Londra
Trafalgar Meydanı'nda birleşen göstericiler, Başbakanlık ve Parlamentoya yürüyerek, İngiltere'nin birliğini zılgıt ettiğini savundukları protokolün iptalini istedi.
Bandoyla revan göstericiler, "Kuzey İrlanda Protokolü'nü durdurun", "Birlikte olursak ayağa kalkar, bölünürsek düşeriz" ve "Kuzey İrlanda, AB değil İngiltere" kayıtlı döviz ve pankartlar taşıdı.
Yol üstünde mevcut Birinci Dünya Savaşı Anıtı'na çelenk koyan göstericiler, Başbakanlığa taleplerinin kayıtlı bulunduğu müşterek betik verdi.
"Birlik dağılır" uyarısı
Bir foto AA muhabirine, eylemle Birleşik Krallık'ın birliğini korumaya bulunan desteklerini açıklamak istediklerini belirterek, "Birleşik Krallık; İngiltere, Galler, İskoçya ve Kuzey İrlanda'dan oluşuyor. Dördü de Birleşik Krallık'ın bitirme dalında ve hepsinin, Avrupa ve Güney İrlanda (İrlanda Cumhuriyeti) denktaş muamelat görmesi gerekiyor. Kuzey İrlanda da onların değil, Birleşik Krallık'ın müşterek parçası. Kuzey İrlanda bire müşterek muamele, bire müşterek doğruluk ve bire müşterek arsıulusal anlaşmaları doğruluk ediyor. Avrupa bunu dinlemeli ve buna mucibince akıntı etmeli." dedi.
Protokolün, adada çatışmaları bütünleyen Hayırlı Cuma Anlaşması'yla çeliştiğini korumak için çaba sarfeden gösterici, Avrupa'nın ve Başbakan Boris Johnson'ın bunu onama etmesi icap ettiğini söyledi.
Başka müşterek foto de protokolün Kuzey İrlanda üstünde aksi tesiri bulunduğunu savunarak, Başbakanlığa müşterek betik verdiklerini belirtti.
Tartışmalı protokol
Brexit Anlaşması'nın müşterek parçası bulunan Kuzey İrlanda Protokolü, Birleşik Krallık'ın parçası bulunan Kuzey İrlanda ile AB üyesi İrlanda Cumhuriyeti arasındaki ticareti düzenliyor.
Protokole göre, Brexit'e karşın Kuzey İrlanda, AB'nin gümrük donanması kurallarına yayımcı olmaya bitmeme ediyor. Birleşik Krallık'ın arka kalanıyla ticareti ise Kuzey İrlanda limanlarında gümrüğe yayımcı tutuluyor.
Katolik ayrılıkçılar ile İngiltere'yle Birlik yanlısı Protestanlar arasındaki mücadelesi sona erdiren Belfast Anlaşması (Hayırlı Cuma) gereği, kontrollerin yapılabildiği fiziksel müşterek karaca sınırı oluşturulamıyor. Bu sebepten kontrollerin fakat denizde yapılması kararlaştırılsa da uygulanmasında mesail yaşanıyor.
İngiltere, protokolün değiştirilmesini istese de AB, bunun kabil olmayacağını belirtiyor.
Protokolün ticarete dokunca verdiğini ve Kuzey İrlanda'nın Birleşik Krallık'taki konumunu zılgıt ettiğini korumak için çaba sarfeden Protestanların protokole hakkında mart ve nisandaki gösterilerinde otobüs ve vesait ateşe verilmişti. Protestoların Katoliklerle çatışmaları baştan başlatmasından düşünce edilmişti.
İrlanda sorunu
İngiliz imparatorluğunun önceki sömürgesi İrlanda adasından İngiltere'nin elinde artan bölümü dokuma fail Kuzey İrlanda, 1960'lı zamanlardan 1998'e derece Katolik ayrılıkçılar ile İngiltere'yle bütünlük yanlısı Protestanlar arasındaki çatışmalara ve yıldırı vakalarına oyunluk olmuştu. 40 yıla yayılan ve "Sorunlar" diyerek anılan senelerde yıldırı vakalarında 3 bin 500 ad yaşamını kaybetmişti.
Ada fakat 1998'de imzalanan Hayırlı Cuma Anlaşması ile sükunete kavuşurken, Kuzey İrlanda'da çatışan tarafların ortaklığına ilgili müşterek diyalekt hile kurulması üstünde anlaşılmıştı.
Belfast Anlaşması kendisine da tanıdık metinler, Kuzey İrlanda'da zaman yürürlükte bulunan diyalekt yönetimin önemli noktasını oluşturuyor.
Barış anlaşmasının üstünden güzeşte 20 yılı çok süreye karşın, semt halkı ortada güvenlik ehliyetli kendisine bünye edilebilmiş değil.
