İzmir
Her yıl mayısta Akdeniz açıklarına giden Türk balıkçıları, Uluslararası Atlantik Orkinoslarını Koruma Komisyonu (ICCAT) tarafından Türkiye'ye verilen kota kapsamında avladıkları balıkları, ağların içinde sürükleyerek Ege Denizi'ndeki çiftliklere getiriyor.
Her gün sardalya, kolyoz ve uskumruyla beslenen balıklar, aralık ayıyla birlikte Ege kıyılarına yanaşan Japon fabrika gemilerine yükleniyor.
Gemi içinde kesim ve işlemeden geçirilen balıklar, şoklanarak suşi ve saşimi yapımında kullanılmak üzere Japonya'ya doğru yola çıkarılıyor.
Balıkların yakalanmasından toplanmasına kadar olan süreçte ise en büyük emek verenler arasında dalgıçlar bulunuyor.
Dalgıçlar, ağırlığı 350-400 kilograma kadar ulaşan dev orkinoslarla aynı kafeste saatler geçiriyor. Kafes bakımı, kontrolü gibi işleri yürüten dalgıçlar, gün içinde yaklaşık 35 metre derinliğe inip çıkıyor.
Kılıç Deniz Ürünleri şirketinin Karaburun ilçesi açıklarındaki orkinos çiftliğinin müdürü Hasan Yılmaz, AA muhabirine, orkinos yetiştiriciliğinin zor bir iş olduğunu, denizin ortasında olmaları nedeniyle zorlu hava ve deniz şartlarına karşı da mücadele verdiklerini aktardı.
Yılmaz, "Fırtınası, yağmuru akıntısı var. Bu işi sevmeyen yapamaz. Bu iş gönül işi. Denizle uğraşmak, balıkla uğraşmak bir sevda işi. Biz de bu işe gönülden bağlıyız." ifadelerini kullandı.
Yıllık ortalama 80 milyon dolar döviz girdisi
AA muhabirinin Ege İhracatçı Birlikleri verilerinden derlediği bilgiye göre, her yıl ortalama 80 milyon dolar döviz girdisi sağlanan orkinosta 2020'de kaydedilen gelir ise 76 milyon 504 bin dolar oldu.
Bu yılın 11 ayında ise fabrika gemilerinin geç gelmesi nedeniyle 11 aylık ihracat, 22 milyon 360 bin dolar olarak gerçekleşti.
İhracatın, kafeslerde bekleyen balıkların satışıyla aralık ve ocak aylarında geçen sezonun rakamlarını yakalaması bekleniyor.
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller Sektör Kurulu Başkanı Sinan Kızıltan, orkinosta pazar sorunu olmadığını belirterek, "Geleneksel pazarımız Japonya ancak son birkaç yıldır Güney Kore’den de ilgi var. Bu ülkeye ihracatın 10 milyon doları aşacağını umut ediyoruz. Koreliler de bizim denizlerimizde yetişen orkinosları çok sevdi. Pazar payımızın artmasını bekliyoruz." dedi.
Orkinosların, Japonya'dan gelen fabrika gemilerine yüklenmesine başlandığını anlatan Kızıltan şunları kaydetti:
"Ama bu ihracata olumsuz yansımayacak. İlk olarak Malta, İtalya, İspanya’ya uğradılar. Sonrasında Türkiye'ye geldiler. Geçen yıla göre yaşanan düşüş aralıkta toparlanacak. Çok ciddi bir talep var ama orkinostaki kota da belli. Bu yüzden gelen taleple kilogram başına değerimiz de artıyor. Salgın da söz konusu ülkelerde orkinos tüketimini arttırdı bunun da pozitif etkisini yaşıyoruz."