İstanbul
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı'nın (TANAP) kapasitesinin Türkiye ve Azerbaycan arasındaki görüşmeler neticesinde iki katına çıkarılmasına karar verildiğini belirterek "Şu anda TANAP yılda 16 milyar metreküp gaz taşıyor. İnşallah bu kapasiteyi kısa süre içinde iki katına, yani 32 milyar metreküpe çıkarmış olacağız." dedi.
Dönmez, Türkiye-Azerbaycan II. Enerji Forumu sonrasında yaptığı basın açıklamasında, Türkiye ve Azerbaycan arasındaki projelerin enerji güvenliğine katkı yaptığını dile getirdi. İki ülkenin cumhurbaşkanlarının görüşmelerinde özellikle enerji güvenliğinin önemli gündem maddelerinden biri olduğunu dile getiren Dönmez, şöyle konuştu:
"Sayın Bakan (Azerbaycan Enerji Bakanı Perviz Şahbazov) ile de görüştük. TANAP boru hattı kapasitesini iki katına kadar artırma kararı çıktı. Şu anda TANAP yılda 16 milyar metreküp gaz taşıyor. Bunun 10 milyar metreküplük kısmı Avrupa'ya, 6 milyar metreküpü Türkiye'ye geliyor. İnşallah bu kapasiteyi kısa süre içinde iki katına, yani 32 milyar metreküpe çıkarmış olacağız. Şüphesiz bu kapasite artışından Türkiye de istifade edecek, aynı zamanda Avrupa'nın enerji arz güvenliğine katkı sağlayacak."
BOTAŞ ve SOCAR'ın ortak şirketi faaliyetlerine başlayacak
Dönmez, forum kapsamında yaptığı konuşmada ise geçen yıl Bakü'de düzenlenen ilk toplantısının iki ülke arasındaki yeni iş birliği alanlarını gösterdiğini ve diyaloğun artarak ilerlemesine vesile olduğunu söyledi. Bugünkü toplantı kapsamında belirlenen yeni hedefler doğrultusunda çalışmaya devam edileceğini ifade eden Dönmez, "Tüm bu süreçte, ülkelerimizin güçlü siyasi iradesinin yanı sıra, şirketlerimizin gayret ve kabiliyetlerinin de etkisi büyük. Bu noktada, SOCAR'ın Türkiye'deki en büyük yabancı yatırımcı olmasından duyduğumuz memnuniyeti dile getirmek isterim. SOCAR'ın ülkemizde gerçekleştirdiği faaliyetlere verdiği güçlü destek ve teşvikin bir benzerinin Azerbaycan'da Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı ve Boru Hatları ile Petrol Taşıma AŞ'ye (BOTAŞ) de verilmesi temennisini bu vesileyle bir kez daha dile getirmek isterim." diye konuştu.
Dönmez, iki ülkenin hidrokarbon alanında iş birliğinin yenilenebilir enerji alanına da taşınmasıyla mevcut ilişkilerin yeni bir ivme kazanacağını aktardı.
Türkiye'de enerji dönüşümünün sağlam temellere dayanan, öngörülebilir ve uygulanabilir bir yol haritasıyla gerçekleşmesini hedeflediklerini dile getiren Dönmez, konuşmasını şöyle sürdürdü:
"Önemli hidrokarbon kaynaklarına sahip bir ülke olan Azerbaycan'ın da enerji dönüşümü için benzer hedefleri olduğunu biliyoruz. Her aşamasında desteğimizi güçlü şekilde gösterdiğimiz Vatan Muharebesi ile işgalden kurtarılan bölgelerde hayata geçirilmesi planlanan 'Yeşil Enerji' konseptinin uygulanmasında gerek kamu gerek özel sektörümüz olarak her zaman Azerbaycan'ın yanında olmayı sürdüreceğiz. Ülkelerimiz arasında hayata geçirilen ve hayata geçirilmesi beklenen projeler, her seferinde bizleri daha ileri taşıyacak yeni fırsatlar yaratıyor. Yakın zamanda, enerji sektörümüzdeki iş birliğini daha da ileriye taşıyacak hükümetler arası anlaşmaya imza atmayı planlıyoruz. Yine çok yakın bir zamanda BOTAŞ ve SOCAR’ın kurduğu ortak şirketin faaliyetlerine başlamasıyla ilişkilerimizi daha da ileriye taşımak için önemli bir adım atmış olacağız."
Dönmez, özel sektör temsilcilerine de her iki ülkenin yararına projeler ortaya koymaları ve iki ülke arasındaki kardeşliği güçlendirmeleri çağrısında bulundu.
Türkiye'den Nahçıvan'a doğal gaz tedariki sağlanacak
Azerbaycan Enerji Bakanı Perviz Şahbazov ise konuşmasında, enerjide güçlü Azerbaycan-Türkiye iş birliğinin tarihi bir gereklilik olduğunu belirterek "Bu iş birliği, bölgesel ve Avrupa ölçeğinde güvenli, sürdürülebilir enerji arzının garantörüdür." dedi.
Şahbazov, Azerbaycan'ın Türkiye'deki sermayesinin 21 milyar dolara ulaştığını bildirdi.
Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı (TANAP) ve Trans Adriyatik Boru Hattı (TAP) projelerinin arz güvenliğinin simgesi haline geldiğine işaret eden Şahbazov, şu bilgileri paylaştı:
"Azerbaycan ve Türkiye, Avrupa ülkelerinin ortaklık kurmaya çalıştığı enerji güvenliğinin sürekli sağlanmasında stratejik çıkarları olan ülkeler haline geldi. TANAP, Türkiye'yi doğal gaz arzının önemli bir halkası haline getirdi ve gaz ihtiyacının önemli bir bölümünü karşılıyor. Türkiye'ye Temmuz 2018'den Ekim 2022'ye kadar TANAP ile 18 milyar metreküp doğal gaz tedarik edildi. Bu yılın 9 ayında Türkiye'ye ulaşan 6,1 milyar metreküp doğal gazın 4,2 milyar metreküpü TANAP tarafından karşılandı. 2023'e kadar Türkiye'ye gaz ihracatımız 9,3 milyar metreküpe ulaşacak. TANAP ve TAP'ı büyütme planlarımız var. 2027'ye kadar Avrupa'ya doğal gaz arzını ikiye katlayarak enerji güvenliğini güçlendirme ve arzı çeşitlendirme misyonumuzu yenilemeyi amaçlıyoruz.
Şahbazov, şu anda iki ülkenin ortak gündemindeki konulardan birinin de Türkiye'den Nahçıvan'a doğal gaz tedarikinin sağlanması olduğunu aktararak Iğdır'dan Nahçıvan'a yıllık 500 milyon metreküp doğal gaz taşıyacak boru hattı ile ilgili süreçlerin tamamlanmasını ve doğal gaz hattının yapımını sabırsızlıkla beklediklerini ifade etti.
İş birliğinde hidrokarbon projelerine yenilenebilir enerji projeleri eklenecek
Ayrıca, Nahçıvan'dan Türkiye'ye elektrik enerjisi ihracatı, 100 megavat rüzgar ve 150 megavat çatı güneş enerjisi projelerinde iş birliği potansiyellerinin değerlendirildiğini dile getiren Şahbazov, şunları kaydetti:
"Bu bağlamda Azerbaycan, ortakları için güvenilir bir 'yeşil enerji' kaynağı olmaya hazırlanıyor. Bu amaçla, Hazar Denizi'nin 157 gigavatlık rüzgar potansiyelinin kullanımı da dahil olmak üzere, büyük ölçekli üretim tesislerinin, 'yeşil enerji' koridorunun ve diğer ihracat yollarının oluşturulması konusunda büyük ölçekli çalışmalar yapılıyor."
Forumun ardından bakanlar Türkiye-Azerbaycan Enerji Forumu protokolünü imzaladı.