Etiyopya'da insancasına buhran büyürken sahadaki iane kurumlarının sayısı azalıyor

İstanbul

İHH İnsani Yardım Vakfı ile Etiyopya'ya derece derece insancasına vaziyeti durumunda gözlemleyen İnsani ve Sosyal Araştırmalar Merkezi (İNSAMER) Afrika Uzmanı Dr. Serhat Orakçı, ülkedeki krizle alakalı AA muhabirine değerlendirmede bulundu.

Etiyopya'da federal hükümetin, ülkenin eskiden önde mevrut partilerinden Tigray Halk Kurtuluş Cephesi'ne (TPLF) erinç giriştiği askeri operasyonda 1 sene geride kalırken çatışmalar dolayısıyla küsurat insancasına akse topu topu ülkeye yayılıyor.

Geçen sene Tigray sahasında süregelen çatışmalar ve insancasına akse dakika Afar ve Amhara eyaletlerine yayılarak başşehir Addis Ababa'ya denli yaklaştı.

Çatışmalarda binlerce erkek yaşamını kaybederken, kemiksiz ölmüş sayısı ise belirleme edilemiyor. Milyonlarca sivil, ağır besin güvenliği problemi yaşarken, beniz binlerce erkek de kesat benzeşim durumla erinç karşıya bulunuyor.

"İnsanlar silahlanmış durumda"

Orakçı, insancasına manada Tigray, Amhara ve Afar iktisap etmek neredeyse 3 bölgede başağrısı yaşandığına dikkati çekerek "BM ve EHRC, silahlı mücadelede topu topu tarafları insanoğlu hakkı ihlali yapmakla suçluyor. Taraf ayrımı yapılmadan Etiyopya ve Eritre ordusu ile milis güçler engelleme elinde tabanca bulunan hacısı hocası ihlal yapıyor." dedi.

Basında çıkan kırım haberlerine değgin açıklamalarda mevcut Orakçı, "Bu mevzuda kemiksiz birlikte bilim edinmedim. Etiyopya'da militarize birlikte düzlem var. Afar bölgesindeki değme köyde insanoğlu silahlanmış durumda. Bir taraftan besin ve su öbür taraftan da tabanca arayışı içerisindeler." ifadesini kullandı.

Ülkenin nice durumunda yerli milislerin oluştuğuna dikkati çekici Orakçı, Eritre ve Etiyopya orduları ile TPLF güçlerinin yerli milislerden dayanak aldığını, silahlı deneyimsizlik örgütlerin kurulduğunu, karye ve iskân birimlerinin de menfaatlerini dayanak iktisap etmek düşüncesince silahlı gruplar kurduğunu anlattı.

Orakçı, "Ölenlerin sayısıyla alakalı kemiksiz birlikte numara namevcut fakat çatışmalar yayıldıkça insancasına gidiş da kötüleşiyor. Bazı kasabaları yağmalanmış ve ayrılma edilmiş biçimde gördük. Çatışmalar kimlikler üstünden ilerliyor. Bu sebeple rakip budunsal gruplar öbür gruplara alakalı bölgelere saldırıyor. Mesela Somalililer Afarlıların sahasına girmiş ve aykırı kimi kasabalar yağmalanmış." diyerek konuştu.

İnsani akse ülkenin iri birlikte bölümünü etkiliyor

Çatışmaların evvela başlangıçta Etiyopya-Sudan sınırına DOĞRU alanlarda çıktığını ve göçlerin şimdi aşırı Sudan'a bulunduğunu tamlayan Orakçı, dakika gelinen süreçte insancasına krizin Etiyopya'nın içlerine akıllıcasına yayıldığına dikkati çekti.

Orakçı, "Çatışma yaşanmış bulunan değme bölgede göçler yaşanıyor. Dessie ve Kambolcha'dan aşırı insanoğlu hicret etti. Özellikle Afar-Amhara hudut hattında da göçler yaşanıyor. İnsanlar emin adına gördükleri alanlara yayılmışlar." biçiminde konuştu.

Çatışmalar arttıkça sahadaki insancasına iane örgütlerinin sayısı da azalıyor

BM'ye göre, Tigray'da nüfusun yüzdelik 90'ına istikbal fail 5,2 milyon erkek insancasına desteğe kadın durumda. Yüz binlerce erkek kesat benzeşim durumla erinç karşıya bulunurken çatışmalardan en aşırı etkilenen endam bulunan çocuklarda ise iveğen ehliyetsiz tagaddi problemi gözlemleniyor.

İnsani durumla alakalı bilim sağlayan Orakçı, "Çatışma yaşanmış bulunan değme bölgede göçmenlerin en asliye gereksinimi gıda. Çünkü milyonlarca ferdin besin güvenliği gır konusu." dedi.

Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınını hatırlatan Orakçı, hastanelerin dokunca görmesi ve keyif hizmetlerinin verilememesi dolayısıyla bu bölgede da desteğe gerekseme duyulduğunu söyledi.

Ülkedeki yer şartları, hava ve su kaynakları yetersizliğinin çatışmalardan kaçanlar düşüncesince dünkü müşkülat doğurduğunu kaydeden Orakçı, aceleci gereksinimler ortada ilkin gıda, barınak, içilebilir su, keyif hizmetleri ve çıkar defa bulunduğunu aktardı.

Orakçı, çatışmalar arttıkça sahadaki insancasına iane örgütlerinin sayısının da azaldığını vurgulayarak, "Uluslararası iane müesseselerinin ehemmiyetli birlikte bölümü sahayı ayrılma etti. BM'nin madun kurumlarının birileri çalışkanlık gösteriyor fakat arbede grafiği yükseldikçe sahadaki iane müesseselerinin sayısı da azalıyor. Bu iri birlikte nakıs adına duruyor. Ayrıca Türkiye'den de birlikte iane kuruluşu sahada bulunmuyor." diyerek konuştu.

Bölgeye iane yaymak zorlaşıyor

Çatışmalar dolayısıyla Amhara ve Afar havaalanları çıplak uçuşlara kapatılırken kişmiri yollarının güvenliği de azalıyor. Orakçı, mücadelenin ciddi yöntemler üstünden ilerlediğini ve bundan dolayı yolların şimdi az emin bir duruma geldiğini kaydetti.

TPLF'nin Addis Ababa hükümetinin Cibuti ve Eritre ile karayolu bağlantısını boğazlamak düşüncesince Afar karayolunu ele geçirmeye çalıştığını tamlayan Orakçı, "Bu defa ciddi birlikte konumda ve uğraş buraya kayabilir. TPLF bu yolu kapatarak Addis Ababa'yı bası altında tutabilir. Bu olursa Afar'daki insancasına akse de kötüleşebilir." dedi.

Orakçı, ülkede birlikte sene evvela çatışmalar başladığında siyasal çözümün konuşulduğunu fakat dakika insancasına iane mevzusuna odaklanılması icap ettiğini vurguladı.