Ankara
Beşşar Esed rejiminin, Avrupa'da yaşayan Suriyeliler ortada asker kaçağı olanların ve ailelerinin Suriye'deki güven varlıklarına el koyma tehdidinde bulunarak, büyükelçilikler kanalıyla mecburi "askerlik muafiyeti" ismi altında vatandaşlardan almış bulunduğu erdemli ücretlerle harbe finansman sağlamış bulunduğu ortaya çıktı.
Organize Suç ve Yolsuzluk Raporlama Projesi (OCCRP) isminde sanlı kuruluşunun genel ağ sitesinde "Suriye'nin Avrupa'daki büyükelçilikleri savaşın finansmanına nite araştırma görevlisi oluyor?" başlığıyla piyasaya çıkan çalışmada, Esed rejiminin mecburi askerlik ismi altında diyar dışındaki Suriye vatandaşlarından ne yollarla güven almış bulunduğu ele alındı.
Zorunlu askerlikten kaçanlardan tahsil edilen erdemli ücretler, akçe sorunu çekici rejim düşüncesince ehemmiyetli dirimlik deposu durumuna getirdi. Ödeme gerçekleştirmek istemeyen rical ve aileleri Suriye'deki varlıklarına el konulması tehdidiyle gönül rahatlığı karşıya kalıyor.
Esed rejimi 18-42 yaş arasındaki beylere askerlik hizmetini yiyecek koşuyor. Şubat'ta Tuğgeneral Elias al-Bitar içtimai medyada, toy ortak düzenlemeyle "asker kaçakları" ve ailelerinin ülkelerindeki mallarına el konulmasına müsaade verileceğini açıkladı.
Bu çerçevede bu senenin esasen itibaren baş döndürücü sayıda Suriyeli gencin orduya eklenmek yahut ailelerinin Suriye'deki mülklerini yenilgi riski ortada kalmış bulunduğu aktarıldı.
Haziran'da isminin mecburi askerlik listelerinden silinmesi düşüncesince Stockholm'deki Suriye Büyükelçiliğine değişik 8 bin dolar ödediğini tamlayan 32 yaşındaki Suriyeli Yusuf, OCCRP'ye "Bu güven Suriye rejimi çeşidinden tabanca satın onama kılmak ve şimdi ortak tomar insanoğlu gebertmek düşüncesince kullanılacak." değerlendirmesinde bulundu.
Dünya Bankası verilerine göre, Suriye'nin 17 milyonluk nüfusunun kestirmece beşte bir tanesi askerlik çağındaki baylardan oluşuyor. 2011'de süregelen iç harp dolayısıyla kestirmece 6,6 milyon Suriyeli diyar dışına kaçarken, baş döndürücü sayıda bireyin mecburi askerlik meselesiyle yüzleştiği kestirim ediliyor.
Araştırmalar, askere alınma tehdidinin nice mültecide Suriye'ye arka kan dolaşımı korkusu yarattığına ayraç ediyor.
Rejim, güzeşte sene Amerika yaptırımları dolayısıyla arsıulusal bankacılık sisteminin ağır etkilenmesinin ardından, bu yöntemi kullanarak Avrupa'ya yerleşen kestirmece ortak milyon Suriyeliden döviz toplamayı başardı.
Avrupa'daki rejim büyükelçiliklerinin sonuç devirde akçe ifa almaya başladığı aktarıldı. OCCRP ve Suriye Araştırma Raporlama Birimi'nin (SIRAJ) görüştüğü dü araştırmacı, akçe paranın "diplomatik kese" eliyle Suriye'ye gönderildiğinden şüphelendiklerini söyledi.
Tam namına müteaddit Suriyelinin askerlikten muafiyet tutarı ödediği bilinmese de hükümet belgeleri ve resmi izahat bu politikanın Esed diyetine kayda bedel dirimlik sağlayacağını öngördüğünü gösteriyor.
ABD yaptırımları ve iktisadi kriz
Geçen sene Haziran ayında ABD, altı sene evvela Suriye hapishanelerindeki azap kurbanlarının on binlerce fotoğrafını sızdıran ortak Suriyeli subayın ismini haiz kaba yaptırımlar dizisi Sezar Yasası'nı uygulamaya koydu.
Yaptırımlar, Suriye düşüncesince filhakika çetince bulunan iktisadi hali şimdi da kötüleştirdiği kabilinden rejimin arsıulusal bankacılık sistemine erişimini kesti.
Baskı altındaki rejim, iktisadi krizin ağırlaşmasıyla kasasını imla kılmak düşüncesince diasporadakilere müteveccih muhtelif icraat başlattı. Yeni ortak geçişlik düşüncesince 300 dolar, aceleci geçişlik onama kılmak içinse 800 dolar ecir ödenirken Esed rejiminin pasaportunun hayattaki en fiyatlı geçişlik olduğuna özen çekildi.
Anayasanın askerliği "kutsal görev" namına onama etmiş bulunduğu Suriye'de mecburi askerlikten kaçmanın çetince bulunduğu aktarıldı.
Suriye'nin mecburi askerlik yasasında meydana getirilen sonuç dü kombinezon katı baş döndürücü kişiyi endişelendiriyor.
Ağustos 2014'te onama edilen geçmiş düzenleme, muafiyet ücretini 4 bin dolardan 8 bin dolara çıkardı. İkincisi ise Aralık 2019'da hükümetin, 42 yaşına başarmış ve hâlâ hizmetini namına getirmemiş yahut muafiyet almamış insanların ön uyarıda bulunmaksızın ülkedeki varlıklarına el koymasına müsaade verdi.
1,2 bilyon dolardan ortak tomar dirimlik elde edilebiliyor
Zorunlu askerlik yasasındaki toy değişikliğin Suriye'deki varlıklara el atmak düşüncesince ne seviyede kullanıldığının hâlâ muhtemelen bulunmadığı belirtildi.
Ancak kanuni proses olmadan mülklere el koymaya çalışarak müsaade sağlayan 2018 günlü "10 Sayılı Kanun" ve muhalefetin elindeki sahaların sakinlerini münteha dışı kılmak düşüncesince makbul "66 mahdut Kararname" kabilinden örnekler bedel gösteriliyor.
İnsan Hakları İzleme Örgütü araştırmacılarından Sara Kayyali, OCCRP'ye verdiği demeçte, güven varlıkları maliye bakanlığı çeşidinden dondurulmak neredeyse listelere tahsil edilen kişilerden bilgelik aldıklarını açıkladı.
Kayyali, listelerde varlıkların illet donmuş bulunduğu mükemmel namına belirtilmese de bunun Sezar uygulamalarından sonradan geldiğini ve bundan dolayı bahis konusu vakaların asker kaçaklarının güven varlıklarının dondurulmasının ortak kararı bulunduğunu kestirim ettiklerini belirtti.
Öte yandan, Suriyeli saylav Mujeeb Al-Rahman Al-Dandan'ın güzeşte sene kasımda domestik radyoya verdiği röportajda, 2015 günlü ortak sedir araştırmasında, askerlikten muafiyet düşüncesince Suriyelilerin sadece yüzdelik 10 ila 15'inin mecburi askerlik ücretini ödemesi şeklinde bile yılda 1,2 bilyon dolardan ortak tomar dirimlik elde edilebileceğinin öngörüldüğünü belirtti.
Çalışma kamuya açıklanmasa da Dandan'a göre, bu ücretten elde edilmiş salname dirimlik ilkokul sene ortamında 2 ila 3 bilyon dolara çıkabilir ve ayrıca askeri personel de engelleme amme görevlilerinin maaşlarının yükseltilmesine araştırma görevlisi olabilir.
İsveç örneği
İsveç, Avrupa'daki kestirmece 1 milyon Suriyeli mültecinin kestirmece 114 binine ev sahipliği yapıyor.
Stockholm'deki Suriye Büyükelçiliğine haziran-ağustos ortada üç ziyarette mevcut OCCRP muhabirleri, askerlik muafiyeti düşüncesince kuyrukta gözleyen günde sayı farkı 10 bireyin bulunduğunu belirtti.
Öte yandan, Haziran 2020'de büyükelçilik web sitesi, askerlik muafiyet ücretini ödemeyi onama fail 43 Suriyelinin ismini yayımlamıştı fakat artık kamuya bariz sesli ilan yapılmadığı aktarıldı.
Adını belirtmek istemeyen ortak büyükelçilik mensubu OCCRP muhabirine meydana getirdiği açıklamada, askerlik muafiyeti düşüncesince mükemmel namına müteaddit bireyin başvurduğunu söyleyemeyeceğini fakat 2021'in geçmiş yarısında "önemli artış" bulunduğunu kaydetti.
Söz konusu etkin kimi günlerde 10 bireyin müracaat düşüncesince geldiğini ve bu sayının ara sıra 50'ye ulaştığını söyledi.
"Rejim meşru değil"
OCCRP'nin görüştüğü sekizi İsveç'te, bir tanesi Almanya'da ve bir tanesi Lübnan'da iktisap kılmak neredeyse on Suriyeli, mecburi askerlik ücretini ödemeye değişmeyen verdiğini bildirdi.
29 yaşındaki Ali, bahis konusu tutarı Suriye'deki harbe direkt katılımın ortak biçimi namına değerlendiren ailesinin teşviki hesabına ödediğini söyledi.
Almanya'nın Frankfurt kentinde etkin Gian ise ailesinin Suriye'deki mülküne el konulmasını mâni kalmak düşüncesince muafiyet ücretini ödediğini ve Almanya'da dehalet statüsü bulunan üç akrabasının da bire ortak halde bu tutarı ödediğini söyledi.
Öte taraftan nice Suriyeli, sürgüne gelmelerinden mesul tuttukları diyete kaynak gelmek istemiyor.
İsveç'in ikinci iri kenti Göteborg'da sekiz senedir yaşayan 35 yaşındaki Suriyeli Abdullah Cafer askerlik muafiyeti ödemelerini "bir cins gasp" namına gördüğünü belirtti.
Rejimin meşru olmadığını kail Cafer, "Bütün tutarı ödeyebilirim gücün yapmayacağım" ifadesini kullandı.
