Ankara
Beşşar Esed rejiminin, Avrupa'da yaşayan Suriyeliler ortada asker kaçağı olanların ve ailelerinin Suriye'deki güven varlıklarına el koyma tehdidinde bulunarak, büyükelçilikler vasıtasıyla mecburi "askerlik muafiyeti" ismi altında vatandaşlardan almış bulunduğu erdemli ücretlerle muharebeye finansman sağlamış bulunduğu ortaya çıktı.
Organize Suç ve Yolsuzluk Raporlama Projesi (OCCRP) angın kuruluşunun genel ağ sitesinde "Suriye'nin Avrupa'daki büyükelçilikleri savaşın finansmanına ne asistan oluyor?" başlığıyla piyasaya çıkan çalışmada, Esed rejiminin mecburi askerlik ismi altında diyar dışındaki Suriye vatandaşlarından ne yollarla güven almış bulunduğu ele alındı.
Zorunlu askerlikten kaçanlardan tahsil edilen erdemli ücretler, akçe sorunu çekici rejim düşüncesince ehemmiyetli dirimlik deposu durumuna getirdi. Ödeme gerçekleştirmek istemeyen rical ve aileleri Suriye'deki varlıklarına el konulması tehdidiyle erinç karşıya kalıyor.
Esed rejimi 18-42 yaş arasındaki baylara askerlik hizmetini eşya koşuyor. Şubat'ta Tuğgeneral Elias al-Bitar içtimai medyada, acemi ortak düzenlemeyle "asker kaçakları" ve ailelerinin ülkelerindeki mallarına el konulmasına müsaade verileceğini açıkladı.
Bu çerçevede bu senenin gene itibaren aşırı sayıda Suriyeli gencin orduya eklenmek yada ailelerinin Suriye'deki mülklerini yenilgi riski ortada kalmış bulunduğu aktarıldı.
Haziran'da isminin mecburi askerlik listelerinden silinmesi düşüncesince Stockholm'deki Suriye Büyükelçiliğine derece derece 8 bin dolar ödediğini tamlayan 32 yaşındaki Suriyeli Yusuf, OCCRP'ye "Bu güven Suriye rejimi kabilinden tabanca satın benimseme buyurmak ve hâlâ ortak tomar insanoğlu gebertmek düşüncesince kullanılacak." değerlendirmesinde bulundu.
Dünya Bankası verilerine göre, Suriye'nin 17 milyonluk nüfusunun kestirmece beşte birisi askerlik çağındaki baylardan oluşuyor. 2011'de başlamış bulunan iç harp dolayısıyla kestirmece 6,6 milyon Suriyeli diyar dışına kaçarken, aşırı sayıda ferdin mecburi askerlik meselesiyle yüzleştiği kestirim ediliyor.
Araştırmalar, askere alınma tehdidinin nice mültecide Suriye'ye arka dolaşım korkusu yarattığına ayraç ediyor.
Rejim, güzeşte sene Amerika yaptırımları dolayısıyla arsıulusal bankacılık sisteminin ağır etkilenmesinin ardından, bu yöntemi kullanarak Avrupa'ya yerleşen kestirmece ortak milyon Suriyeliden döviz toplamayı başardı.
Avrupa'daki rejim büyükelçiliklerinin akıbet çağda akçe ifa almaya başladığı aktarıldı. OCCRP ve Suriye Araştırma Raporlama Birimi'nin (SIRAJ) görüştüğü dü araştırmacı, akçe paranın "diplomatik kese" eliyle Suriye'ye gönderildiğinden şüphelendiklerini söyledi.
Tam kendisine müteaddit Suriyelinin askerlikten muafiyet tutarı ödediği bilinmese de hükümet belgeleri ve resmi izahat bu politikanın Esed diyetine kayda bedel dirimlik sağlayacağını öngördüğünü gösteriyor.
ABD yaptırımları ve konuşu kriz
Geçen sene Haziran ayında ABD, altı sene ilkin Suriye hapishanelerindeki azap kurbanlarının on binlerce fotoğrafını sızdıran ortak Suriyeli subayın ismini haiz kaba yaptırımlar dizisi Sezar Yasası'nı uygulamaya koydu.
Yaptırımlar, Suriye düşüncesince filhakika ağır bulunan konuşu vaziyeti hâlâ da kötüleştirdiği kadar rejimin arsıulusal bankacılık sistemine erişimini kesti.
Baskı altındaki rejim, konuşu krizin ağırlaşmasıyla kasasını tüplemek düşüncesince diasporadakilere müteveccih muhtelif icraat başlattı. Yeni ortak geçişlik düşüncesince 300 dolar, aceleci geçişlik benimseme buyurmak içinse 800 dolar sevap ödenirken Esed rejiminin pasaportunun hayattaki en fiyatlı geçişlik olduğuna özen çekildi.
Anayasanın askerliği "kutsal görev" kendisine benimseme etmiş bulunduğu Suriye'de mecburi askerlikten kaçmanın ağır bulunduğu aktarıldı.
Suriye'nin mecburi askerlik yasasında meydana getirilen akıbet dü organizasyon berk aşırı kişiyi endişelendiriyor.
Ağustos 2014'te benimseme edilen ilkin düzenleme, muafiyet ücretini 4 bin dolardan 8 bin dolara çıkardı. İkincisi ise Aralık 2019'da hükümetin, 42 yaşına erişmiş ve hâlâ hizmetini namına getirmemiş yahut muafiyet almamış şahısların ön uyarıda bulunmaksızın ülkedeki varlıklarına el koymasına müsaade verdi.
1,2 bilyon dolardan ortak tomar dirimlik elde edilebiliyor
Zorunlu askerlik yasasındaki acemi değişikliğin Suriye'deki varlıklara el atmak düşüncesince ne seviyede kullanıldığının hâlâ mahsus bulunmadığı belirtildi.
Ancak kanuni proses yapılmaksızın mülklere el koymaya çalışarak müsaade verici 2018 günlü "10 Sayılı Kanun" ve muhalefetin elindeki alanların sakinlerini münteha dışı buyurmak düşüncesince beğenilen "66 izlemsel Kararname" kadar örnekler denk gösteriliyor.
İnsan Hakları İzleme Örgütü araştırmacılarından Sara Kayyali, OCCRP'ye verdiği demeçte, güven varlıkları maliye bakanlığı kabilinden dondurulmak kıl payı listelere tahsil edilen kişilerden bilgelik aldıklarını açıkladı.
Kayyali, listelerde varlıkların sebep donmuş bulunduğu kusursuz kendisine belirtilmese de bunun Sezar uygulamalarından sonradan geldiğini ve bundan dolayı bahis konusu vakaların asker kaçaklarının güven varlıklarının dondurulmasının ortak kararı bulunduğunu kestirim ettiklerini belirtti.
Öte yandan, Suriyeli mebus Mujeeb Al-Rahman Al-Dandan'ın güzeşte sene kasımda yerli radyoya verdiği röportajda, 2015 günlü ortak sedir araştırmasında, askerlikten muafiyet düşüncesince Suriyelilerin sadece yüzdelik 10 ila 15'inin mecburi askerlik ücretini ödemesi biçiminde bile yılda 1,2 bilyon dolardan ortak tomar dirimlik elde edilebileceğinin öngörüldüğünü belirtti.
Çalışma kamuya açıklanmasa da Dandan'a göre, bu ücretten elde edilmiş salname dirimlik ilkokul sene zarfında 2 ila 3 bilyon dolara çıkabilir ve ayrıca askeri personel de engelleme amme görevlilerinin maaşlarının yükseltilmesine asistan olabilir.
İsveç örneği
İsveç, Avrupa'daki kestirmece 1 milyon Suriyeli mültecinin kestirmece 114 binine ev sahipliği yapıyor.
Stockholm'deki Suriye Büyükelçiliğine haziran-ağustos ortada üç ziyarette mevcut OCCRP muhabirleri, askerlik muafiyeti düşüncesince kuyrukta gözleyen günde averaj 10 ferdin bulunduğunu belirtti.
Öte yandan, Haziran 2020'de büyükelçilik web sitesi, askerlik muafiyet ücretini ödemeyi benimseme fail 43 Suriyelinin ismini yayımlamıştı fakat artık kamuya açıkça anons yapılmadığı aktarıldı.
Adını ifşa buyurmak istemeyen ortak büyükelçilik mensubu OCCRP muhabirine icra ettiği açıklamada, askerlik muafiyeti düşüncesince kusursuz kendisine müteaddit ferdin başvurduğunu söyleyemeyeceğini fakat 2021'in ilkin yarısında "önemli artış" bulunduğunu kaydetti.
Söz konusu etkin birtakımı günlerde 10 ferdin müracaat düşüncesince geldiğini ve bu sayının arada sırada 50'ye ulaştığını söyledi.
"Rejim meşru değil"
OCCRP'nin görüştüğü sekizi İsveç'te, birisi Almanya'da ve birisi Lübnan'da iktisap buyurmak kıl payı on Suriyeli, mecburi askerlik ücretini ödemeye değişmeyen verdiğini bildirdi.
29 yaşındaki Ali, bahis konusu tutarı Suriye'deki muharebeye aracısız katılımın ortak biçimi kendisine değerlendiren ailesinin teşviki ilişkin ödediğini söyledi.
Almanya'nın Frankfurt kentinde etkin Gian ise ailesinin Suriye'deki mülküne el konulmasını mâni kalmak düşüncesince muafiyet ücretini ödediğini ve Almanya'da korunma statüsü bulunan üç akrabasının da ayrımsız biçimde bu tutarı ödediğini söyledi.
Öte taraftan nice Suriyeli, sürgüne gelmelerinden mesul tuttukları diyete görüntü getirmek istemiyor.
İsveç'in ikinci iri kenti Göteborg'da sekiz senedir yaşayan 35 yaşındaki Suriyeli Abdullah Cafer askerlik muafiyeti ödemelerini "bir çeşit gasp" kendisine gördüğünü belirtti.
Rejimin meşru olmadığını kail Cafer, "Bütün tutarı ödeyebilirim güçlükle yapmayacağım" ifadesini kullandı.
