İtalya Başbakanı Mario Draghi'nin başkanlığında Afganistan gündemiyle birleşen G20 Olağanüstü Liderler Zirvesi sona erdi. Video konuşma eliyle planlı zirveye, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Amerika Başkanı Joe Biden, Hindistan Başbakanı Narendra Modi ile nice Avrupalı reis katılırken, Çin Devlet Başkanı Xi Jinping ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ise zirveye katılmadı.
G20 liderleri toplantıdan sonradan icra ettikleri eş açıklamada, Taliban'ı kabahat ve yıldırı örgütleri ile savaş etmeye çağırdı. Gelecekteki insanca iane programlarının hanımlara ve kız çocuklarına odaklanması icap ettiğini ve ülkeyi vazgeçme kılmak talip Afganlara tehlikesiz intikal sağlanması icap ettiğini vurguladılar.
Zirvenin arkası sıra matbuat toplantısı düzenleyen Draghi, zirveye eklenen liderlerin Afganistan'da yaşanan insanca krize karışma düşüncesince Birleşmiş Milletlerin (BM) yetkilendirilmesi üstüne düşün donanması içre bulunduğunu aktardı. Draghi, "Afganistan'daki insanca acele durumun baş döndürücü ağırbaşlı olduğuna değgin münteşir birlikte farkındalık mevcut ve gidişat kötüye gidiyor. Afganistan terörün sığınağı durumuna dönmemeli" dedi.
"Şu anda aksiyon görmüyoruz"
İnsani krizin ele katılması düşüncesince Taliban ile temasa geçilmesi gerekliliğinin altını çizen Draghi, "Ancak bu onların tanınması anlamına gelmiyor" ifadelerini kullandı. Taliban'ın laflarıyla değil yaptıklarıyla değerlendirileceğini ve dünyanın başta ülkedeki bayanların durumundan akıl duyduğunu tamlayan Draghi, "Şu anda aksiyon görmüyoruz" dedi.
Zirvede Afganistan'da yaşanan avrat hakları ihlallerinin de gündeme geldiğini tamlayan Draghi, "Kadınların yetişek hakkı garanti dibine alınmalı ve 20 sene geriye dönülmesinin önüne geçilmeli" ifadelerini kullandı. Draghi, Afganistan'dan boşanmak talip kişilerin düşüncesince yazık duyduklarını ve insanca koridorlar açılması düşüncesince çalıştıklarını belirtti.
“Almanya Taliban'ı tanımaya elan amade değil”
Almanya Başbakanı Angela Merkel ise zirvenin arkası sıra icra ettiği açıklamada, Almanya'nın Taliban'dan arzu edilen kapsayıcılık standartlarını karşılamadığı düşüncesince Taliban'ı Afganistan hükümeti kendisine tanımaya elan amade olmadığını aktardı. Almanya'nın 600 milyon euroluk iane sözünü yinelediğini anlatım fail Merkel, Afganistan'daki insanca krizle mücadelede BM'nin yetkilendirilmesi üstüne liderlerin düşün donanması içre bulunduğunu yineledi.
AB'den Afganistan'a 1 bilyon euroluk dayanak noktası paketi taahhüdü
Avrupa Birliği (AB), zirvede Afgan halkının insanca ihtiyaçlarının karşılanması ve Afganistan'a iane sağlayıcı devletlere dayanak noktası üzere 1 bilyon euroluk dayanak noktası paketi taahhüdünde bulundu. AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, şahika önceleri içtimai iletişim araçları hesabından icra ettiği açıklamada, "Afganistan'da şişman insanca ve sosyo-ekonomik yıkımı engel devam etmek düşüncesince elimizden mevrut rastgele birlikte şeyi yapmalıyız" ifadelerini kullanarak, bunun çabuk birlikte biçimde yapılması icap ettiğini belirtti.
Von der Leyen, "Bugün G20 toplantısında tahminî 1 bilyon euroluk Afgan Destek Paketini sunacağım. Afgan makamlarıyla rastgele birlikte alışveriş kurmamız düşüncesince şartlarımız, insanoğlu hakları karışma kazanmak üzere, açık. Ancak Taliban'ın eylemlerinin bedelini Afganlar ödememeli. Destek paketi, Afgan halkı ve iane sağlayıcı ülkenin komşuları içindir" dedi.
Von der Leyen bahis konusu iane paketinde, aşılar, tahaffuz ve insanoğlu haklarının korunmasına extra dayanak noktası düşüncesince halihazırda üstünde muhtemelen 300 milyon euroluk insanca yardımın, keyif kabil acele gereksinimlerin desteklenmesi üzere minimum 250 milyon euroluk "ilave insanca yardım" ve Afganistan'ın komşularını müzaheret kılmak ve güvenliği tasarruf kılmak düşüncesince fonlar bulunduğunu açıkladı.
Öte taraftan hava değişikliği, toptan konuşu toparlanma, ehliyetsiz tagaddi ve Covid-19 salgınıyla savaş mevzularına odaklanacak bulunan resmi G20 Liderleri Zirvesi ise 30-31 Ekim tarihlerinde İtalya'nın başkenti Roma'da düzenlenecek.
Burak Ortahamamcılar
