Varşova
Polonya'nın hukukun üstünlüğü, matbuat özgürlüğü, kaza bağımsızlığı kabilinden konulardaki uygulamaları sonuç yıllarda Avrupa Birliği (AB) içinde eleştirilirken Polonya Anayasa Mahkemesinin 7 Ekim'de AB anlaşmalarındaki birtakım maddelerin ülkenin anayasasına karşıt olduğuna hükmetmesi, arsıulusal arenada Polonya'nın AB'den ayrılması anlamına mevrut Polexit tartışmasını başlattı.
AB Komisyonu: Polonya'nın AB hukukunun üstünlüğüne huzur almış olduğu karara hepsi araçlarla cevap vereceğizMahkemesinin sonucuna bire ortak güneş AB Komisyonunun Adaletten Sorumlu Üyesi Didier Reynders, aksülamel göstererek Polonya'da Anayasa Mahkemesinin AB hukukunun üstünlüğüne huzur verdiği karardan "kaygı duyduğunu" ve AB'nin bahis konusu üstünlüğü arkalamak düşüncesince "tüm araçları kullanacağını" söyledi.
AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ise 8 Ekim'de icra ettiği açıklamada, karara aksülamel göstererek "AB yasaları, anayasal ahkâm engelleme millî yasalardan geçmiş gelir." ifadesini kullandı.
Fransa'nın AB İşlerinden Sorumlu Devlet Bakanı Clement Beaune de Polonya Anayasa Mahkemesinin kararının, Polonya'nın AB'den ayrılması riskini taşıdığını belirtti.
Macaristan'dan Polonya'ya destek
Macaristan Başbakan Viktor Orban, Polonya Anayasa Mahkemesinin almış olduğu sonucu kıvançla karşılayan hükümet kararnamesini imzalayarak, unsur ülkelerin çıkışlı makamlarının, bilhassa kanun mahkemelerinin, AB'nin yetkilerinin kapsamını ve sınırlarını tetkik hakkına ehil bulunduğunu kaydetti.
Bu arada Polonya'nın AB içre ağır tartışmalara illet bulunan kararlarına iklim dışından mevrut tepkilerin yanında iklim içre de bilhassa aykırılık partileri, Anayasa Mahkemesinin almış olduğu sonuç değişmeyen bilhassa edinmek neredeyse iktidardaki Hukuk ve Adalet Partisi'nin (PİS) uygulamalarına huzur çıkıyor.
Eski AB Konseyi Başkanı Tusk'dan iktidara tepki
Eski AB Konseyi Başkanı ve muhalefetteki Sivil Platform Partisi Başkanı Donald Tusk, PİS'in attığı adımlarla ülkenin Avrupa'daki geleceğini tehlikeye attığını savundu.
Son senelerde baş döndürücü sağcı grupların etkinliğinin çoğalması ve iktidarın bu hususta kamuoyunu inandırma edici adımlar atamamış olması Polexit tartışmalarını çalışkan tutsa da Rusya'yı millî asayiş problemi adına gören Polonya'nın Birlik'ten ayrılması yerinde bu çelimli rakibi karşısında elinin zayıflayacağı ortak giz değil.
38 milyonluk nüfusuyla AB'nin Rusya sınırında eleştiri ortak pozisyona ehil Polonya, Brüksel'le girmiş olduğu alevlenmiş tartışmalar zımnında arsıulusal kamuoyunun gündemini ortak müddet elan çalışır edeceği izlenimini bırakıyor.
"Bu, türel ortak olaymış kabilinden gösterilmek maksut ancak esasen siyasal ortak olay"
Orta Avrupa uzmanı, gazeteci Gabor Stier, Polonya-AB arasındaki anlaşmazlığı AA muhabirine değerlendirdi.
Stier, Polonya ve AB ortada etraflıca süredir kaza reformu dair tartışmalar yaşandığını, AB'nin Polonya hükümetinin attığı adımlarla kaza bağımsızlığını ihlal ederek hukukun üstünlüğü ilkesine dokunca verdiği görüşünde bulunduğunu anımsattı.
Siyasi yönden olmasa da Almanya, Fransa, Danimarka, İtalya, Çekya, İspanya ve Romanya'da da Polonya Anayasa Mahkemesinin almış olduğu karara benzeşim kararlar alındığına dikkati çekici Stier, "Bu, türel ortak olaymış kabilinden gösterilmek maksut ancak esasen siyasal ortak olay. Polonya hükümeti, AB Adalet Divanının kararını bulunmayan addetmek düşüncesince AB'nin bu mevzuda lakırtı hakkı olmadığını söylüyor." ifadesini kullandı.
Polexit şimdilik bahis konusu değil
Stier, "Bu siyasal ortak tartışma. Polonya'nın AB'nin hususiyet sisteminden ayrılmasının bahis konusu olmadığını söyleyebiliriz. Polexit de bahis konusu değil, en azından şimdilik. Ancak çevre sakıncalı yerlere girmiş bulunuyor zira hepsi bu tartışmalar AB'yi zayıflatıyor. Taraflar ortak uyum bulamazsa bu mevzunun ağır neticeleri olabilir." sanarak konuştu.
Polonya camiasının yüzdelik 90'ının AB'den genişlemek istemeyeceğini, erk partisinin de hakeza ortak hedefinin olmadığını vurgulayan Stier, hükümetin, "Federal Avrupa" ve "Ulusların Avrupası" tartışmasında ikincisini savunduğunu aktardı.
Stier, iktidarın AB'den infirak kabilinden ortak planı olmamasına karşın muhalefetin duruşma kararını iç siyasette kullandığına ve siyasal menfaat kesbetmek düşüncesince aksiyon düzenlediğine ayraç ederek, ülkenin yüzdelik 50'sinin AB-Polonya tartışmasından düşünce duyduğunu, gayrı yarısının ise rastgele ortak düşünce yaşamadığını kaydetti.
