Yaşar Üniversitesi İşletme Fakültesi Ekonomi Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Serpil Kahraman, salgın sürecinde şubesiz işlemlerde, özellikle de çevrim içi ve temassız kartlı işlemlerde ciddi bir artış kaydedildiğini belirtti.
Kahraman, "Salgın koşullarının oluşturduğu bir nevi zorunlulukla bireylerin mobil ve temassız işlemlere yönelimin arttığını görüyoruz. BKM raporlarına göre; sistemde, yaklaşık 287 milyon 680 bin adet kredi kartı, banka kartı ve ön ödemeli kart var. Bunların toplam 121 milyon 486 bin 719'unu ise temassız kartlar oluşturuyor. Temassız kredi kartları, toplam kredi kartı sayısının yüzde 64,3'ünü oluştururken banka kartlarında ise bu oran yüzde 29,16 düzeyinde. 2019 sonunda kredi kartlarının yüzde 53,53'ünü, banka kartlarının ise yüzde 13,88'ini temassız kartlar oluşturuyordu. Temassız kart sayısında son iki yılda ciddi bir artış gözleniyor. Pandeminin başlangıç yılı olan 2020 yılında her 4 işlemden birinin temassız gerçekleştiğini görüyoruz. İlaveten, şifresiz temassız kart kullanımı işlem limitinin 120 TL'den 350 TL'ye arttırılması da işlem sayısını tetikleyen önemli bir etken" dedi.
Günlük işlem 10 milyona yaklaştı
Doç. Dr. Serpil Kahraman, "BKM verilerine göre; yerli kartların yurt içi ve yurt dışı günlük temassız kullanımına bakıldığında, işlem adedinin 2019 yılında 1,3 milyon, 2020 yılında 4,7 milyon iken, 2021 yılı 11 aylık döneminde ise 9,9 milyonu aştığını görüyoruz. 2021 yılının ilk 11 ayında yerli kartların yurt içi ve yurt dışı temassız kullanımına bakıldığında ise BKM verilerine göre; bir önceki yılın aynı dönemine göre iki kattan fazla artarak işlem adedinin 3 milyar 327 milyon 523 bin 762'ye işlem tutarının ise 253 milyar 680 milyon 820 bin TL'ye çıktığını görüyoruz. Temassız kartların kullanımının sektörel dağılımına baktığımızda ise 'Market ve alışveriş merkezleri', 'Yemek', 'Çeşitli gıda' kalemleri kullanım sayısına göre ilk üç sırada yer alırken en az kullanılan alanların ise bireysel emeklilik, doğrudan pazarlama ve sigorta temelli işlemler olduğu görülüyor" diye konuştu.
İnternette kartlı ödemelerde artış sürüyor
"Yeni e-ticaret modellerinin, çevrim içi veya mobil alışveriş platformlarının, müşteri gereksinimlerine göre şekillenerek randevulu, esnek ve hızlı teslimat süreçleri, iade kolaylıkları gibi farklı opsiyonlar sunmasının mobil ve internet tabanlı ödeme işlemlerini arttırdığı da görülmekte" diyen Doç. Dr. Kahraman, şu değerlendirmelerde bulundu:
"Dijital dönüşüm hızla devam ederken internet alışverişlerinin artık hayatımızın vazgeçilmez bir parçası haline geldiğini görüyoruz. İnternetten kartlı ödemelere bakıldığında BKM verilerine göre; 2021 yılının ilk 11 ayında yerli kartların yurt içi ve yurt dışı kullanımı işlem adedi 1 milyar 338 milyon 883 bin 64'e ulaşmış durumda. Aynı dönemde internetten yerli kartlarla ödeme de 395 milyar 798 milyon 450 bin TL. 2020'nin ilk 11 ayı ile kıyaslandığında işlem adedinde yüzde 56,49 oranında, işlem tutarında ise yüzde 70,49 oranında artış gerçekleştiğini görüyoruz. Aralık 2021 verileri henüz açıklanmamasına karşın 2021 yılı ilk 11 ayında mobil temassız ödeme işlem adedi de bir önceki yılın aynı dönemine oranla yaklaşık yüzde 104,93 artışla 18 milyon 700 bin 589, işlem tutarı ise yaklaşık yüzde 156,68 artışla 1 milyar 517 milyon TL olarak kaydedildi."
Serpil Kahraman, "Ekonomik işlemlerin temassız kartlar, çevrim içi veya mobil platformlar gibi alternatif kanallarla yapılması, işlem kolaylığının yanı sıra hem zaman hem de maliyetten tasarruf sağlayabilmekte. Ülkemizde bu tür dijital işlemlerin artışı, özellikle eğitim ve finansal okur-yazarlık düzeyiyle paralellik arz etmekte. Salgının artan hızı ve paralelinde sistemdeki gelişmeler, önümüzdeki süreçte fiziki kartlara gereksinimi tamamen ortadan kaldırır mı bilinmez, ancak temassız kartlar, mobil ödeme vb. ilgili işlemlere yönelimin artarak devam edeceği kuşkusuz" dedi.