Ankara
ABD'nin Tayvan'da "de facto elçiliği" denli etkin Tayvan Amerikan Enstitüsü (AIT) Direktörü Sandra Oudkirk, göreve gelmesinin peşi esna düzenlemiş olduğu önce matbuat toplantısında, ABD'nin Tayvan ile ilişkilerini derinleştirmek istediğini söyledi.
ABD'nin Tayvan'a dikçe ilişkin olmayı sürdüreceğinin altını çizen Oudkirk, Tayvan ile siber asayiş ve tedbir zincirleri denli dünkü teşrikimesai sahalarında enerjik kendisine çalıştıklarını belirtti.
Oudkirk, "Ortaklığımızın kıymeti ve Tayvan'a desteğimiz aşırı sağlam. Tayvan ile bağlarımızı derinleştirmeyi üstlenme ettik." ifadesini kullandı.
ABD Bakanı Joe Biden yönetiminin, Çin'in "kötü" etkisine erinç koyma, dünkü yüz koronavirüs salgınının etkilerini atlatma ve hava değişikliği tehdidinin üstüne gitme denli mevzularda toptan ve lehçe hedefleri bulunduğunu kaydeden Oudkirk, Tayvan ile bu hedefleri geliştirmeyi sürdüreceklerini dile getirdi.
ABD-Çin gerilimi
ABD ve Çin ortada dünkü sıfır Tayvan anlaşmazlığı derinliğine senelerdir bozuk ilişkilere hastalık olurken Pekin'in bu ay başlangıcında Tayvan'ın Hava Savunma Tanımlama Bölgesi (ADIZ) anons etmiş olduğu alana aşırı sayıda harp uçağıyla girmesi gerilimi artırmıştı.
ABD Başkanı Joe Biden, 21 Ekim'de CNN televizyonuna meydana getirdiği açıklamada, birlikte Çin saldırısı yerinde Tayvan'ı savunacaklarını söylerken Çin, Biden'ın laflarına tepkime göstermişti.
Öte taraftan geçmiş gün, ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Tayvan'ın Birleşmiş Milletler (BM) kuruluşlarına alınması ve BM faaliyetlerinde gösteriş alması düşüncesince çağrıda bulunmuştu.
Çin-Tayvan anlaşmazlığı
Çin'de İkinci Dünya Savaşı'nın peşi esna çıkan iç muharebede Mao Zedong liderliğindeki Çin Komünist Partisinin (ÇKP) 1949'da iktidarı ele geçirmesi ve Çin Halk Cumhuriyeti'nin kuruluşunu anons etmesi üstüne Çan Kay-şek liderliğindeki Çin Milliyetçi Partisi (Kuomintag) üyeleri, Tayvan'a yerleşip 1912'de kurulan "Çin Cumhuriyeti" iktidarının Ada'da bitmeme ettiğini encam sürerek istiklal anons etmişti.
Bu adım Çin kabilinden benimseme edilmese de Tayvan temsilcileri, 1971'e derece Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulunda Çin'i özümleme etmişti. 1950'ler ve 1960'larda aşırı sayıda ülkenin diplomatik alım satım tercihini Çin Cumhuriyeti'nden Çin Halk Cumhuriyeti'ne çevirmesinin peşi esna 1971'de BM Genel Kurulunda meydana getirilen oylamada Pekin hükümetinin Çin'in yegâne yasal mümessili benimseme edilmesiyle Tayvan'ın arsıulusal örgütlerdeki pozisyonu belgisiz duruma gelmişti.
Pekin yönetimi, "Tek Çin" ilkesini benimseyerek Tayvan'ın zat topraklarının parçası bulunduğunu savunuyor. Çin, geçit ve çevresindeki askeri varlığının yanında Tayvan'ın evren ülkeleriyle bağımsız diplomatik ilgiler kurmasına, Birleşmiş Milletler'de ve öbür arsıulusal kuruluşlarda özümleme edilmesine erinç çıkıyor.
