Medicana Sivas Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Levent Kandemir, hamile ve emziren annelerin Covid-19 aşıları hakkında açıklamalarda bulundu. Aşılamanın isteğe bağlı olarak yapıldığını ve gebeliğin ilk üç ayında aşının uygulanmasının tercih edilmediğini söyleyen Kandemir, gebelerin yüksek risk altında olduğunu belirterek uyarılarda bulundu.
“Gebe kadınlarda Covid-19 nedeni ile ölüm oranları da artmaktadır”
Op. Dr. Kandemir, gebe kadınlarda Covid-19 nedeni ile ölüm oranlarının arttığını ifade ederek, “SARS CoV-2 ile enfekte olan gebelerin büyük çoğunluğunun hafif ya da orta derecede soğuk algınlığı/grip benzeri hastalık geçirmesi beklenmektedir. Ancak gebeler, gebelik sırasında meydana gelen, azalmış akciğer kapasitesi, artmış oksijen tüketimi yanı sıra, bağışıklık sisteminde meydana gelen fizyolojik değişiklikler nedeni ile yüksek risk altındadır. Mevcut bilgiler ışığında, Covid-19'un, gebelerde düşük veya bebeğin sakat olma riskini arttırdığına dair bir kanıt bulunmamaktadır. Fakat erken doğum sıklığında artış tespit edilmiştir. Gebe kadınlarda Covid-19 nedeni ile ölüm oranları da artmaktadır. Tüm Dünya da 4 farklı tipte aşı geliştirilmiştir. Geliştirilen aşılar mRNA (Pfizer, BioNTech) aşıları; inaktif aşılar, Rekombinant aşılar ve Adenovirus vektör aşılarıdır. Farklı Covid-19 aşılarının hastalığa yakalanmayı ne ölçüde önlediği veya bulaşmayı ne ölçüde sınırladığı belirsiz olmasına karşılık, ilk elde edilen veriler aşıların, bir kişinin enfekte olması durumunda hastalığın süresinde ve şiddetinde azalma olduğunu göstermiştir. Bu aşılardan mRNA aşıları Amerika'da 20 bin gebeye uygulanmıştır. Bugüne kadar, gebelik sırasında uygulanan mRNA Covid-19 (Moderna ve Pfizer BioNTech) aşıları ile ilgili gestasyonel DM, preeklampsi, IUGR, düşük oranları, ölü doğum oranları, erken doğum ve yeni doğan ölümleri yönünden beklenmedik bir sonuç gözlemlenmemiştir” dedi.
“Gebelik sırasında tüm aşılamalar isteğe bağlı olarak yapılmaktadır”
Op. Dr. Kandemir, gebelikte tüm aşılamaların isteğe bağlı olarak yapıldığını söyleyerek, “Gebelik sırasında tüm aşılamalar doğal olarak isteğe bağlı olarak yapılmaktadır. Ancak bu konuda bilgi aktarırken, gebelerin Covid-19'a yakalanma riskleri ve mevcut aşıların yararlı etkileri ve olası yan etkileri hakkındaki bilgiler temelinde bilgilendirme yapılmalıdır. Bu aşılardan mRNA aşılarının, inaktif virüs aşılarının ve recombinant RNA aşılarının gebelikte uygulanmalarında en azından teorik olarak ve kısıtlı klinik veriler çerçevesinde bir sakınca görülmemektedir. mRNA aşıları canlı bir virüs içermez ve aşı etkinliğini artırmak için bir yardımcı kullanılmaz. Aşılardaki mRNA insan DNA'sını değiştirmez. Gebe sıçanlar üzerinde mRNA aşısı ile yapılan bir çalışmadan elde edilen bir güvenlik endişesi olmadığını göstermiştir. Viral Vektör aşıları ile ilgili Faz-3 çalışmaları sürmektedir. Bu aşılarla ilgili gebelikte güvenliği hakkında sınırlı veri vardır. Bu aşılar canlı virüs içermez. İnaktif virüs aşılarının semptomatik enfeksiyonun önlenmesi için bildirilen, değişen etkinlik oranları mevcuttur. Hamilelikte güvenli kabul edilir. Risk faktörü taşıyan gebelere önerilmektedir. Rekombinant aşılar hamilelikte güvenli kabul edilir” diye konuştu.
“Covid-19 aşısı yapılmadan önce gebelik testi yapılmasına gerek yoktur”
Op. Dr. Kandemir, Covid-19 aşısı yapılmadan önce gebelik testi yapılmasına gerek olmadığına değinerek, “Sağlık otoriteleri ve T.C. Sağlık Bakanlığı, özellikle yüksek risk grubuna giren gebelerin Covid-19 aşılarına erişimlerini önermektedir. Özel risk grubunda olan; sağlık çalışanı olan gebeler, marketlerde, restoranlarda, alışveriş merkezlerinde çalışan gebeler öğretmenler, 1,5 metreden daha yakın mesafede çalışmak zorunda olan gebeler, sigara içen gebeler, obez olan, diyabeti olan, kalp hastalığı olan, astımı olan ve hipertansiyonu olan gebeler daha fazla risk altındadır. Yüksek risk taşıyan gebelere kendi istekleri halinde mRNA (Pfizer, BioNTech) ve inaktif virüs aşılarının (Sinovac) uygulanabileceğini belirtmiştir. Covid-19 aşısı yapılmadan önce gebelik testi yapılmasına gerek yoktur. Aşının gebeliğin ilk üç ayında uygulanması tercih edilmemektedir. Bunun sebebi ise gebeliğin ilk üç ayında düşük riskinin yüksek olması ve başka sebeple olabilecek düşüğün aşı ihtimaline bağlanmasından kaynaklıdır. Covid aşıları Tetanos aşıları ile birlikte yapılabilirler. Rh Uyuşmazlığı olgularında uyuşmazlık iğnesi birlikte yapılabilirler. Emzirme döneminde, Covid-19'u ağır geçirme riski yüksek olan emziren kadınlara kendi istekleri halinde aşı uygulanabileceğini önerilmektedir” şeklinde konuştu.
Mustafa Koçyiğit