Washington DC
ABD'de acemi sima koronavirüs (Kovid-19) salgınıyla mücahede ele geçiren gıda fiyatlarındaki artış, 2011'den beri en erdemli seviyeye ulaşırken, ülkede enflasyonu körüklemeye bitmeme ediyor.
Dünya genelinde gıda tutarları sonuç 10 senenin en erdemli seviyesine çıkarken, erdemli fiyatlar ABD'de de son kullanıcıların hayat maliyetini artırıyor.
ABD Çalışma Bakanlığının açıklamış bulunduğu sonuç veriler, Tüketici Fiyat Endeksi'nin (TÜFE) eylülde salname bazda yüzdelik 5,4 artarak 13 senenin en erdemli seviyesine çıktığını gösteriyor.
Ülkede, erke fiyatlarının yanında gıda fiyatlarında yaşanmış bulunan yükselişin enflasyonun antipatik güçlerinden bir tanesi olmaya bitmeme etmesi dikkati çekiyor.
Gıda enflasyonu 10 senenin zirvesinde
Son açıklayan TÜFE verileri, ülkede gıda enflasyonun eylülde maaş yüzdelik 0,9 ve salname yüzdelik 4,6 arttığını ortaya koyuyor.
Gıda enflasyonundaki salname artışın Aralık 2011'den beri kaydedilen en erdemli artım bulunduğu kayıtlarda arazi alıyor.
Enflasyon hesaplamasında arazi saha marketlerdeki 6 anne gıda grubu endeksinin tümünde salname bazda yükseliş görülürken, en baş döndürücü artışın yüzdelik 10,5 ile "et, kümes hayvanları, balık ve yumurta" grubunda gerçekleştiği dikkati çekiyor.
Bu gıda grubunu, yüzdelik 3,7'lik artışla alkolsüz içecekler, yüzdelik 3,1 ile öbür gıda malzemeleri, yüzdelik 3 ile kâr ve sebzeler, yüzdelik 2,7 ile tahıllar ve unlu mamuller ve yüzdelik 0,6 ile motorin ve motorin ürünleri strateji ediyor.
Market alışverişinin maliyetini en baş döndürücü et ürünleri artırıyor
ABD'de market alışverişinin maliyetini en baş döndürücü çoğalma "et, kümes hayvanları, balık ve yumurta" grubunun altında ise sığır ve dana hitit fiyatlarındaki salname yüzdelik 17,6'lık yükseliş öne çıkıyor.
TÜFE verileri, ayrımsız çağda hınzır hitit fiyatlarının yüzdelik 12,7, tavuk ile gülük kadar kümes hayvanı fiyatlarının yüzdelik 6,1, balık ve çokluk ürünlerinin fiyatlarının ise yüzdelik 7,1 arttığını gösteriyor.
Bu çağda testis fiyatlarına bağlı endeksin de yüzdelik 12,6 arttığı kaydediliyor.
Yüksek enflasyonun doğacak aylarda sürmesi bekleniyor
Analistler, enflasyondaki yükselişin erke fiyatlarındaki artışın da etkisiyle doğacak aylarda sürebileceğini, bu durumun Amerika Merkez Bankası'nın (Fed) erdemli enflasyonun muvakkat olduğuna değgin görüşüne saha okuduğunu belirtiyor.
Fed yetkilileri ve Beyaz Saray, ülkede erdemli enflasyonun sebebi olarak, hazırlık zincirinde yaşanmış bulunan sıkıntıları gösteriyor.
Tedarik zincirindeki darboğazların kötüleştiğine ayraç fail analistler, probleminin andıran sürede düzelmesinin sert beklenir olmadığını düşünüyor.
Uluslararası Para Fonu'nun (IMF), Dünya Ekonomik Görünüm Raporu'nda da yükselen enflasyonun salgınla ilgilendiren arz-talep uyumsuzluklarını ve müşterek sene öncesine nazaran erdemli mal fiyatlarını yansıttığı aktarılıyor. Enflasyon risklerinin üst taraflı olduğuna uyanıklık çekilen raporda, Fed kadar tarz bankalarının enflasyonun baş döndürücü yükselmesi yerinde mal politikasını sıkılaştırmaya müheyya olması gerektiği vurgulanıyor.
"Salgın azaldıkça mal şişkinliği itidalli bir vaziyete gelecek"
Moody's Analytics Başekonomisti Mark Zandi, AA muhabirine, erdemli enflasyonun, global hazırlık zincirlerini hâlâ da karışmasını sağlayarak degaje tabanlı sıkıntılara ve hâlâ erdemli fiyatlara sebep bulunan Kovid-19 salgının Delta varyantının kararı bulunduğunu söyledi.
Daha müşterek tomar insanoğlunun hastalanmasıyla salgının iş gücü piyasasında bozulmaya sebep olduğuna ayraç fail Zandi, bu durumun hâlâ erdemli iştirakçi maliyetine, etkin eksikliğine ve zımnında hâlâ erdemli fiyatlara sebep bulunduğunu anlattı.
Zandi, erdemli enflasyonun muvakkat olacağını belirterek, "Salgın azaldıkça, hazırlık zinciri ve iş gücü alanı sorunları çözülecek ve mal şişkinliği itidalli bir vaziyete gelecektir." dedi.
Enflasyonun doğacak sene bu zamanlarda Fed’in yüzdelik 2’nin az buçuk üstündeki hedefine yaklaşmasını beklediğini tamlayan Zandi, mal şişkinliği beklentilerinin bağan ve stabil kalmasının da cesurluk donör bulunduğunu anlatım etti. Zandi, mal şişkinliği beklentilerinin bağan kalması şeklinde erdemli enflasyonun süreklilik göstermeyeceğine ayraç ederek, "Enflasyonun doğacak senenin sonlarında yahut 2023'ün başlarında yüzdelik 5'in az buçuk üstündeki bulunan düzeyinden yavaşlayarak bunun kısaca yarısına yaklaşmasını bekliyorum." dedi
