Tahran
Tahran yönetimi, emektar Amerika Başkanı Donald Trump'ın 2018'de baştan yaşama geçirdiği bankacılık yaptırımları zımnında Güney Kore'ye yer yağı ihracatından elde edilmiş ve bu ülkedeki bankalarda tutulan kısaca 7 bilyon dolarlık finansal varlığına erişemiyor.
Eski Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani hükümeti çağında dü diyar yetkililerinin didar kere yol icra ettikleri görüşmelere karşın bahis konusu paranın art ödenmesine müteveccih anlam alınamadı. Tahran ile Seul arasındaki kredi krizi çözülemediği düşüncesince İran yönetimi, 29 Eylül'de diyar önderi Ali Hamaney'in buyruğu üstüne Güney Kore firmalarından ev aletleri ithalatını yasakladı.
İranlı yöneticiler, bu değişmeyen ile levent boylu seneler ülkede ev aletleri ve el telefonu pazarına bilgili bulunan Samsung, LG ve gayrı Güney Koreli şirketlerin yerini ehlî üreticilerin almasını amaçladıklarını anlatım etse de bunun bloke edilen paranın başıboş bırakılmamasına müşterek yanıt bulunduğu görüşü hakim.
Yasak kararının peşi sıra Güney Kore Dışişleri Bakanı Chung Eui Yong, 30 Eylül'de İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan ile icra ettiği telefon görüşmesinde ülkesine ilgilendiren malların ithalatının yasaklanmasından duyduğu endişeyi dile getirdi. Abdullahiyan da Güney Kore'nin İran'a ilgilendiren servet varlıklarını bloke etmesini eleştirerek bu probleminin en endamsız müddette çözülmesi icap ettiğini iletti.
Tahran yönetiminin, Güney Kore mallarına müteveccih dış alım yasağı İran'ın ekonomisini ve çarşı alışveriş piyasalarını da etkiliyor.
AA ekibi, başşehir Tahran'da ev aletleri ürünlerinin satılmış bulunduğu Cumhuri Caddesi'nde esnafın ve halkın nabzını tuttu.
"Rekabet ortamı kalmazsa bu baş döndürücü dobra olmaz"
Tahranlı esnaf ve ehlî halk, Güney Kore mallarına getirilen dış alım yasağının hem kalitenin düşmesine aynı zamanda fiyatların yükselmesine illet bulunduğunu savunuyor.
Tahran'da 25 senedir ev aletleri mağazası işleten Muhsin Lütfü, ehlî markaların rakipsiz olduklarını gördüklerinde tutarları yükselttiğini ve hizmetleri azalttığını belirterek, "Bir ülkede biricik müşterek bellik olursa ve rakiplik ortamı kalmazsa bu baş döndürücü dobra olmaz. Çünkü müşterek markanın daha dobra işlev vermesi ve standardını çoğaltması düşüncesince rakiplik ortamı olmalıdır." dedi.
İthalata müteveccih yasağın peşi sıra İran firmalarının verdikleri hizmetler noktasında esnaf ve mağazalar üstünde bası meydana getirmeye başladığını aktaran Lütfü, "Yerli üretimin artarak çoğalması iyidir lakin İranlı üreticiler kaliteyi artırmalı ve özlük ürünlerini ithal ürünler ile kıyaslayıp tutarları yükseltmemelidir." sanarak konuştu.
"İthalatın yasaklanması halkın yeğleme hakkını elinden alıyor"
Ev aletleri mağazası sahibi Adil Abid de dış alım yasağının vatandaşlara avantaj sağlamayacağı değerlendirmesinde bulundu.
Abid, "Güney Kore ürünlerinin ithalatının yasaklanması halkın yeğleme hakkını elinden alıyor. Çünkü mevcut olanlar arasından öğürtlemek durumunda kalacaklar. Yerli istihsal dünyaca adlı sanlı markaların seviyesine kazanmış değildir. Farklı mahsulat olunca bireylere mukayese olanağı vermiş oluruz lakin ithalatı yasaklayınca halkın seçme hakkını da namevcut etmiş oluruz." ifadelerini kullandı.
Vatandaşların yeğleme etmedikleri şekilde oluşan şerait zımnında İran ürünlerini kabul etmek durumunda kalacaklarına dikkati çekici Abid, "Bu meseleden yüzdelik beniz kâr sağlayıcı kimi eşhas var. Bu değişmeyen ile halkın cebine müşterek obje girmeyecektir ve bunun yurttaşlarımıza müşterek faydası olmayacaktır. Bu kararın alınmasına illet bulunan eşhas kâr sağlayacaktır." dedi.
"İthalat yasaklanınca aliteli olmayan mamüllerin fiyatı sonsuz artıyor"
Cep telefonu işi özne Ali Mecid de tahsil edilen sonucu eleştirerek, "Bu kusur müşterek adımdır. Çünkü kompetitif piyasayı namevcut ediyor. İran ürünlerinin standardını güzeşte senelerde gördük, daha halkın dilek etmiş bulunduğu ölçüde değil. Ancak dış alım yasaklanınca İran'ın aliteli olmayan ürünlerinin fiyatı sonsuz artıyor. İthal mahsulat ile İran mallarını nitelik açısından kıyaslayamazsınız." sanarak konuştu.
Kararın bölüt avantaj sağlamadığını tamlayan Mecid, şunları kaydetti:
"Bu değişmeyen İran mallarını stoklayıp piyasada verim olmadığını gördüklerinde 10 katına satan kimi fırsatçıların menfaatinedir. Bunun bölüt müşterek yararı yok. Halk bu vaziyette müşterek İran malını 2 yıl önceye mucibince 10 büküm daha fiyatlı kabul etmek durumunda kalıyor."
"Dövizi hariç çıkarmadığımız düşüncesince faydamıza olacaktır"
Yasak kararını destekleyen kalabalık emeklisi Şemseddin Kerimi ise müeyyide şartlarında diyar sanayisinin geliştiğini savunarak şöyleki konuştu:
"Dışarıya tabi olursak gelişemeyiz. Bu akilane müşterek karardır. Yabancı devletler İran'ı kendilerine düşkün tasarruf etmek düşüncesince ehven servet veriyorlar ve tabi bir duruma ulaşınca de artırıyorlar. ABD'nin planını uyguluyorlar ve devletleri özlük sanayilerine mahkum bir duruma bildirmek istiyorlar. Bir müddet külfet çekersek de ehlî sanayimiz gelişecektir ve ekonomimiz de güçlenecektir. Dövizi hariç çıkarmadığımız düşüncesince faydamıza olacaktır."
Tahranlı Selim Arifi ise kararın halkın zararına bulunduğunu ve sektöre yansımasının da aksi olacağını dile getirdi. Arifi, "İran firmaları daha birinci sınıf servet üretemiyor, bu müşterek hakikat. Bu değişmeyen ile kompetitif etraf zayıflayacaktır. En iri tesiri de kompetitif etraf üstünde olacaktır. Bunun bölüt da yarardan baş döndürücü ziyanı dokunacaktır. Bundan hem satıcılar aynı zamanda tüketen el dokunca görecektir." ifadelerini kullandı.
