Sömürge çağında Fransa ve İngiltere çeşidinden yağmalanan bazı kültürel asar ilişik oldukları devletlere tasdik edildi. İngiltere'deki Cambridge Üniversite'sine ilişkin Jesus Koleji, 1897'de İngiltere çeşidinden yağmalanan Afrika'nın kültürel manada en ehemmiyetli eserlerinden birisi bulunan Bronz horoz heykelini Nijerya'ya iade etti. Yağmalandıktan sonradan 1905 senesinde ortak öğrencinin babası çeşidinden Jesus Koleji'ne bağışlanan heykel, planlı merasim ile Nijeryalı yetkililere tasdik edildi.
Tören esnasında müzakere işleyen Jesus Koleji'nden Sonita Alleyne, "Bu, bu eserin ortak tane mirasına ve evveliyatına saygıdan çevre yapılacak akıllıca şey" dedi. Nijerya hükümeti, Jesus Koleji'ne "öncü" bulunduğu düşüncesince teşekkürname ederek, gayrı kurumlardan yağmalanan eserlerin iadesini dört gözle beklediklerini aktardı.
Fransa 26 eser iade etti
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, hükûmet merkezi Paris'teki Quai Branly Müzesinde, 1892'de kolonyalist Fransız güçleri çeşidinden Abomey Krallığı'ndan çalınan 26 yapıtı hususi ortak törenle Benin Cumhuriyeti'ne tasdik etti. İadenin ana amacının Afrikalı gençlerin miraslarına baştan erişimlerini gelmek bulunduğunun altını çizen Macron, "Bu iade, ortak iadeden henüz fazlasıdır, bağlarımızı güçlendirmeyi, dünkü fırsatlar kurmayı benzer kılacak dört başı mamur ortak ortaklık programıdır" dedi.
Abomey Hazineleri adına bildik koleksiyondan 26 parça, bu ayın böylece Benin Cumhuriyet'ine gönderilmeden geçmiş Quai Branly Müzesinde akıbet kere sergilendi.
En az 90 bin sanat yapıtı Fransa'da
Uzmanlara göre, Afrika kültürel mirasının yüzdelik 85 ila yüzdelik 90'i ana kara haricinde bulunurken, Sahra altı Afrika'dan minimum 90 bin sanat eserinin Fransız amme koleksiyonlarında korunum edilmiş bulunduğu bildirildi. Bu eserlerin 70 bini Quai Branly Müzesi'ndeyken 46 bin eserin koloni çağında geldiği paylaşıldı.
Melike Yazır
