga, salgına dirlik aşılamayı hızlandırdı, kampanyanın yaygınlaştırılması düşüncesince Reform Bakanı Kono Taro'ya, Aşılamadan Sorumlu Kabine Üyeliği rolü verdi.
Vaka sayısının ülkenin nice dalında düşürülememesi sonrası Suga, evvela güneydeki adalar, hâlâ sonradan hükûmet merkezi dalında OHAL başlattı. OHAL april ayında devreye girmiş olduğu Tokyo ve etrafında 30 Eylül'de ağız ağıza kaldırıldı.
Bazı uzmanlar "uzun devam eden OHAL haysiyetiyle Japon halkının ilgisiz duruma geldiğini ve tedbirlerin tesirinin zayıfladığını" savundu.
Japonya, "milyonda 129 ahiret yolculuğu oranıyla" G7 devletleri içerisinde nüfusuna nazaran minimum ahiret yolculuğu oranının yaşandığı yurt adına kayda geçti.
Kamuoyu desteğini kaybetmesindeki en ehemmiyetli etkenlerden bir tanesi olimpiyatlar
Abe zamanında müstevli nedenli birlikte sene ertelenen Tokyo 2020 Olimpiyatları, güzeşte yaz Kovid-19 gölgesinde düzenlendi.
Turnuvanın, olay artışının sürdüğü ve OHAL'in uygulanmış olduğu nisan-eylül zamanında yapılması halkın tepkisine sebep oldu.
Suga, rastgele halkoyu önüne çıkışında "Tokyo 2020 insanlığın salgını yenik ettiğinin kanıtı" olacağını söylemesiyle tenkit oklarının gayesi oldu.
Bu devirde çecik gerekseme haricinde hariç çıkılmaması tavsiyesinde bulunulurken, birlikte yandan kısaca 15 bin sporcunun turnuva haysiyetiyle ülkeye girmesi dikkati çekti.
Suga ve kabinesinin, "güvenli olimpiyatlar" vaadiyle arsıulusal turnuvayı organizasyon ısrarı halkoyu desteğinin düşmesindeki en ehemmiyetli etkenlerinden bir tanesi oldu.
Ülke içerisinden ve dışından izleyici benimseme edilmeyen turnuva zamanında Kovid-19'un varyantlarının da etkisiyle günce olay rakamları 25 binlere çıktı.
Eylül 2021'in ikinci yarısında olay sayılarının günce 2-3 binlere düşmesiyle OHAL'in yurt genelinde kaldırılması, endişelerin haklılığını ortaya koydu.
İç siyasette emniyet kayıpları
LDP, april ayındaki açıklık seçimlerde Temsilciler Meclisi (Şuugiin) ile Danışman Meclisindeki (Sangiin) üç koltuğu da anne aykırılık Anayasal Demokratik Partiye (CDP) kaptırdı.
Temmuzda Tokyo Valiliği Meclisi seçimlerinde en çelimli çıkmasına karşın LDP, ortağı Komeito'nun desteğine karşın çoğunluğu korumayı başaramadı.
Suga'nın Şuugiin'e seçildiği Tokyo'nun doğusundaki liman kenti Yokohama'da ağustos sonu şehremaneti seçimleri ise LDP'de beklenmedik tesiri yarattı.
CDP'nin desteklediği Takeharu Yamanaka, Suga'nın desteklediği emektar Ulusal Kamu Güvenliği Komisyonu Başkanı Haçiro Okonogi'yi şen biçimde yenik etti.
Ülke ortamında politik çevrelerde "Suga'nın sırtının özlük evinde yere geldiği" yorumları yapıldı.
Kovid-19 tedbirlerine uymayıp geç saatlerde dışarıda dolaşan LDP milletvekillerinin kamuoyunda Suga'yı defo dilemeye ahlaksız bırakması ve İçişleri ve İletişim Bakanlığında yukarı dozaj bürokratların, birlikte peyk neşriyat firmasının yetkililerince ağırlandığının ortaya çıkması, muhalefetin işine yaradı.
Kamu hizmeti dizge ahlakını ihlal etmekten cezalandırılan bürokratlar ortada Başbakan Suga'nın oğlunun da arazi alması reaksiyon çekti.
Ulusal ve yerli intihabat engelleme iç siyasa mağlubiyetleri ve kamuoyundaki emniyet kayıpları Suga'nın fırka içi liderliğinde mefruşat yitirilmesine kere açtı.
Ulusal basının "karizma" vurgusu
Kyodo ajansının Eylül 2020'deki anketinde yüzdelik 66,4 adına kayda güzeşte Suga ve kabinesinin halkoyu desteği, Ağustos ve Eylül 2021 anketlerinde ise yüzdelik 30'lara düştü.
Nihon Üniversitesi Japon Politikaları Bölümünden Prof. İwasaki Masahiro, yarıdan aşkın sakıt desteğin, "görevdeki birlikte hükümetin ayakta kalabilme sınırına yaklaştığını" belirtti.
Kamuoyu desteği kaybı sonrası LDP yöneticilerinin, doğacak seçimlerde Suga'nın partiyi "liderlik düzeyinde temessül edemeyeceği görüşü" oluştu.
"Karizmasız" başvekil halinde eleştirilen Suga'nın halkla haberleşme kuramadığı ve bu yüzden LDP üyeleriyle el birliği sağlayamadığı değerlendirmeleri yapıldı.
Quad ittifakı ve karbon hedefi
Suga döneminde, "Serbest ve Açık Hint-Pasifik" gösterimi kapsamında Amerika ve "aynı görüşteki ülkelerle" diplomatlık arayışları dikkati çekti.
ABD'yi 16 Nisan'da görüşme fail Suga, Ocak 2021'de reislik koltuğuna oturan Joe Biden ile Beyaz Saray'da mülaki önceki ecnebi reis oldu.
"Pasifik müttefikleri" görüşmede, Çin'in diyalekt faaliyetleri karşısında Quad ittifakının güçlendirilmesi ve Tayvan Boğazının güvenliğine aksan yaptı.
Ekim 2020'de Tokyo'daki Quad Dışişleri Bakanları ile güzeşte ay Washington'daki Quad Liderler Zirvesinin yanında Suga'nın göreve gelmesinden birlikte ay sonradan açıklamış olduğu "2050'ye sincap el değmemiş karbon" gayesi ve güzeşte ay kurduğu Dijitalleşme Ajansı Suga sürecinin başarıları ortada arazi aldı.
