Rabat
Fas'taki Adalet ve Kalkınma Partisinin (PJD) 8 Eylül'de meydana getirilen umumi seçimleri kaybetmesinde Partinin çırçıplak kanadı ve ülkenin en ehemmiyetli çırçıplak maşer hareketlerinden Tevhid ve Islah Hareketinin desteğini kaybetmesinin sansasyonel olup bulunmadığı tartışılırken, PJD ile Hareket arasındaki ilişkilerin geleceği de nikbet konusu.
PJD'nin seçimleri kaybetmesinin önce yansıması, sonuçların açıklanması arifesinde Parti Genel Sekreterliğinin istifa etmesi halinde gerçekleşti.
Stratejik ilişki
Fas siyasetini izleme edenler, PJD ile Tevhid ve Islah Hareketi arasındaki birlikteliğin boyutunu ve yakınlığını oldukça güzel bilir.
Bu ilişki, dü organın kendine has işlevleriyle somutlaştırdığı yegâne ortak plan şekilde da değerlendirilebilir.
Siyasi çözümleyici Bilal et-Telidi, AA muhabirine icra ettiği açıklamada, PJD ile Tevhid ve Islah Hareketi arasındaki bu ilişkiyi, dü organı yegâne ortak plan düşüncesince birleştiren izlemsel alım satım şekilde nitelendirdi.
Bu projeyi yapmak düşüncesince emek özgülemek fikrinin PJD ile Hareket ortada iş, önderlik ve söyleyiş düzeyinde ortak cins farklılaşmaya dayandığını aktaran Telidi, bu birlikteliğin köklerini cezaevi uğrunda bulundurmadan PJD ile Hareket ortada geleceğe çevrilmiş izlemsel alım satım türüyle ait meydana getirilen değme muhtelif öngörünün kusur olacağını söyledi.
Telidi, Hareketin 1997'de kurulmasından başlayarak 2016 seçimlerine derece daim siyasal ortaklık çağrısı yaptığını ve Partiye değme muhtelif desteği verdiğini belirtti.
Fransızca öğretimi, Hint keneviri ekiminin yasallaştırılması ve İsrail'le normalleşme mevzularındaki anlaşmazlığın PJD ile Hareket arasındaki izlemsel ilişkiyi etkilediğini kaydeden Telidi, Tevhid ve Islah Hareketinin PJD liderliğindeki hükümetin bu kararlarını eleştirmekte hiçbir duraksama etmediğine ayraç etti.
Hükümetin bu kararlarından sonradan ilkin sonuç seçimlerde Hareketin PJD'ye gönül rahatlığı sakin ve itici ortak eda edinmeyi yeğleme ettiğini kail Telidi, Hareketin, kendini dinlemeyen ortak yönetimi desteklemiş sayılmamak düşüncesince bu tutumundan ödün özgülemek istemediğini belirtti.
Hareket ile PJD arasındaki izlemsel birlikteliğin değişmediğini kaydeden Telidi, fakat gelecekte dü yan arasındaki yakınlaşmanın henüz iri olabileceği öngörüsünde bulundu.
Telidi, "PJD iktidardan uzaklaştığı düşüncesince hükümet çalışmalarının zorlaması denli ortak bilinçlilik olmayacağından bu boyut yakınlaşmanın kuvvetlenmesine katkıda bulunacak. Bugün PJD fiili bası altında olması zımnında muhalefette duracak ve uğramış bulunduğu tökezleme Partiyi baştan yapılandırmaya itecek." dedi.
Yoğun farklılaşma
Hareket ile PJD arasındaki birlikteliğin etraflıca ve stratejisine rağmen, ansızın çok istasyonda, dü organın çalışmasını karakterize fail "farklılaşmayı" henüz da güçlendiren ortak paradigma kararla toy işaretlerin oluştuğu görülüyor.
Tevhid ve Islah Hareketinin emektar yöneticilerinden ve PJD'nin Ulusal Konsey Üyesi Muhammed el-Hilali de Partinin hacmi, siyasal etkisi, namına sunulan görevler ve Parti işlevleri ile Hareket arasındaki çelişkilerin genişlemesinin, PJD'nin siyasa sahnesindeki iri etkisine tâbî bulunduğunu söyledi.
Hilali, "Hareket ve Parti, ilkin icra hikayelerinde birbirinden ağız ağıza mukassem durumdaydı. Hareketteki ortak yönetici, bu konumda bulunduğu sürece partide tutumlu yahut dil avcısı denli ortak vaziyet alamaz ve Partinin gizlemeden reklamını yapamaz." dedi.
Yeni aşama
Yeni evrenin söylem, işaretler ve görevlerdeki farklılaşmalar üstünden Hareketin ve Partinin emek özgülemek tezine dayanacağını tabir fail Hilali, "Partinin siyasa sahnesindeki ağırlığı azaldıktan sonra, infirak sebepleri ortadan kalkacak, bu da ortak ahir evrede Parti ile Hareket arasındaki yazışma alanlarını genişletecek ve farklılaşmanın özünü ise koruyacaktır." dedi.
Hilali, ilişkilerin geleceğinin, en azından DOĞRU gelecekte, ilkin İsrail'le normalleşme, kendir ekimi ve terbiye dili dair Hareket ve Parti arasındaki farklılıklardan çevre mecburi şekilde etkileneceğini de laflarına ekledi.
