İstanbul
İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye İmalat Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI), geçen ay 54,1'e yükseldi.
İSO, Türkiye İmalat PMI anketinin ağustos ayı sonuçları açıklandı.
Eşik değer olan 50,0'nin üzerinde ölçülen tüm rakamların sektörde iyileşmeye işaret ettiği anket sonuçlarına göre, temmuzda 54,0 olarak ölçülen manşet PMI, ağustosta 54,1'e yükselerek imalat sektörünün performansında güçlü iyileşmeye işaret etti, ocak ayından bu yana en yüksek düzeyine ulaştı. Böylece faaliyet koşulları üst üste 3'üncü ay güçlenmiş oldu.
Müşteri talebindeki iyileşme ve yakın zamanda yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını kısıtlamalarının gevşetilmesi, yeni siparişlerdeki güçlü artışın ağustos ayında da devam etmesini sağladı. Özellikle yeni ihracat siparişlerinde keskin büyüme kaydedildi.
Üretim, müşteri talebindeki iyileşmeye bağlı olarak üst üste 3'üncü ay artış gösterdi ve yeni ihracat siparişlerinde kaydedilen güçlü büyüme bazı firmalarda üretimin artmasına katkı sağladı. Büyüme, temmuza kıyasla daha düşük oranda olmakla birlikte güçlü gerçekleşti.
Firmaların iş yüklerini karşılama çabaları, satın alma faaliyetlerinde ve istihdamda daha belirgin artışları beraberinde getirdi. İstihdamda ocak ayından beri en yüksek artış gerçekleşti. İmalatçılar, birikmiş işlerinin artmasına engel olabildi ve birikmiş işler üst üste ikinci ay yatay seyretti.
Bazı anket katılımcıları, istihdamın artırılması ihtiyacını vurguladı. Tedarik zincirlerindeki gecikmeler, girdi temin etmeye yönelik çabaları olumsuz etkilemeye devam etti. Bu durum, girdi maliyetlerinde ve nihai ürün fiyatlarında keskin artışların devam etmesine neden oldu. Buna rağmen ağustosta enflasyonist baskılar gevşeme belirtileri gösterdi.
Ağustos ayında hem girdi hem de nihai ürün stokları arttı. Girdi stoklarında son 12 ayın, nihai ürün stoklarında son 69 ayın ilk artışı kaydedildi. Firmalar, yeni siparişlerdeki yükselişe ve arz sıkıntıları karşısında tedbir alma çabalarına bağlı olarak üretim öncesi stoklarını artırdı. Müşteri teslimatlarında yaşanan zorlukların ise nihai ürün stoklarında yükselişe yol açtığı belirtildi.
Sektörler üretim artışı sağladı, en güçlü büyüme kara ve deniz taşıtlarında
İSO Türkiye Sektörel PMI ağustos verilerine göre, takip edilen 10 sektörden biri hariç tamamı ağustosta üretim artışı sağlarken, en güçlü büyüme hızlı şekilde toparlanan kara ve deniz taşıtları üretiminde gerçekleşti. Sektörlerin çoğunun yeni siparişlerinde de artış gözlendi. Birkaç sektör özellikle ihracatta güçlü performans sergiledi.
Öte yandan, tedarik zincirlerindeki aksamalar öne çıkmaya devam etti ve bu durum hem girdi hem de nihai ürün fiyatlarındaki artışların sürmesine yol açtı. Kara ve deniz taşıtlarının yanı sıra giyim ve deri ürünleri, tekstil, makine ve metal ürünler sektörlerinde de üretim belirgin iyileşmeler gösterdi. Üretimi yavaşlayan tek sektör metalik olmayan mineral ürünler oldu.
Takip edilen kategoriler içerisinde yeni siparişlerin en belirgin yavaşlamayı gösterdiği metalik olmayan mineral ürünler sektöründe üretim aylık bazda üst üste 6'ncı kez azaldı.
Yeni alınan siparişler 6 sektörde artış kaydederken, üretimde olduğu gibi yeni siparişlerde de en hızlı genişleme kara ve deniz taşıtları sektöründe gerçekleşti. Birçok sektör, yeni ihracat siparişlerinin ivme kazanmasından destek aldı. Özellikle tekstil ile gıda ürünleri sektörlerinde güçlü ihracat performansı kaydedildi.
Yeni siparişlerdeki iyileşmelere ve üretim gereksinimlerindeki yükselişe bağlı olarak, istihdam artışı kaydeden sektör sayısı temmuzda 6 iken ağustosta 7'ye yükseldi. Satın alma faaliyetlerinde geniş çaplı artış gözlenirken, sadece iki sektörde girdi alımları azaldı. İmalatçılar girdi alımı yaparken, artan teslimat süreleriyle karşılaşmaya devam etti. En belirgin gecikmeler, elektrikli ve elektronik ürünler ile makine ve metal ürünler sektörlerinde gerçekleşti.
Ağustos ayında sektörlerin çoğunluğunda enflasyonun gerilemesine rağmen, arz kısıtları girdi maliyetlerinde artışlara yol açtı. Girdi fiyatlarındaki en keskin artış metalik olmayan mineral ürünler sektörü firmalarında kaydedildi. Benzer şekilde nihai ürün fiyatları da artmaya devam etti ancak artışlar genel olarak daha sınırlı düzeylerde gerçekleşti.
Satış fiyatlarındaki en hızlı artış tekstil, en düşük oranlı artış ise giyim ve deri ürünleri sektöründe ölçüldü. Girdi temininde yaşanan zorluklar, ağustosta çoğu sektörde girdi stoklarının azalmasına yol açtı. Bununla birlikte üretim öncesi stokların belirgin bir şekilde arttığı kimyasal, plastik ve kauçuk sektörü gibi bazı istisnalar da söz konusu oldu.
"Firmaların satın alma faaliyetleri istihdamı artırdı"
Açıklamada görüşlerine yer verilen IHS Markit Ekonomi Direktörü Andrew Harker, imalat sanayi sektörünün karşı karşıya olduğu birçok güçlüğe rağmen Türk firmalarının müşteri talebindeki iyileşmeye bağlı olarak ağustosta büyümeyi üst üste 3'üncü aya sürdürdüğümü belirterek, firmaların satın alma faaliyetleri ile istihdamı artırdığını vurguladı.
Özellikle ihracata yönelik çabaların başarılı olduğunu ve yurt dışından alınan yeni siparişlerin güçlü bir artış kaydettiğini aktaran Harker, "Bu nedenle imalatçılar, ürünlerinin müşterilere teslimatı sırasında, nakliye sektörünü etkilemeye devam eden ciddi zorluklarla mücadele etmek durumunda kaldı. Firmaların büyüme potansiyellerine tam olarak ulaşabilmesi için yılın geri kalanında bu zorluklardan bazılarının hafiflemeye başlayacağı ümit ediliyor." ifadelerini kullandı.