Antalya
Bölgelerine özgü ata tohumlarını çoğaltarak sosyal medya uygulamalarında takas eden üreticiler tarafından 2016'da "Ata Tohum Takas Grubu" kuruldu. Her geçen gün daha da büyüyen grubun üyeleri, 2021'de Ankara merkezli kurulan Ata Tohum Takas Derneği çatısı altında bir araya geldi.
"Ata tohumları çocuklarımıza devretmemiz gereken miras"
Ata Tohum Takas Derneği Akdeniz Bölge Sorumlusu Aygül Sancak, AA muhabiri, ata tohumu takasına 6 yıl önce sosyal medyada kurulan grupta bir araya gelerek başladıklarını söyledi.
Bu grubun 2021'de kurulan "Ata Tohum Takas Derneği" adıyla faaliyetlerini genişlettiğini aktaran Sancak, "Sosyal medya aracılığıyla 2016'da bu işe başladığımızda 3 bin 500 kişiydik. Geçtiğimiz yıl Ankara merkezli olarak kurulan derneğimizin üye sayısı 64 bine ulaştı. Ata tohumları bize çocuklarımıza devretmemiz gereken bir miras. Bu tohumlar, temiz, sağlıklı, sürdürülebilir tohumlar. Bizler de bu ata tohumlara sahip çıkmaya çalışıyoruz. Üyelerimiz ellerinde tohumları varsa getiriyorlar, yoksa da biz onlara emanet olarak çoğaltmak amacıyla tohum veriyoruz." ifadelerini kullandı.
Tohumlara bulaşan zararlı böcek ve hastalıklar zirai ilaç kullanmadan kül, kükürt ve sarımsak gibi geleneksel doğal yöntemlerle bertaraf etmeye çalıştıklarını aktaran Sancak, iller bazında şubelerinin olduğunu kaydetti.
"Ata tohumlarını satmıyoruz, takas ediyoruz"
Bir çay tepsisi içinde tohum takası ile başladığı serüvenin yüzlerce çeşide ulaşmasının mutluluğunu yaşadığını dile getiren Sancak, şöyle konuştu:
"Tohumlarımız ve çeşitlerimiz çok azdı. İlk toplantımıza 7 kişi geldi ve tohumları 2'şer, 3'er tane olarak dağıttık. Ata tohumlarını o kadar doğru insanlara teslim etmişiz ki 6 yılda çeşit olarak da ata tohumlarımızı koruyup çoğaltmayı başardık. Anadolu'nun hem atalık hem de bölgeye özgü tohumlarını çoğalttık. Şu an elimizde çocukken yediğiniz güzel kokan salatalık, büyük çekirdekli karpuz, domates, mısır, biber, patlıcan, fasulye gibi birçok ürün çeşidinin tohumu var. Hala benim bilmediğim çok çeşit tohumlar ortaya çıkıyor. Her tohumu riske girmeden kendi bölgesi içerisinde, yine aynı bölgede çoğaltmaya çalışıyoruz. Bizdeki ata tohumu çeşidinin 500'ü geçtiğini düşünüyorum. Atalık tohumları satmıyoruz, takas ediyoruz. Toplantılarımıza gelen herkese hiç tohumları yoksa bile emanet tohum veriyoruz, onlar da tohumları yetiştirip kendileri gibi yeni üyelerle paylaşıyor."
Ellerinde susuz yetişebilen domates, kavun, karpuz, acur, börülce, soğan ve mısır tohumları olduğunu ifade eden Sancak, bu tohumların yerel yönetimler ve tarım müdürlükleri aracılığıyla çiftçiye dağıtılarak yaygınlaşmasını istediklerini dile getirdi.
Ata tohumlarının hastalıklara ve zararlı böceklere karşı kendi genetiğinde direnç geliştirmiş olmasına dikkati çeken Sancak, ellerinde ata tohumu olanları kendileri ile takasa çağırdı.
"Komşularımın bahçesine de ata tohumu ekiyorum"
Takas yöntemiyle bahçesinde ata tohumu yetiştiren Rabia Yiğit de bahçesinde kabak, domates, biber, pırasa, havuç, salatalık gibi ata tohumu ile hiç ilaç kullanmadan sebze yetiştirdiğini anlattı.
Sadece keçi ve koyun gübresi kullandığını belirten Yiğit, "4-5 yıl önce ekmeye başladım. Daha önce elimde hiç ata tohumu yoktu. Araştırmam sonucunda Aygül başkanımla tanıştım ve sağ olsun onlar bana ata tohumlarını verdi. Ben de tohumları yetiştirerek hem tohumluk, hem yemeklik olarak ayırıyorum. Sadece kendi bahçeme değil komşularımın bahçesine de ata tohumu ekiyorum." dedi.