İslamabad
Uzmanlar, İslamabad yönetiminin yıldırı örgütü Pakistan Talibanı'nın (TTP) birtakım gruplarıyla tabanca salıverme ve mütareke görüşmelerinin şimdi ilk yaşanmış bulunan benzeşim girişimlerden hareketle tıkanacağını belirtiyor.
Başbakan İmran Han'ın TTP'nin birtakım gruplarıyla görüşmeler yürüttüklerini açıklamasından sonraları bu örgüte andıran Hafız Gül Bahadır grubunun Pakistan ordusu ile mütareke duyuru ettiğini duyurması, İslamabad ile ülkede çalışkanlık tay tay arabası yıldırı grupları ve başkaldırıcı örgütler ortada kalımlı barışın olanaklı olup olmayacağı sorusunu akıllara getirdi.
TTP, Hafız Gül Bahadır grubunun mütareke ilanının peşi sıra resmi adına icra ettiği açıklamada, rastgele yan yana mütareke sonucu almadıklarını ve düzenlilik güçlerine müteveccih saldırılara bitmeme edeceklerini duyurdu.
Öte yandan, hükümet kanadında da mevzuyla ait yan yana tane sesliliğin olmadığına müteveccih semboller yalan konusu. İçişleri Bakanı Şeyh Raşid Ahmed, TTP ile toplantıda Bakanlığının görevi bulunmadığını ve başlatılan görüşmelerle ait bilgisinin olmadığını açıkladı.
Muhalefet partilerinden de mevzuyla ait parlamentonun bilgilendirilmemesi ve hakeza yan yana sonucu hükümetin yan yana tane başına almasına ilişkin eleştiriler yükseldi.
Başbakan Han 1 Ekim'de, TTP'nin birtakım gruplarıyla tabanca bırakmaya ilişkin görüşmeler yaptıklarını belirterek, görüşmelerin Afganistan'da gerçekleşmesi yönünde Afgan Talibanı'nın da bu sürece asistan bulunduğunu söylemişti.
Aynı gündüz Hafız Gül Bahadır grubu, Pakistan ordusuyla anlaşmaya varıldığını ve bu kapsamda Güney Veziristan sahasında 20 günce mütareke duyuru edildiğini duyurmuştu.
Uzmanlar, Pakistan ordusu ile Hafız Gül Bahadır grubu ortada yaşanmış bulunan ateşkesi ve olası neticelerini AA muhabirine değerlendirdi.
Barış düşüncesince aşırı az imge var
İslamabad Politika Çalışmaları Enstitüsünden araştırman Mobeen Jafar, hükümetin TTP’nin asliye direklerinden bir tanesi sıfır yahut İslamabad ile askeri yan yana çatışmaya aracısız engelleme sıfır Hafız Gül Bahadır grubuyla alışveriş kurduğuna dikkati çekerek, "Hükümetin, TTP ile uyum girişiminden kalımlı sulh düşüncesince aşırı az imge var." dedi.
Geçmişte benzeşim girişimlerin liyakatsiz bulunduğunu anımsatan Jafar, TTP’nin ayrımlı grupları ortada derinleşen yan yana huzursuzluk bulunduğunu aktardı.
Jafar, TTP'nin belli başlı yan yana gündemi bulunan bütün yan yana bütünlük olmadığını tabir ederek, örgütün birtakım gruplarının DEAŞ/H ile baş başa çalıştığını vurguladı.
İslamabad'ın uğrunda ağdalı mesail var
TTP’ye ilişkin öbür grupların ateşkese katılıp katılmamasının İslamabad düşüncesince dezavantajlı yan yana gestalt ortaya çıkaracağını dile getiren Jafar, TTP'nin meşruluk kazanmasının Pakistan'a aksi yan yana ileti adına yansıyacağını söyledi.
Jafar, TTP'nin birtakım gruplarının ateşkese katılmasını ve diğerlerinin katılmamasının İslamabad düşüncesince ağdalı yan yana gestalt ortaya çıkaracağını belirterek, Pakistan'da vakfedilmiş TTP üyelerine af çıkarılmasının önündeki anayasal engellerin uyum periyodunu yavaşlatabileceğine ayraç etti.
Hükümetin, TTP ile alışveriş kurmaya müteveccih yan yana tane yönlü eyleminin de halkoyu çeşidinden tepkiyle karşılandığına dikkati çekici Jafar, mevzunun meclise getirilmediği düşüncesince ihtilaf partilerinin hiddetli bulunduğunu dile getirdi.
Jafar, Hakkani Ağı’nın İslamabad ile TTP arasındaki görüşmelere vasıtalık yaptığına ilişkin iddialar bulunduğunu hatırlatarak, Hakkani Ağı'nın Amerika silahlı kuvvetlerine saldırdığını ve Washington'un bölgedeki menfaatlerini baltaladığını söyledi.
Birçok Amerika yönetiminin Pakistan’ı isyancılara asistan olmakla suçladığını tabir fail Jafar, bu durumun ABD-Pakistan ilişkilerini de zedeleyebileceği değerlendirmesinde bulundu.
"Ordunun morali bozuk" vurgusu
Sivil maşer örgütü Peştun Koruma Hareketi (PTM) liderlerinin, İslamabad’ı TTP engelleme iktisap etmek neredeyse nice başkaldırıcı grubu düzenlenen adına desteklemekle suçladığını tamlayan Jafar, Pakistan ile TTP arasındaki görüşmelerin bu hali destek sunar özellikte gözükebileceğini ve PTM’nin oymak bölgelerindeki pozisyonunu güçlendirebileceğini kaydetti.
Jafar, ordunun moralinin bozulduğuna müteveccih emareler olduğuna dikkati çekerek, bahis konusu ateşkesin Pakistan’ın indinde TTP’ye huzur savaşçı Peştun oymak mensuplarını ve emektar militanların hayatlarını tehlikeye atabileceğini, aynı Afgan Talibanı’nın kendilerine huzur savaşanlardan öç almış olduğu kadar TTP’nin de öç savaşına girişebileceğini vurguladı.
Afgan Talibanı'nın TTP’den ayrı olmadığını korumak için çaba sarfeden Jafar, Afgan Talibanı'nın TTP’ye yahut El Kaide’ye müteveccih eylemde bulunma sinyali vermediğini söyledi.
Hafız Gül Bahadır grubu TTP'nin parçası değil
Gazeteci Tahir Han ise Hafız Gül Bahadır grubunun Kuzey Veziristan'da militan ameliyat tay tay arabası yan yana Taliban grubu olduğunu, TTP'nin yan yana parçası olmadığını tabir etti.
Han, bahis konusu mütareke kararının peşi sıra TTP'nin düzenlilik güçlerine saldırılarını sürdürdüğünü anımsatarak, sonuç haftalarda da TTP'ye ayrışık grupların katıldığına dikkati çekti.
Bununla baş başa Han, mütareke üzerine ehemmiyetli yan yana evolüsyon kaydedildiği takdirde TTP'nin bunu değerlendirebileceğini vurgularken, örgütle meydana getirilen sonuç mütareke girişiminin liyakatsiz bulunduğunu hatırlattı.
Kalıcı hal havadan değil
Güney Veziristanlı gazeteci Muhammed Salim Mehsud ise mütareke döneminin müzakerelerdeki ilerlemeye ilişkin adına uzayabileceğini aktardı.
Mehsud, Hafız Gül Bahadır grubunun genellikle Kuzey Veziristan’da saldırılar gerçekleştirdiğini ve eskiden bu grubun Pakistan düzenlilik güçlerine saldırmadığını belirtti.
Pakistan'ın 2014’te başlatmış olduğu "Zarb-e Azb" askeri operasyonu sonrası bu grubun güçlerini Afganistan’a kaydırdığını vurgulayan Mehsud, bu grubun o tarihten sonraları düzenlilik personeline saldırılar düzenlediğini ve evcil casusları öldürmeye başladığını söyledi.
Mehsud, Hafız Gül Bahadır grubu ile hükümet ortada sulh ihtimali bulunduğunu fakat rastgele yan yana dü yandan da aşırı sayıda ferdin hayatını kaybettiğini hatırlatarak, "(Hafız Gül Bahadır grubu ile kalımlı ateşkes) Bu problemi halletmek hükümet düşüncesince havadan olmayacak." dedi.
Güvenlik Politikaları Uzmanı Abdul Sayed ise ateşkesin geleceği huzur kestirim yürütmenin mütekait olduğuna ayraç etti.
Sayed, Hafız Gül Bahadır grubunun, TTP, El Kaide ve öbür militan grupların Pakistan’da konuşlandığı ve site merkezleri özellikle iktisap etmek neredeyse saldırılar gerçekleştirdiği tam düzenlilik kuvvetleriyle sulh anlaşmaları yaptığını anımsattı ve bu nedenle andıran gelecekte ateşkesin derinliğine vadeli olmasının beklenen bulunduğunu kaydetti.
TTP, Afgan Talibanı'na bağlılaşım yemini etti
Dawn Gazetesi Hayber Pahtunhva Editörü İsmail Han ise Afgan Talibanı ile TTP arasındaki ilişkilere değinerek, rastgele yan yana dü örgütün de ideolojik ve oymak bağları bulunduğunu anımsattı.
Bu dü örgütün baş başa savaştıklarını, birbirlerine sığınak ve siper sağladığını tamlayan İsmail Han, TTP'nin Afgan Talibanı'na bağlılaşım yemini ettiğini hatırlattı. İsmail Han, buradan hareketle Afgan Talibanı'nın TTP üstünde ehemmiyetli yan yana tesiri bulunduğunu dile getirerek, Afgan Talibanı'nın TTP'ye huzur çelim kullanacağını düşünmediğini kaydetti.