Paris/Ankara
Fransa, Avrupa Birliği (AB) dönem başkanlığını ocak ayında üstlenerek başladığı 2022 yılını seçim gündemine, bazı Afrika ülkelerinden askerlerini çekmeye ve Rusya-Ukrayna Savaşı'nın yol açtığı enerji krizi gibi konulara odaklanarak geçirirken 2022 FIFA Dünya Kupası finalinde şampiyonluğu penaltılarda Arjantin'e bırakarak yıla veda etti.
AA muhabirinin, Fransa gündeminde 2022'de yer alan konu ve olaylara ilişkin yaptığı derlemeye göre Fransa, 2022'ye AB dönem başkanlığını üstlenerek başladı.
Bu süreçte çevre ve iklim konularını ön plana çıkaran Fransa, yılın ilk yarısını cumhurbaşkanı ve milletvekili seçimi ile iklim değişikliğiyle mücadeleye ayırdı.
Nisanda yapılan cumhurbaşkanı seçimini Emmanuel Macron kazanırken hazirandaki milletvekili seçiminde Macron'un etrafında toplanan ittifak, Ulusal Mecliste salt çoğunluğa ulaşamadı.
Her iki seçimde de Ulusal Birlik (RN) partisindeki yükselişte olduğu gibi aşırı sağın oylarını yükseltmesi ve seçmenin azımsanmayacak bir kısmının sandığa gitmemesi, dikkati çeken unsurlar arasında yer aldı.
Fransa'nın AB dönem başkanlığı ve Macron'un iklim vaatleri
Fransa'da 5'inci Cumhuriyet döneminde, başkanlık koltuğuna ikinci kez bir kadın oturdu.
Macron, çevreci olarak tarif ettiği Elisabeth Borne'u mayısta başbakanlık görevine atadı.
İklimle mücadeleyi programının merkezine alan Macron okullarda, hastanelerde, yaşlı bakımevleri ve resmi binalarda havanın önemli ölçüde temizlenmesini vadetti.
AB dönem başkanlığını 1 Temmuz'da Çekya'ya devreden Macron'un seçim vaatleri arasında 2050'ye kadar 5 yıl boyunca sera gaz salımını sıfıra düşürmeyi teşvik eden ekonomi programı da yer aldı.
Ülke, yaz döneminde alevlerin dakikada 10 futbol sahasından büyük alanı sardığı Gironde bölgesindeki yangın gibi "tarihinin en büyük yangınlarından" birkaçına sahne oldu. On binlerce hektarlık yeşil alanın kül olduğu Fransa'da 2022'ye kavurucu yaz sıcakları ve kuraklık damgasını vurdu.
İklim kriziyle mücadelenin ön plana çıktığı bu dönemde, Paris İklim Anlaşması'nı 2021'de onaylayan Türkiye ve Fransız Kalkınma Ajansı (AFD) arasında 2022-2024 döneminde 800 milyon avroluk bütçenin iklimsel değişimi hafifletme alanında kullanılması amacıyla mutabakat zaptı da imzalandı.
Türkiye ve Fransa arasındaki işbirliği adımlarından biri de kasımda imzalanan Türkiye-Fransa 7. Dönem JETCO Toplantısı oldu. Ticaret Bakanı Mehmet Muş ve Fransa'nın Dış Ticaretten Sorumlu Bakanı Olivier Becht'in imzasını taşıyan protokol vesilesiyle bir araya gelen Türkiye ve Fransa; karşılıklı yatırımlar, müteahhitlik hizmetleri, sürdürülebilir tedarik zincirleri, yeşil dönüşüm, enerji, tarım ve çevre ve şehircilik alanında işbirliği konularını tüm boyutlarıyla gözden geçirdi.
Fransa'yı 2022'de futbol "üzdü"
Bu yıl, Fransa'da öne çıkan başlıklardan biri de futbol oldu. UEFA Şampiyonlar Ligi finalinin mayısta düzenlendiği Stade de France çevresinde yaşanan "izdiham" sahneleri ve polisin bazı taraftarlara biber gazıyla müdahalesi gibi olaylar dünya basınına yansıdı.
Katar'da düzenlenen 2022 Dünya Kupası'nda takımını finale kadar taşıyan Fransa, bir yandan müsabakaları heyecanla takip etti ancak maçlar sonuçlandıkça sokağa yansıyan kutlamalar kadar şiddet olaylarıyla da sınandı.
Fransa'nın Fas'ı yenerek finale çıktığı Dünya Kupası yarı final maçından sonra Paris başta olmak üzere ülkenin birçok kentinde aşırı sağcı gruplar, kutlama yapılan caddelere çıkarak şiddet olaylarına başvurdu ve 1 kişi hayatını kaybetti.
Arjantin'le oynadığı final maçını penaltılarda kaybeden Fransa, 2022'yi Dünya Kupası'na veda ederek kapattı.
2022'de de camilerin kapatılması devam etti
Ülkede, 2021'de "bölücülükle mücadele" adı altında yürürlüğe giren "Cumhuriyet Değerlerine Saygıyı Güçlendiren Prensipler" yasası kapsamında 2022'de 10'a yakın cami ve ibadet yeri kapatıldı.
Müslümanlara ait birçok ibadet yerine İslamofobik saldırılar olurken bazıları kundaklandı.
Ülkede başörtülü kadınlara yönelik baskılar ve şiddet de Fransa'da 2022'nin en çok konuşulanları arasında yer aldı.
Nantes kentinde belediyeye ait reklam panosuna "8 Mart Dünya Kadınlar Günü" kapsamında asılan ve başörtülü bir kadının bulunduğu afiş, polemikler üzerine kaldırılırken eylülde de AB öğrenci değişim programı Erasmus afişindeki başörtülü öğrenci fotoğrafını, Fransa aşırı sağın tepkileri üzerine kaldırarak yerine başka bir görsel paylaştı.
Nisanda polislerin başörtülü iki kadını yol ortasında tartaklayıp darbetmesi, bu yılın en çok tepki çeken olayları arasında yer aldığı Fransa'da, haziran başında kamuya açık yüzme havuzlarında başörtü serbestliği getirilmesine yönelik girişimler engellenip mahkeme kararıyla onandı.
Askerlerini Afrika ülkelerinden çekti
Fransa, 2014'ten bu yana Barkhane Operasyonu kapsamında askerlerini konuşlandırdığı Mali'den ağustosta tamamen çekildi.
İkili ilişkilerin eskiye nazaran etkisini yitirdiği Orta Afrika Cumhuriyeti'nden de bu ay son askeri birliğini tahliye eden Fransa'nın Burkina Faso'daki askeri varlığı da tartışılırken ülke Nijer ve Mali dahil birçok Afrika ülkesinde bölge halkı tarafından sık sık protesto edildi.
Fransa, Mali'den çekilme sürecinde askerlerini Nijer'e kaydırdı ve bu dönemde Çad, Nijer, Fildişi Sahili gibi bazı ülkelerle yeni stratejik askeri ortaklıklar kurma çabasına girdi.
Macron, bu yıl da çok defa yaptığı açıklamalarda, Fransa'nın kıtada istenmemesinin Rusya, Çin ve Türkiye bağlantılı bazı ağların Fransız karşıtlığını körüklemesi nedeniyle olduğunu savundu.
Ukrayna-Rusya Savaşı'yla tetiklenen enerji krizi
Fransa'nın yılın ilk 6 ayı üstlendiği AB dönem başkanlığı, şubatta başlayan Ukrayna-Rusya Savaşı'nın etkisi altında kaldı.
Savaşın, Fransa'nın iç siyasetinde de yansımaları oldu.
Ülkenin, 2022 ortalarına doğru en önemli gündem maddelerinden biri enerji krizi olurken elektrik ve doğal gaz sıkıntısı hükümeti bu kapsamda birçok tedbir almaya zorladı.
Hükümetin, iki yılda ülkenin enerji tüketimini yüzde 10 azaltmayı hedefleyen tasarruf planı kapsamında akılda kalan en önemli adımlar arasında temmuzda dillendirilen ve kamu binalarının maksimum 19 derecede ısıtılmasına yönelik alınan karar oldu.
Ayrıca belediyelerin enerji tasarrufu adımlarının yanı sıra eylülden itibaren Paris'in simgelerinden Eyfel Kulesi ve Louvre'un ışıklarının daha erken saatlerde söndürülmesi kararı alındı.
Grevler, protestolar ve benzin kuyrukları
Ülkede 2022'de sağlık, toplu ulaşım, eğitim gibi birçok alanda maaş artışı ve iş koşullarının iyileştirilmesi talebiyle gidilen grevler ile yapılan protestolar akılda kaldı.
Haziranda Fransa tarihinde 2. kez diplomatların greve gitmesi de 2022'nin en önemli gelişmeleri arasında yer aldı.
Diğer yandan petrol istasyonu ve rafinelerindeki grev nedeniyle ülke, eylül ve ekimde akaryakıt benzinliklerinde oluşan kuyruklarla dünya basınında sık sık haber konusu oldu.
