Filistin'in kaderini muhavvil Balfour Deklarasyonu 104 yaşında

Gazze

İngiltere Dışişleri Bakanlığınca piyasaya çıkan Balfour Deklarasyonu, 1948'de İsrail'in kuruluşuna revan sürecin en ehemmiyetli ayaklarından bir tanesi oldu.

Balfour Deklarasyonu, ayrımsız sürede Filistinlileri ve Arapları -bazı Arap ülkelerinin sonuç devirde ilişkilerini normalleştirme eğilimine girmesine rağmen- İsrail ile daha sona ermemiş levent boylu sürekli ortak arbede sürecine soktu.

Siyasi uzmanlar herhangi ortak ne derece "uzak ortak ihtimal" kendisine görse de Filistinliler, serbest ortak devletin kurulmasını bekliyor.

İsrail Başbakanı Naftali Bennett'ın 10 Ekim'de kullandığı "Filistin devleti kurmak, evimden ve İsrail'in az daha herhangi ortak noktasından 7 çağ uzaklıkta ortak yıldırı devleti gerçekleştirme etmek demektir." şeklindeki ifadeleri ise Tel Aviv'in bu mevzuya yaklaşımını gözler önüne seriyor.

Filistin'de işgalin yöntemini açan mektup

Eski İngiltere Dışişleri Bakanı Arthur James Balfour, Siyonist hareketin önde mevrut figürlerinden Rothschild ailesinin baronu Lord Jacob Rothschild'e 2 Kasım 1917'de gönderilmiş bulunduğu mektupta, "Majestelerinin hükümeti, Yahudilere Filistin'de ortak taşınmazlar tesisi fikrini hararetle desteklemektedir. Bu maksatla herhangi ortak ne gerekiyorsa yapılacaktır." cümleleriyle İsrail'in kurulmasına İngiltere'nin vereceği desteği açık açık tabir etti.

Tarihe "Balfour Deklarasyonu" kendisine sabık mektup, İsrail devletinin kurulmasına revan süreçte en ehemmiyetli kilometre taşı kendisine görülüyor.

Yahudilerin Filistin toprakları üstünde ortak İsrail devleti kurmasının yöntemini açan 67 kelimelik Balfour Deklarasyonu, yayımlanmasının peşi sıra Filistinlilerin topraklarının zerre lime ellerinden alınarak vatanlarının işgale uğramasının evvel adımı oldu.

Tarihi Filistin topraklarında İsrail devleti kurulmasının yöntemini açan ve İngilizler çeşidinden Yahudilere sunulan bu söz, Filistin'deki iri ahali kitlelerinin yerlerinden edilmesine illet oldu.

İngiltere'nin Birinci Dünya Savaşı esnasında zamanı Filistin topraklarının tamamını nehiy etmesiyle senkronik kendisine mevrut bu mal beyanı üstüne hesaplı girişimlere, 1918 senesinde Fransa ve İtalya'dan, 1919'da da Amerika ve Japonya'dan dayanak geldi.

Filistin'i işgali devrinde (1917-1948) İngiltere, dünyanın topu topu ülkelerinden Yahudileri birleştirme etmek, alana tefriş etmek ve İsrail'in kurulmasına dayanak gerçekleştirme etmek düşüncesince çalıştı.

The Guardian gazetesinin "Balfour" pişmanlığı

İngiliz gazetesi "The Guardian"nın kuruluşunun 200. sene dönümünde 7 Mayıs'ta piyasaya çıkan başyazısında, Balfour Deklarasyonu'nu desteklemenin gazetenin "en iri hatalarından" bir tanesi bulunduğu belirtildi. Başyazıda başkaca çağcıl İsrail'in "bekledikleri yahut istedikleri iklim olmadığı" kaydedildi.

Gazete, bu vaadi desteklemelerinin ve kutlamalarının "bu deklarasyonun uygulanmasına asistan olduğunu" aktararak, zamanın umumi neşriyat yönetmeninin "Filistinlileri haklarından yoksun fail Siyonizmi savunduğuna" dikkati çekti.

"Balfour Deklarasyonu'nun tercümesi; Siyonist çetelere yardımdır"

Filistin İnsan Hakları Merkezi Hukuk Araştırmacısı Muhammed Ebu Haşim, AA muhabirine icra ettiği açıklamada, İngiltere ve İsrail'in nehiy altındaki topraklarda Filistinlilere huzur işlenen topu topu katliamlardan direkt mesul bulunduğunu söyledi.

"Balfour Deklarasyonu'nun tercümesi; Filistinlilere huzur onlarca kırım müteharrik Siyonist çetelere iane ve tabanca realizasyon edilmesidir." diyen Ebu Haşim, işgalin varlığının bitmeme fail ortak zeval bulunduğunu ve İsrail saldırganlığının arsıulusal hususiyet çeşidinden zeval sayıldığını vurguladı.

Ebu Haşim, "Deklarasyon, ülkeler arasındaki ilişkileri düzenleyen arsıulusal hukukun topu topu ilkelerine, ilkin de öteki ülkelerin topraklarına saldırılamayacağı ve ekleme edilemeyeceği ilkesine aykırıdır." ifadelerini kullandı.

Deklarasyonun (1945) Birleşmiş Milletler anlaşmasından ilkin yayımlandığına ayraç fail Ebu Haşim, "Eğer mal beyanı bugünlerde duyuru edilseydi , arsıulusal hukuka göre, arsıulusal sulh ve güvenliği gözdağı fail ortak hisse senedi kendisine sınıflandırılırdı." niteleyerek konuştu.

Ebu Haşim, arsıulusal topluma da "deklarasyondan ötürü kusur dilemesi düşüncesince İngiltere'ye bası yapma" çağrısında bulundu.

Balfour Deklarasyonu'nun 104. senesinde Filistin davası riziko altında

Filistinli edip ve politik çözümleyici Mustafa İbrahim ise Balfour Deklarasyonu'nun 104. senesinde Filistin davasının hala riziko altında bulunduğunu belirtti.

İbrahim "Filistin ile İsrail arasındaki kuvvet dengesinde tanıdık fark, İsrail'in Filistin devletinin kurulması mevzusundaki uzlaşmaz tavrı ve Arap dünyasındaki teessürat Filistin davası düşüncesince riziko dokuma ediyor." halinde konuştu.

"Normalleşme, İsrail'e meşruluk kazandırdığı düşüncesince tehlikeli"

Bazı Arap ülkelerinin İsrail ile ilişkilerini normalleştirmeye çalışmasının Filistin'in konumunu zayıflattığına dikkati çekici İbrahim, "İsrail ile normalleşme, ilkin İsrail'e meşruluk kazandırdığı düşüncesince tehlikeli." dedi.

İbrahim, Filistinlilerin bu krizden çıkabilmesinin fakat bulunan (Fetih ile Hamas arasındaki) bölünmenin sona ermesi ve tehlikelerle beraberce savaşım edilmesiyle benzer olabileceğini söyledi.

Filistinli edip sonuç kendisine İsrail'in uzlaşmaz tutumunun serbest ortak Filistin devletine müteveccih umutların değişik kilo vermesine illet bulunduğunu aktardı.